کوردستان میدیا

سایت مرکزی حزب دمکرات کوردستان ایران

مصطفی هجری: استقلال کردستان با اتحاد مردم و حکومت امکانپذیر است

22:52 - 16 شهریور 1393

کوردستان میدیا: مجلەی لوین پرس در شمارەی ٢٧٦ خود کە در تاریخ ٢١ تیرماه امسال انتشار یافت، در رابطه با وضعیت کنونی کردستان و بەویژە وضعیت اقلیم کردستان پس از حملەی داعش و استقلال اقلیم کردستان، با مصطفی هجری، دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران مصاحبه نموده است.

متن کامل این مصاحبه در پی می‌آید:
لوین: مسأله‌ی استقلال دولت کردی در کردستان عراق و سوریه مورد بحث نیروهای مختلف قرار گرفته است، دلیل این امر چیست؟ آیا وضعیت مناسبی در این رابطه ایجاد شده است؟

مصطفی هجری: شرایط سیاسی در کردستان عراق و سوریه دو مسأله‌ی کاملاً جداگانه بوده و بایستی هر کدام را با در نظر گرفتن این تفاوت‌ها تحلیل نمود.

کردستان عراق سال‌هاست که بر طبق قانون اساسی عراق دارای حکومتی نیمه‌مستقل است. این حکومت علیرغم مشکلات و موانع موجود بر سر راه آن طی این مدت، روز به روز رو به جلو گام برداشته است. اگرچه این گام‌ها بسیار به کندی برداشته شده و تاکنون نیز مشکلات و کاستی‌های فراوانی در این رابطه مشاهده می‌گردد. در این مدت حکومت اقلیم و حکومت‌های محلی (استان‌ها) از سوی نمایندگان منتخب مردم اداره شده‌اند و در چنین وضعیتی هم‏اکنون حکومتی چندحزبی تشکیل شده که نمایندگان اکثریت قریب به اتفاق مردم در آن مشارکت دارند، به طور خلاصه در این مدت کردستان عراق در حال تجربه‌ی فرایند دمکراسی بوده است.

در این مدت ملت کرد تلاش وافری برای ماندن در چهارچوب عراق در زیر لوای حکومتی دمکراتیک که حقوق برابر گروه‌های مختلف عراق را در عمل رعایت نموده و پایبند به قانون اساسی باشد، به خرج داده است، لیکن برخلاف آن، حکومت مرکزی روز به روز سعی نموده است که حتی آن دسته از حقوق ملت کرد را که در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده‌اند، نقض نماید و اخیراً حتی کار به قطع بودجه‌ی کردستان و ایجاد مشکلاتی برای حکومت اقلیم رسید و در حقیقت بغداد عملاً کردستان را از عراق جدا نموده است.

در همین حال، کردستان نفت خویش را که شامل نفت کرکوک نیز هست، صادر می‌نماید. گرچه این اقدام با مشکلات فراوانی روبروست، لیکن با این حال نیز بیانگر چشم‌انداز استقلال اقتصادی این بخش از کردستان است.

اقلیم کردستان هم‌اکنون تبدیل به یک کانون سیاسی منطقه‌ای و جهانی شده است، بسیاری از کشورهای غربی و خاورمیانه‌ای، کنسولگری‌های خویش را در آن دایر نموده‌اند و مقامات بلندپایه‌ی سیاسی این کشورها به طور مرتب با رئیس اقلیم و مقامات حکومت اقلیم دیدار می‌کنند، این مسائل و بسیاری از موارد دیگر روی هم رفته بر مطرح شدن مسأله‌ی استقلال این بخش از کردستان از سوی همگان تأثیرگذار بوده‌اند.

در کردستان سوریه نیز زمینه‌ی سیاسی مثبتی می‌توانست ایجاد شود، لیکن متأسفانه روند کار در این بخش پیشرفتی نداشته است، این بخش از خاک کردستان تاکنون نیز دارای حکومتی یک‌جانبه است، نمایندگان نیروهای سیاسی مختلف در اداره‌ی این بخش مشارکت ندارند و حتی هیچ گونه مدیریتی تحت عنوان مدیریت کردی و کردستانی در کار نیست و به طور کلی هیچ گونه‌زمینه‌ی داخلی و خارجی برای استقلال و حتی کمتر از آن برای خودمختاری نیز فراهم نشده است، به همین دلیل، اگر در این بخش روند تحولات به روال گذشته باشد، سرنوشت مردم آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
لوین: اما داعش هر چه که باشد، به طور جدی با حکومت اقلیم در جنگ نیست، داعش بیشتر با حکومت شیعی در جنگ است؟

مصطفی هجری: داعش با همه‌ی طرف‌ها و سرتاسر منطقه اعم از شیعه و سنی و کُرد سر جنگ دارد، لیکن اولویت آن در عراق و سوریه جنگ با شیعیان است و اگر بتواند کاملاً بر حکومت شیعی در عراق فائق آید، جنگ با کردها را نیز به گونه‌ای جدی‌تر در دستورکار قرار خواهد داد.
لوین: اگر در شرایط کنونی که حکومت مرکزی ضعیف بوده و سرگرم جنگ با داعش می‌باشد، فرصت مناسبی برای اعلام استقلال نیست، پس این فرصت چه زمانی خواهد بود؟

مصطفی هجری: اکنون فرصت مناسبی برای اعلام استقلال است، منوط به این که:

ـ نیروهای سیاسی کردستان همگی و بدون هیچ تردیدی در رابطه با اعلام استقلال و حمایت از آن هم‌صدا باشند، من به نوبه‌ی خود نشانی از این هم‌صدایی نمی‌بینم.

ـ مردم کردستان از لحاظ سیاسی و روانی آماده‌ی تحمل کاستی‌ها و مشکلات اقتصادی و فشارهای دشمنان استقلال کردستان در کوتاه‌مدت باشند، همانند آن چه که در دهه‌ی 1990 به دنبال عقب‌نشینی نیروهای صدام حسین و محاصره‌ی اقتصادی کردستان دیدیم، زیرا نمی‌توان اعلام استقلال نمود بدون آن که مردم دچار هیچ کمبودی شوند.

ـ علاوه بر این‌ها باید راهی به روی دنیا گشوده شود.
لوین: هیچ کس مخالف دولت کردی نیست، اما چرا هیچ کس نیز حاضر نیست به طور جدی و رسماً برای تحقق آن اقدام نماید و این مسأله را اعلام کند؟

مصطفی هجری: به عقیده‌ی من عدم اعلام رسمی و جدی دولت کردی مرتبط با پاسخ سؤال قبلی شما و نگرانی‌هایی است که در این رابطه وجود دارند و به مانعی بر سر راه اعلام استقلال تبدیل شده‌اند، به همین دلیل ضروری است که همگان (اعم از حکومت و مردم) برای رفع این نگرانی‌ها و مشکلات کوشش نمایند.
لوین: سؤال ساده این است که آیا اعلام دولت کردی امکانپذیر است یا خیر، و دلیل آن چیست؟

مصطفی هجری: بدون تردید اگر برای رفع نگرانی‌ها اقدام شود(که نگرانی‌ها و مشکلات بزرگی نیستند)، با اتحاد مردم و حکومت امکانپذیر است.
لوین: به نظر شما نگرش کشورهای منطقه چگونه است، گویا ترکیه با آن موافق است، ایران مخالف است، عراق نگران است و سوریه نیز درگیر مشکلات خویش است؟

مصطفی هجری: چنین است. هر کدام از کشورهای همسایه‌ی حکومت اقلیم بر بخشی از کردستان تجزیه شده حاکم هستند، لذا برای اینکه سلطه‌ی دیکتاتوری خویش را بر کردستان تحت سلطه‌ی خویش از دست ندهند و آنگونه که خود می‌گویند کشورشان تجزیه نشود، همگی مخالف استقلال کردستان عراق هستند.
لوین: گفته می‌شود که در اقلیم کردستان بر سر دولت کردی میان اتحادیه‌ی میهنی و پارت دمکرات اختلاف نظر وجود دارد و گویا پارت دمکرات شور و شوق بیشتری دارد، اتحادیه‌ی میهنی نیز می‌گوید هیچ کس دلسوزتر از ما نیست، دلیل این مسأله چیست؟

مصطفی هجری: اختلاف نظر میان اتحادیه‌ی میهنی و پارت دمکرات کردستان در رابطه با این مسأله بسیار مهم است. امیدوارم هر دو طرف در رابطه با این مسأله به وحدت نظر کامل برسند.
لوین: موضع شما به عنوان نیروهای کردستان ایران در رابطه با تشکیل دولت کردستان چیست؟

مصطفی هجری: حزب دمکرات کردستان ایران حق تعیین سرنوشت را از حقوق مسلم ملت کرد می‌داند و ما ٧٠ سال است که برای دستیابی به این حق در کردستان ایران مبارزه می‌کنیم و قربانی داده‌ایم، آرزویمان تشکیل دولت کردستان است، ما برای اراده‌ی یکپارچه‌ی خواهران و برادرانمان در هر یک از بخش‌های کردستان مبنی بر تشکیل دولت کردی احترام قائلیم و از آن حمایت می‌کنیم.
لوین: همزمان با این بحث‌ها دولت اسرائیل رسماً اعلام نمود که از دولت کردی حمایت می‌کند. این مسأله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مصطفی هجری: به باور من دولت اسرائیل در این اعلام موضع خود صادق است زیرا دولت کردی در کردستان عراق، دولتی دمکراتیک خواهد بود و به پیشبرد فرایند دمکراتیک در خاورمیانه که به سود اسرائیل نیز هست، کمک خواهد کرد و دلایل دیگری هم برای این امر وجود دارد.
لوین: در رابطه با مسأله‌ی همه‌پرسی استقلال که تبدیل به بحثی جدی شده است، نظرتان چیست؟

مصطفی هجری: اگر تصمیم نهایی برای استقلال کردستان اتخاذ شود، قبل از هر کاری بایستی رفراندوم برگزار نمود و نظر مردم را در این رابطه جویا شد، زیرا این مسأله با خواست تمامی آحاد ساکنان کردستان مرتبط است، به همین دلیل معتقدم که چنین رفراندومی یک اقدام دمکراتیک و از وظایف حکومت است.
لوین: مردم می‌‌گویند حکومت اقلیم کردستان از تأمین آب، برق و بنزین عاجز است. چگونه می‌تواند اعلام استقلال نماید؟

مصطفی هجری: بله. این از نگرانی‌هایی است که در پاسخ به سؤالات قبلی بدان اشاره نمودم. مردمی که خواهان استقلال باشند، بایستی برای فقدان بنزین، برق و بسیاری از چیزهای دیگر آماده باشند، زیرا در حال حاضر نمی‌توان هم مستقل بود و هم همه چیز را یکجا داشت، شهید دکتر قاسملو می‌گوید: ملتی که خواهان آزادی است، باید بهای آن را نیز بپردازد من امیدوارم که مردم کردستان عراق با چنین آمادگی‌ای خواستار استقلال باشند.
لوین: خیلی‌ها کنگره‌ی ملی را جریانی مهم برای شرایط کنونی می‌دانند، یعنی می‌توانست نقش مهمی در حمایت از تشکیل دولت کردی ایفا نماید، در این صورت چرا آن را احیا نمی‌کنید؟

مصطفی هجری: تا زمانی که روحیه‌ی خودبزرگ‌بینی و سلطه‌طلبی در میان نیروها و جریانات کردی وجود دارد، نمی توان انتظار داشت کنگره‌ی ملی در خدمت کلیت مسأله‌ی کرد در تمامی بخش‌های کردستان باشد.
لوین: آیا شانس همزیستی با عراق از بین رفته است و به همین دلیل از رفراندوم و دولت بحث می‌شود، یا داعش این بحث را برانگیخته است؟

مصطفی هجری: شانس همزیستی با عراق مدت‌هاست که از بین رفته است، مطرح شدن داعش بدین گونه در عرصه‌ی سیاسی عراق نیز به تشدید آن کمک نموده است.
لوین: عراق بازهم تحولات ناخواسته‌ای را شاهد بود (حملات داعش) سناریوهای پس پرده چه بودند، اهداف آن کدام‌ها هستند، چه کسی این بازی‌های خطرناک را به راه می‌اندازد؟

مصطفی هجری: حملات داعش در عراق مسأله‌ی تازه‌ای نیستند، غیر از آن باید به اشتباه در برنامه‌های سیاسی حکومت بغداد اشاره نمود که پیامد آن تشدید اعتراضات روزافزون مردم عراق اعم از کرد، سنی و حتی شیعه بود، تا جایی که کار به آنجا رسید که داعش از این نارضایتی‌ها بهره‌برداری نمود و توانست حمایت برخی جریانات سنی را به سوی خویش جلب نماید و حملات خویش را گسترده‌تر نماید، همانگونه که جمهوری اسلامی ایران از این عملکرد اشتباه به سود خویش بهره‌برداری نمود و اقتدار خویش را بر تمامی بخش‌های حکومت بغداد تحمیل نمود، اما به گونه‌ای متفاوت از داعش.
لوین: تهاجم داعش به موصل به همان اندازه که خطراتی برای مالکی و حکومت عراق در بر دارد، تهدیدی علیه ایران و بلوک پان‌شیعیسم نیز هست، ایران و مالکی در برابر آن چه کار خواهند کرد، یا باید چکار کنند؟

مصطفی هجری: بله. حملات داعش و قدرت گرفتن آن در عراق تهدیدی برای همگان است، اما سیاست مالکی که تداوم سیاست‌های جمهوری اسلامی در منطقه و در عراق نیز هست، سال‌هاست که با شکست کامل روبرو شده است، زیرا این سیاست (که سیاست جمهوری اسلامی می‌باشد) راه‌حل تمامی مشکلات را حتی در داخل ایران نیز در سرکوب، توطئه‌چینی، تفرقه و سلطه‌گری می‌داند، نه جستجوی راه‌حلی دمکراتیک و صلح‌آمیز بر مبنای عدالت و برابری. مشکلات فلسطین، لبنان، سوریه، عراق و داخل ایران نیز نمونه‌های عینی این حقیقت هستند که هم‌اکنون در برابر دیدگان ما و تمامی جهانیان خودنمایی می‌کنند، به همین دلیل، من بر این باورم که تا زمانی که این سیاست پیگیری شود، نباید در انتظار صلح، آرامش و همزیستی در منطقه باشیم.

* این گفتگو قبل از تهاجم دولت اسلامی (داعش) به اقلیم کردستان انجام گرفته است.