کوردستان میدیا

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران

رۆستەم جەهانگیری: حدك ئێران لە پێوەندی لەگەڵ تەحریمی هەڵبژاردندا هەوڵی داوه چالاك‌ترین رۆڵ بگێڕێت

15:50 - 18 رەشەمه 2711

رۆستەم جەهانگیری: حدك ئێران لە پێوەندی لەگەڵ تەحریمی هەڵبژاردندا هەوڵی داوه چالاك‌ترین رۆڵ بگێڕێت

وتووێژی ماڵپەڕی كوردستان میدیا لەگەڵ رۆستەم جەهانگیری ئەندامی دەفتەری سیاسیی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران
مژاری وتووێژ: خولی نۆیەمی هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی رێژیمی ئێران
كەمتر لە دوو حەوتووی دیكە خولی نۆیەمی هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی رێژیمی ئێران بەڕێوە دەچێت. هەڵبژاردنێك كە لەلایەن ئوپۆزسیۆنی ئێرانییەوە بە شانۆگەری ناودێر كراوه و تەحریم كراوه. حیزبی دێموكراتی كوردستانیش یەكێك لەو لایەنانەیە كە چالاكانه لە نێو بەرەی تەحریمەكان دایه.
ك/مــــــــیدیا: بە سرنجدان بە بارودۆخی ئێستای ئێران و ئەو گۆڕانكاری و هوشیارییە سیاسییەی‌كە لە نێو خەڵكدا دروست بووە، بەڕێزتان بەشداریی خەڵك له ‌تەحریمی چالاكی هەڵبژاردنەكانی خولی نۆیەمی مەجلیسی رێژیمی ئێراندا چۆن دەبینن؟
ر. جەهانگیری: لە دەسپێكدا هەر لە یەكەم رۆژی بەدەسەڵات گەیشتنی رێژیمی كۆماری ئیسلامی له ئێراندا، پەیامی گەلی كورد روون بووە و سەبارەت بە‌و هەڵبژاردنانەی كە له چوارچێوەی رێژیمی ئیسلامیی ئێراندا بەڕێوە دەچێ، حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران بە باشی زانیویەتی كە خەڵك لە رێگای ئەو بەناو هەڵبژاردنانەوە بە مافی دێموكراتیك و خواستەكانیان ناگەن. خەڵك بە هەستی شۆڕشگێرانەی خۆیان رێژیمی پاشایەتیی ئێرانیان رووخاند، بەو هیوایەی كە نیزامێكی دێموكراتیك دەسەڵات بەدەستەوە بگرێ و ئازادی راگەیاندن و مافی مرۆڤ و بەگشتی ئازادییەكانی تاك لە نێو كۆمەڵگادا جێگیر ببێت، مخابن ئەو شته پێك نەهات‌و گەلی كورد بە خێرایی مەبەستی رێژیمیان خوێندەوە و زانی كە خەون و داخوازییەكانی خەڵك بەرەو پووچی رۆیشتوون و لە یەكەم ریفراندۆم كە 33 ساڵ پێش ئێستا لەسەر یاسای بنەڕەتیی رێژیمی كۆماری ئیسلامیی ئێران بەڕێوە چوو، حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران ئەو بەناو ریفراندۆمەی تەحریم كرد و رایگەیاند كە دەبێ ئەڵتێرناتیڤ‌گەلێكی دیكە لەو ریفراندۆمەدا بەشدار بن و تەنیا كۆماری ئیسلامیی ئێران نەبێت. لەو كاتەوە دامەزرێنەرانی رێژیمی ئیسلامیی ئێران لە دژی كوردەكان كەوتنە پیلان داڕشتن و كۆمكوژ كردن و تیرۆر و خاپوور كردنی گوندەكانی كوردستان.

دیارە هەر ئەوە نەبوو كه حیزبی دێموكراتی كوردستان لەگەڵ ئەو رێژیمە غەرەزێكی هەبێ، بەڵكوو ئەو حیزبە بە جیهانبینیی خۆی لەو بـڕوایەدا بوو كە مرۆڤ دەبێ سەربەست بێ و بەو شێوەیە كە لە دایك دەبێ هەر ئاوا ئازاد بژی، لە بەڕێوەبردنی وڵاتدا بەشدار بێت و دەنگی خەڵك لە بەڕێوە بردنی وڵات باندۆری هەبێت و هیچ كەس بەسەر یاسادا سەروەر نەبێت. لە رێژیمی ئیسلامیی ئێراندا مخابن هەموو كەس دەبێ پێرەوی لە یاسا بكات و یاساش پێڕەوی لە وەلیی فەقیه بكات. هەر بۆیە گەلی كورد لە سەنگەرێكی ‌هەمبەر رێژیمی ئیسلامیی ئێراندا جێی گرت.

تەنانەت هێندێ جاریش حیزبی دێموكراتی كوردستان‌هەڵبژاردنەكانی وەك خولی یەكەمی مەجلیسی شوورای ئێران و مەجلیسی خوبرەگانی تەحریم نەكردووە و تەنانەت نوێنەرانی كوردەكانیش دەنگیان هێناوه.
ئەوە وەكوو ئەوە بوو كە ئەگەر درگا دابخەن لە پەنجەرەدا بچینە ژوورەوه‌كە ئەو رێژیمە سەلماندوویەتی نایهەوێ لەگەڵ ئێمە بسازێت و لە سیستمی رێژیمی ئێراندا هیج جۆرە ركابەرێكی نەبێت.

لەو گۆڕانكارییە هزریانەی كە لە ئێراندا پێكهاتوون و هەروەها‌لێكترازانی باڵەكانی نێو دەسەڵات، بێ‌گومان لە بەرژەوەندیی خەڵك دایە و ئەم جارە بە شێوەیەكی بەربڵاوتر خەڵك لە تەحریمەكاندا بەشداری دەكەن.
رەنگە هێندێ جار لە ژێر گوشارەكانی رێژیمدا خەڵك بێ‌دەنگ ببێت، بەڵام خەڵك نەخەوتوون و بەردەوام لە هەوڵی خۆ رزگار كردن دان. لەو پێوەندییەدا رەنگە لەناو هێزەكانی ئوپۆزسیۆندا یەك پلاتفۆڕمی هاوبەش نەبووبێت بەڵام یەكدەنگییەك هەیە و وێچوونێك لە نێوان بەیاننامەكانی هەر كام لەو بەیاننامانەدا هەیه.

پێش‌بینیی من ئەوەیە كە تەحریمەكانی ئەو جارە پـڕرەنگتر دەبێت و دڵەراوكێی نێو دەسەڵاتدارانی رێژیمیش‌هەر ترسێكە لە بەرفراوانیی ئەو تەحریمه.

ك/مــــــــیدیا: سیاسەتی رێژیمی ئیسلامیی ئێران هەردەم لەهەمبەر گەلی كورددا سەركوت و توندوتیژی بووە، بەڵام‌لە ناوچەكانی دیكەی ئێراندا هەتا خولی دەیەمی بەناو هەڵبژاردنەكانی سەركۆماری بەو جۆرە سەركوتی خەڵك گشتگیر نەبووە. ئێستا كە نەتەوەكانی دیكەی ئێران، تەنانەت نەتەوەی فارسیش هاتوونەته سەر قەناعەتی 30 ساڵ لەمەوبەری كوردان، ئەم فكرییەته هەتا چ رادەیەك لەسەر تەحریمی شانۆی هەڵبژاردنەكان كاریگەریی دەبێت؟

ر. جەهانگیری:
چۆن سەركوت نەبووە؟ لە ناوچەكانی دیكەی ئێرانیشدا هەردەم گوشار و سەركوت هەبووە، بەڵام له‎سەر‌جەناحەكانی دیكەی سەربە دەسەڵات نەبووه. ئەوە راستە كە پاش هەڵبژاردنی خولی دەیەمی سەركۆماریی كۆمەڵێك ناڕەزایەتی دروست بوو و سەركوت و دەسبەسەر كردن و ئەشكەنجە لە ناوجەكانی دیكە بەتایبەت لە تاراندا هاتنه ئاراوه، لەو ماوەیەدا بوو كە لایەنی دیكەی دەسەڵاتی رێژیمی ئێران بۆ یەكەم جار زوڵمیان لەسەر خۆیان دەدیت و لە هەندێ شوێندا بەرخۆدانیان كرد و پاشانیش سەركوت كران. شەپۆلی سەركوت لەهەمبەر ناڕازییان و دژبەرانی رێژیم بە درێژایی تەمەنی رێژیمی ئیسلامیی ئێران هەبووە كە بەرچاوترینیان لە كوردستان بووه. بەڵام دیسانیش لێكترازانی باڵەكانی نێو دەسەڵات، نەهێشتنی ركابەر لەلایەن بناژۆخوازەكانی رێژیمەوە، دەتوانێ بە شێوەیەك لە بەرژەوەندیی تەحریمی هەڵبژاردندا بێ، هەر چەند بەناو ریفۆرمخوازەكانی رێژیمی ئێران بە فەرمی ئەو بەناو هەڵبژاردننانەیان تەحریم نەكردووە، بەڵام با‌س لە بەشداری نەكردن لە هەڵبژاردنەكاندا دەكەن. هەروەها هێندێك لایەن بە ناوی ئوپۆزسیۆنی سەرانسەی و تەنانەت كوردیش بە خۆش‌بینییەوە لە هەڵبژاردنەكانی‌پێشوودا بەشدار بوون، ئەمجارە تێكەڵ بە بەرەی تەحریم بوون، گومانی تێدا نییە كە باندۆری ئەرێنیی لەسەر چالاك بوونی تەحریم دەبێت.

ك/مــــــــیدیا: هەتا ئێستا هاوكاریی نێوان هێزەكانی ئوپۆزسیۆن بۆ چالاك‌تر كردنی تەحریم چۆن بەرەو پێش دەچی؟

ر. جەهانگیری: مخابن هەر وەكوو ئاماژەم پێكرد بەرەیەكی یەكگرتوو بە یەك گوتاری هابەش لە ناو ئوپۆزسیۆندا نییە، بەڵام ئەم بانگەوازە لێكجیاواز بەڵام ‌هاوتەریبانه بۆ تەحریمی هەڵبژرادن، دەكرێ بڵێین یەك دەنگییەك هەیە ئەو یەكدەنگییەش خاڵێكی ئەرێنییە و هیوایەك بە خەڵك دەبەخشێت. لە پێوەندییەكانیشدا بەردەوام باس لە هەبوونی یەكدەنگی و بۆ تەحریمی هەڵبژاردن هەیه. بەڵام كێشەی گەورە لە نێو ئوپۆزسیۆنی كوردی ئێرانی لەو ساڵانەی دواییدا ئەوەیە كه جیابوونەوە لە نێو حیزبە سیاسییەكاندا رووی داوه و ئەو لایەنانە پێكەوە پێوەندییان نییە كە زێدەتر باس لە هاوكارییەكی بەهێز بكرێ، بەڵام بە شێوەیەكی جیاجیا پێوەندی هەن و باسی تەحریمی چالاك لە نێو ئوپۆزسیۆنی سەرانسەری بەتایبەت ئوپۆزسیۆنی كوردیدا لە رۆژەڤ دایە و لەو نیوانەشدا حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران لەو پێوەندییەدا هەوڵی داوە گرینترین و چالاك‌ترین رۆڵ بگێڕێت.