کوردستان میدیا

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران

هیجری: ئێمه‌ له‌ مێژه‌ بۆ پێكهێنانی به‌ره‌یه‌ك له‌ نێوان حیزبه‌كانی كوردستانی ئێران هه‌وڵمان داوه‌

13:34 - 2 رێبەندان 2714

کوردستان میدیا: تیشک تی‌ڤی، لە بەرنامەیەکی تایبەتدا وتووێژێکی سەبارەت بە دۆخی هەنووکەیی ناوچەکە و هەروەها پرسی یەکگرتنەوەی حیزبی دێموکرات لەگەڵ مستەفا هیجری، سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکرات پێک هێناوە.

بە پێی راپۆرتی ماڵپەڕی کوردستان میدیا، مسته‌فا هێجری سكرتێری گشتیی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران له‌م دوایانه‌دا له‌ وتووێژێك له‌گه‌ڵ ته‌له‌ڤیزیۆنی تیشك، ڕوانگه‌ و هه‌ڵوێسته‌كانی حیزبیان له‌ پێوه‌ندی له‌گه‌ڵ پرس و باس و وه‌رچه‌رخانه‌ نێونه‌ته‌وه‌یی و ناوچه‌ییه‌كان شی كرده‌وه‌.

دەقی ئەم وتووێژە بەم چەشنەیە:

تیشک: جەنابت لەو ماوەیەدا بابەتێكت نووسیوە لە ژێر ناوی «سەركەوتن یا ژێركەوتنی كۆماری ئیسلامی لە دەوری نوێی وتووێژەكاندا» دیتمان كە لە دواین دیداری كۆمەڵگای نێونەتەوەیی، واتە گرووپی ١+٥ لەگەڵ كۆماری ئیسلامیی ئێران لەمەڕ پرسی ناوكی، تەوافوقێك لە نێوانیاندا كرا و ماوەی دانووستانەكان بۆ ٧ مانگی دیكەش درێژ كرایەوە، ئیوە چۆن دەڕواننە ئەو تەوافوقە؟

مستەفا هیجری: هەر وەكوو لە وتارەكەدا ئاماژەم پێ‌كردووە، لەو باوەڕەدام كە كۆماری ئیسلامیی ئێران لە وەزعییەتێكدایە كە ناچار دەبێت مل راكێشێت بۆ ویست و داخوازییەكانی ڕۆژئاوا لە پێوەندی لەگەڵ دەستبەردار بوون لە پیتاندنی ئۆرانیۆم بەو مەرجانەی كە ڕۆژئاوا دەیهەوێت و ئەوەش لە هەندێك لەو تەوافوقاتانەی كە تاكوو ئێستا لە ژێنێف كراوە، ئاسەوارەكەی دەركەوتووە. كۆماری ئیسلامیی ئێران ڕازی بوو دەست هەڵگرێ‌ لە پیتاندنی ئۆرانیۆمی زیاتر لە ٥%، ئەو ڕادە لە ئۆرانیۆمی ٢٠% كە ئامادەی كردبوو، ئەوەی تەبدیل كردووەتەوە بە شتی دیكە، ئیجازەی داوە كە بازڕەسی ئاژانسی نێونەتەوەیی وزەی ناوكی هەر كات بیهەوێت سەردانی سایتە ناوكییەكانی ئێران بكات، زۆر مەرجی دیكەی بە تەواوی قبوول كردووە، بەڵام شتێكی زۆر تەبیعییە كە لە مەودای مانگەكانی داهاتوودا كە دیاریكراوە و تاكوو مانگی پووشپەڕە، كۆماری ئیسلامیی ئێران هەوڵ دەدات كە هەندێك ئیمتیازی زیاتر بەدەست بێنێت، بەڵام لە نەهایەتدا كۆماری ئیسلامی مەجبوورە مل دانەوێنێ‌، بۆ ئەوەی كە بتوانێت ئەو گەمارۆیانەی كە لەسەری بارگرانییەكی زۆرە و وەزعی ئابوورییەكەی بە تەواوی تێكداوە لە كۆڵ خۆی بكاتەوە و هەر ئێستاش دوای نووسینی ئەو وتارە، هێندێك ئاسەواری گەمارۆی سەر ئێران و هەروەها دابەزینی نرخی نەوت كە ئەویش بە پێی بەرنامە و هەدەفمەندانە لە لایەن ئامریكا و هاوپەیمانانی ئامریكاوە بەڕێوەدەچێت تەئسیراتی زیاتری داناوە لەسەر وەزعییەتی خراپی ئێران چ لە سەتحی نێوخۆ و چ لە سەتحی نێونەتەوەییدا، بۆ نموونە هەر لەو ماوەیەدا كۆماری ئیسلامی ئێران ئیعلامییان كرد كە نرخی نان دەبەنە سەرێ‌ و حدوودی ٤٠% ئەو نرخەیان بردە سەرێ‌. نان یەكێك لە خواردنە ئەساسییەكانە بە تایبەتی لە نێو بنەماڵە هەژارەكاندا، ئێستا ئەو بنەماڵانەی بە تایبەت خیزاندارن، تەنانەت بۆ تەئمینی نانی ماڵەوەشیان موشكیلەیان دەبێ‌. ئەو ڕۆژانە حكوومەت ئیعلامی كردووە نرخی بێكاری بووەتەوە ٢ ڕەقەمی، پێشتر وایان ڕاگەیاندبوو كە بووەتە ١ ڕەقەمی، بەڵام ئێستا بووەتەوە ٢ ڕەقەمی، یانی نرخی بێكاری چووەتەوە سەرێ‌، موشكیلاتی دیكەی كۆماری ئیسلامی لە پێوەندی لەگەڵ ئابووریدا و دابەزینی نرخی نەوت ئەوەندە زۆر بووە كە ئیدی كۆماری ئیسلامی ئالتێرناتیڤی دیكەی نیە كە بتوانێ‌ درێژە بدات بەو وەزعییەتەی كە ئێستا هەیەتی «حەداد عادڵ» دەڵێ نرخی نەوت ئەوەندە دابەزیوە كە تەنانەت ئەگەر گەمارۆكانیشمان لەسەر لا بچێ‌ ئابووری ئێمە زۆر شكەنەندەیە، كۆماری ئیسلامی ئێران ئەگەر پێشتر فەقەت گەمارۆی ئابووری لەسەر بوو ئێستا گەمارۆی نەفتیش جارێكی دیكە كەوتووەتەوە سەری، ئەویش بەو مەعنایەی كە ئەو نەوتەی كە دەتوانێ‌ بە شێوەی جۆراوجۆر بیفرۆشێت كە هەرچەند ناتوانێت پووڵەكەی بە دۆلار وەربگرێتەوە، بەڵام ئێستا لەو پێوەندییەشدا دەبینین كە نرخەكەی یەكجار زۆر دابەزیوە. كۆماری ئیسلامیی ئێران بودجەی خۆی لەسەر ٧٢$ بۆ قیمەتی هەر بەرمیلێك نەوت دیاری كردووە، ئێستا قیمەتی نەوت دوێنێ‌ شەو ڕاگەیندرا كە دەوری ٥٢$ و خوردەیەكە، ئەو هەموو كەسریی بودجە و ئەو هەزینە و مەسرەفەی كە كۆماری ئیسلامیی ئێران لە سەتحی مەنتەقەدا بە نیسبەتی یارمەتیدان بە حكوومەتە تیرۆریستەكان و شەڕی سووریە، حیزبووڵڵا و ئەوانە مەسرەفی ئەكات، ناتوانێت لە عوهدەی دەربێ‌ ئەگەر گەمارۆكانی لەسەر بێ‌.

تەبیعەتەن ئەو وەزعییەتەیە كە حەسەن ڕوحانیشی هێنایە سەر ئەو باوەڕەی كە دەبێ‌ لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەیدا هەوڵ بدات، بەڵام توندڕەوەكان كە دژی ئەو شێوە وتووێژەن، بەو نەتیجە گەیشتوون كە ئەوەی تاكوو ئێستا كراوە ئیمتیاز دانە بە ئامریكا و ئێران دەستكەوتێكی نەبووە بۆیە ئیعترازییان هەیە، بەڵام كۆماری ئیسلامی بێجگە لەوەی كە ئەو ڕێگایەی ئیدامە بدات ڕێگایەكی دیكەی بۆ نەماوەتەوە، بۆیە بە بۆچوونی من بە لەبەرچاو گرتنی ئەو ڕاستییەی كە خودی ڕێبەری ڕێژیم گەیشتووە بەو قەناعەتەی كە هیچ دەرەتانێكی نەماوە دەبێ كارێك بكات ئەو گەمارۆیانە هەڵگیرێت، بۆیە ئەویش لە واقێعدا بە نەوعێك موافقەتی خۆی ئیعلام دەكات لەگەڵ درێژ بوونەوەی وتووێژەكان.
مەسەلەیەكی دیكەش هەیە كە لە سەتحی نێونەتەوەییشدا تەئسیری داناوە، ئەویش لە ڕابیتە لەگەڵ مەسەلەی درێژەدانی شەڕی سوورییەدایە، دەبینین كە شەڕی سووریە بووەتە زەلكاوێك بۆ كۆماری ئیسلامیی ئیران كە دەبێ‌ هەر لێی خەرج بكات و تاكوو ئێستاش هیچی دەست نەكەوتووە و دەبێ‌ هەر وا دریژەی پێ‌ بدات. بەڵام بەو ئابوورییە تێكڕووخاوەی مەسەلەكە دەگاتە نووقتەیەك كە ئیدی ناتوانێت درێژەی بدا، بۆیە دەبینین كە لەو ئاخرانەدا سەفەری لاریجانی سەرۆكی مەجلیس بۆ لوبنان، بۆ دەمیشق و بۆ بەغدا لە واقێعدا بە نەوعێك ئیتمینان دانە بە هاوپەیمانەكانی كە كۆماری ئیسلامیی ئێران لەگەڵ ئەوەی كە لە ژێر گەمارۆی ئابووریدایە و نرخی نەوت دابەزیوە، بەڵام ئەو ئیدامە دەدا بە یارمەتییەكانی خۆی، بەشار ئەسەد بە ئاشكرا نیگەرانی خۆی لەو مەسەلەیە دەربڕیوە و حزبووڵڵاش نیگەرانە، ئەو نیگەرانییانە كۆماری ئیسلامی گەیاندووەتە نوقتەیەك كە دەبێ بۆ ئەو شەڕەش كە داهاتی ئیران هەڵدەلووشێت فیكریك بكەن، ئێستاش لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەیەدا هەندێك جم و جۆڵا لە ئارادایە ئەو جم و جۆڵانە یەكێكیان ئەو سەفەرەی لاریجانیە كە بیگومان لەسەر مەسەلەی درێژەدانی شەڕ لەگەڵ ئەو لایەنانە قسەی كردووە، لە لایەكی دیكەوە قسەی پووتین لە ڕووسیەیە كە ئێستا خەریكی ئامادەكارییە بۆ ئەوەی ئۆپۆزیسیۆنی سووریە لەگەڵ نوێنەرانی حكوومەتدا دابنیشن بۆ ئەوەی باس بكەن بۆ كۆتایی هینان بەو شەڕە لە ڕێگای وتووێژەوە، بێگومان ئەو قسەكردنەی پووتین ئۆكەی ئێرانیشی تێدایە، دیارە لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەیەدا پووتینیش یا با بڵێین حكوومەتی ڕووسیە كە دوای ئێران یەكێك لە یارمەتیدەرانی گەورەی بەشار ئەسەد بوو، ئەوانیش هەر لە ژێر گەمارۆكان و دابەزینی نرخی نەوتدا ئیقتسادەكەیان بە تەواوی خەریكە وێران دەبێت. لە ماوەی ٦ مانگی ڕابردوودا نرخی ڕوبلی ڕووسیە نزیكەی ٤٠% دابەزیوە و ئێستاش هەر لە دابەزیندای، مەبەستم ئەوەیە كە ئەو گەمارۆیە تەئسیراتەكەی خۆی زیاتر نیشان ئەدا و فشار لەسەر ئێران زیاتر دەبێ‌. هەر لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەیەدا ڕۆژنامەیەكی میسری بە نێوی «بوابە الاهرام» خەبەرێكی بڵاو كردۆتەوە و باس لە تەوافوق لەسەر گەڵاڵەیەك دەكات لە بەینی ئامریكا و ڕووسیەدا بۆ ئەوەی كۆتایی بێنن بە شەڕی سووریە. خەبەرەكە باس لەوە دەكا كە لە گەڵاڵەكەدا تەكلیفی بەشار ئەسەد و حكومەتی ئایەندە و هەروەها ئەو كەسایەتییانەی كە لە ئاستی نێونجی و سەرەوەدا لە حكومەت بەشدار دەبن بە وردەكارییەوە دیاری كراون. هەرچەند ئەو خەبەرە لەلایەن سەرچاوەی دیكەوە تەئید نەكراوە، بەڵام كە تۆ هەمووی ئەو جم وجۆڵانە دێنی لە تەنیشتی یەكی دادەنێی، بە بۆچوونی من نەتیجەكەی ئەوەیە كە ئەو گەمارۆیانە لەسەر ئێران و ڕووسیە كە یارمەتیدەری ئەسڵیی بەشار ئەسەدن تەئسیراتی خۆی داناوە و دەیانەوێ بە جۆرێك خۆیان لەو مەسەلەیە ڕزگار بكەن. مەبەستم ئەوەیە بڵێم كە ئەوە تەئسیری گەمارۆكان هەر لە نێوخۆی ئێراندا نیە كە ڕۆژ بە ڕۆژ تەئسیراتەكەی زیاتر دەردەكەوێ، بەڵكوو لە سەتحی نێونەتەوەییشدا كۆماری ئیسلامیی ئێران مەجبور دەكا كە چاو بە سیاسەتەكانی خۆیدا بكێشێتەوە و لەلایەكی دیكەشەوە دەزانین كە كۆماری ئیسلامی ئەگەر ببێتە كۆماری ئیسلامییەك كە یارمەتی بەشار ئەسەد نەكا، یارمەتی حیزبوڵڵا نەكا، یارمەتییەكانی بۆ حەماس كەم بكاتەوە یا بیبڕێ، لە واقێعدا دەتوانین بڵێین كۆماری ئیسلامی ماهییەتەكەی دەگۆڕێ، دەبێتە شتێكی دیكە، بۆیە كۆماری ئیسلامی بۆ ئەوەی كە بتوانێ ئەو سیاسەتانە و ئەو دەستێوەردانانە لە مەنتەقەدا درێژە بدا مەجبوورە و دەبێ دەست لە پیتاندنی یورانیۆم بەو جۆرەی بۆ خۆی دیهەوێ، هەڵبگرێ.
تیشک: مادام كە گەمارۆكان ئەوەندە تەئسیریان هەبووە و جەنابیشت فەرمووت كە دەبوو چەند شەرتی كۆمەڵگای نێونەتەوەیی قبوڵ بكا، بۆچی ئامادە نیە كە ڕێكەوتنی یەكجارەكی واژۆ بكات و كۆتایی بەو مەسەلەیە بێنێ؟ یان ئەوەی كە كات دەكوژێ بە قازانجی خۆی؟

هیجری: لە راستیدا دەتوانین بڵێین هۆیەكەی دەگەڕێتەوە لە لایەكەوە بۆ نێوخۆی وڵات، لە نێوخۆی وڵاتدا ئێمە مەجموعەیەك توندڕەومان هەیە كە خودی خامنەیی لەسەرەوەی هەموویانەوەیە، بەردەوام تاكوو ئێستا باسیان لەوە كردووە كە ئێمە سەردەكەوین و ئەو گەمارۆیانە ناتوانن هیچ تەئسیر لەسەر ئێمە دابنێن، درووشمە بریقەدارەكانی ئەو هەشت ساڵەی ئەحمەدی نژاد و قسەكانی خودی ڕەهبەر لەو پێوەندییەدا، ئەوەندەیان لەسەر ئەو مەسەلانە باس كردووە و بە خەڵكیان وتووە بۆیە ئەو تەسلیم بوونە دەبێ وردە وردە دەرخواردی خەڵكەكە بدەنەوە بۆ ئەوەی كە بتوانن تەوجیهی بكەن. ئەوە لەلایەك، لەلایەكی دیكەشەوە شتێكی تەبیعییە لەگەڵ ئەوەی كۆماری ئیسلامی ئێران لایەنی زەعیفی ئەو وتووێژەیە بەڵام دیسان هەموو هەوڵی خۆی دەدا بۆ ئەوەی كە بتوانێ دەسكەوتێكی زیاتر بەدەست بێنێ، مەسەلەن بتوانێ ٥+١ ڕازی بكات كە گەمارۆكانی زۆر زووتر لەسەر لابچێ چونكە ئێستا قسە لەسەر ئەوەیە حەتتا ئەگەر بە تەوافوقی نەهاییش بگەن ئەو گەمارۆیانە چەند ساڵ دەكێشێ تاكوو وردە وردە هەڵبگیرێنەوە.
تیشک: قەراری كۆتایی مانگی پووشپەڕی داهاتووە. لە نێوخۆی ئامریكا كۆماریخوازەكان تەقریبەن كۆنگرێس و سێنای ئامریكایان بەدەستەوەیە و ڕەنگە فشارێكی زیاتر بۆ كۆماری ئیسلامی بێنن لەو پێوەندییەدا، هەر وەكوو جەنابیشت فەرمووت نرخی نەوت دابەزینی یەكجار زۆری بە خۆیەوە بینیوە لەولایەشەوە دەبینین كە تەحریمەكان تا ڕادەیەك هەر بە قوەتی خۆیان باقین پێشبینی ئێوە بۆ ئەو وتووێژانە لە داهاتوودا چیە؟ ئایا كۆماری ئیسلامی كارتێكی ئەوەندە بەهێزی لەدەستدا ماوە كە بتوانێ سەركەوتن لەو وتووێژانەدا بەدەست بێنێ‌؟

هیجری: كۆماری ئیسلامیی ئێران هیچ كارتێكی بەهێزی نیە كە بتوانێ بیكاتە پشتیوانی سەركەوتنی خۆی. وەكوو ئیشارەم پێكرد دۆستی هەرە بەهێز و جێی متمانەی كۆماری ئیسلامیی ئێران لەپێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلانەدا ڕووسیە بوو كە ئێستا ڕووسیە بۆ خۆی تووشی گرفتارییەكی یەكجار زۆر گەورەی ئابوورییە و ڕۆژ بە ڕۆژ ئەو گرفتانەی لێ گەورەتر دەبێتەوە، بێجگە لەوە لە نێوخۆی ئێران وەزعییەتی ئابووری كە ڕۆژ بە ڕۆژ خرابتر دەبێ ژیانی خەڵك زیاتر تێك دەچێ، بێكاری زیاتر دەبێ، ئیعترازاتی خەڵك زیاتر دەبێ، ئەوە لەلایەكەوە، لەلایەكی دیكەش كۆماری ئیسلامیی ئێران نیگەرانە لەوەی كە ئیدی نەتوانێ بەو ئابوورییە وێرانەی كە هەیەتی یارمەتیدەر بێ بۆ هاوپەیمانە تیرۆریستەكانی لە مەنتەقەدا و نفوزی خۆی بەو شێوەیە لە مەنتەقەدا بەرینتر بكاتەوە و ئەوانە هەموو مەسائیلێكن كە نەك هەر لە ڕاستای وەزعی موسبەتی ئێراندا نیە، بەڵكوو هەموویان بە دژی كۆماری ئیسلامیی ئێران دەچێتە پێشێ و ڕۆژ بە ڕۆژیش ئەو هۆیانە زیاتر و بەهێزتر دەبن. مەسەلەن هەر یەكێك لەو شتانەی كە ئێستا دەبێ ئیشارەی پێ بكەین و مەسەلەیەكی موهیممە ئەوەیە كە كۆماری ئیسلامیی ئێران بە لەبەرچاوگرتنی ئەو ڕاستییانە ئێستا باسی لەوەیە كە ئەو ڕادە لە یورانیۆمەی كە پیتاندوویەتی بینێرێت بۆ ڕووسیە. ئەوە پێشنەهادێك بوو كە لە زەمانی ئەحمەدی نژاددا گرووپی ١+٥ كردی بۆ ئەوەی كە كۆماری ئیسلامی لەگەڵ وڵاتانی ڕۆژئاوا ئیعتمادسازی بكات، كە بە توندی ئەو مەسەلەیان ڕەت كردەوە، بەڵام ئێستا باس لەوە دەكرێ كە ئەو یۆرانیۆمە بچێتە ئەوێ، خەبەرەكە لەلایەن ڕۆژنامەی ئاسۆشێتدپرێس بڵاو بۆتەوە كە مەعمولەن ئەو ڕۆژنامانە لە سەرچاوەی جێگای متمانەوە خەبەر وەردەگرن. كۆماری ئیسلامیی ئێران زاهیرەن ئەوەی ڕەت كردۆتەوە، بەڵام مەبەستم ئەوەیە كە چ لە سەتحی نێونەتەوەییدا و چ لە سەتحی نێوخۆی ئێراندا كۆماری ئیسلامیی ئێران هیچ بەرگێكی بەرەندەی بەدەستەوە نیە كە بتوانێ فشار بێنێ بۆ ١+٥ چونكە ئەوە كۆماری ئیسلامیە كە ئیحتیاجی بە ١+٥ە، ئەوان شتێكیان نیە لەدەستی بدەن مەسەلەن تەواوی ئیمتیازێكی كە تا ئێستا كۆماری ئیسلامی توانیویەتی بەدەستی بێنێ ئەوەیە كە لە نزیكەی ١٠٠ میلیارد دۆلار سەرمایەی ئێران كە ئی خۆیەتی و دەستی بەسەردا گیراوە موافقەتیان كردووە مانگانە ٥٠٠ میلیۆن دۆلاری تەحویل بدەنەوە یا هێندێك گەمارۆی زۆر چووكەیان لەسەر قەتەعاتی هەواپەیمای موسافرەتی هەڵگرتووە كە ئەوانە تەئسیرێك لەسەر وەزعی ئابووری ئێران دانانێت.
تیشک: فەرمووتان كە بەرەبەرە زەمینە خۆش دەكەن بۆ ئەوەی كە پاشەكشە بكەن ئەگەر هاتوو ڕێژیمی كۆماری ئیسلامیی ئێران مل بۆ داخوازییەكانی كۆمەڵگای نێونەتەوەیی ڕابكێشێ و تەسلیم بێت، ئایا ئەوە مونجەر بە كرانەوەی سیاسی لە نێوخۆی ئێرانیشدا دەبێ یا داخرانی زیاتر و سەركوت و زەبروزەنگی زیاتر، یان ئەگەر هاتوو ڕێك نەكەون وێنای چی دەكەن؟

هیجری: من پێش ئەوەی كە دانیشتنەكانی ژنێڤ دەست پێبكا ئەودەمیش وتارێكم نووسی لەوێشدا باسم لەوە كردووە، ئێستاش لەسەر ئەو باوەڕەم كە كۆماری ئیسلامی ئێران ئەوەی مەبەستییەتی سیاسەتی جیهانی و جیهان بینییەكەیەتی، برسیبوونی خەڵكی ئێران تەئسیرێكی لەسەر ناكا، بۆیە پێ بە پێی ئەوەی كە دەیهەوێ نفووزی خۆی لە مەنتەقەدا بەرین بكاتەوە، بە قەولی خۆی ئیدئۆلۆژی خۆی و ئینقلابی خۆیان سادر بكەن بۆ دەرەوە، لە بەرامبەر ئەوەدا چوونكە وەزعی خەڵكی ئێران سەختتر دەبێ، ئیعترازات زیاتر دەبێ و ئیتعترازاتی زیاتر یانی سەركوتی زیاتر. هەر وەكوو دیتمان ڕوحانی كە هات وادەیەكی زۆری بە خەڵك دا باسی لەوە كرد كە لە وتووێژەكاندا سەر دەكەون و وەزعی ئەمنییەتی سووكتر دەبێ لەسەر خەڵكی ئێران، بەڵام بەپێی هەموو سەرچاوەكانی دونیا و ئامارەكانی خودی ئێرانیش دەركەوت لە كۆماری ئیسلامیدا لەو ماوەیەدا ئەگەرچی بەرەوڕووی ڕۆژئاوا كراوەتەوە لە مەسەلەی ئەتۆمیدا ئیمتیاز دەدا، بەڵام ئیعدامەكان لە ئێران زیاتر بووە، دەستبەسەركردنی ڕۆژنامەنووسان و ئازادیخوازان زیاتر بووە و لە داهاتوودا بە بۆچوونی من كۆماری ئیسلامی لەو پێوەندیەدا سەختگیری و تۆند و تیژیەكەی بەرانبەر بە خەڵكی ئێران زیاتر دەبێت چونكە كۆماری ئیسلامیی ئێران لە خەڵكی ئێران دەترسێ و دەزانێت كە خەڵكی ئێران لە كەمترین فرسەت كە بە دستی بێنن لە دژی ئەو حكوومەتە ڕادەپەڕن بۆیەش ئێستە دەبینین كۆماری ئیسلامی لە دژی هەموو جووڵانەوەیەك، لە دژی هەموو حەرەكەتێك، لە دژی هەموو بۆچوون و قسەیەك كە جیاوازی چووكەی هەبێت لەگەڵ سیاسەتەكانی كۆماری ئیسلامیی ئێران زۆر بێ ڕۆحمانە به‌رخۆرد دەكات و ڕۆحم بە هیچ كەسێكیش ناكات تەنانەت بە ئەو كەسانەی كە وفاداری خۆیان بوونە و لەگەڵ ئەوان لە دامەزراندن و بەڕێوەبردنی كۆماری ئیسلامی بەشداربوونە.
تیشک: سەبارەت بە مەسەلەێ‌ ناوكی كە پێ دەچێ زیاتر مەبەستی كۆماری ئیسلامی و بە تایبەتی شەخسی حەسەن ڕوحانی ئەوە بێ‌، ئێستا مەسەلەیەكی دیكەی هێناوه‌تە بەرباس كە ئەویش (رێفراندۆم)ە بۆ ئەسڵی ٥٩ی یاسایی بنەڕەتی كۆماری ئیسلامیی ئێران كە دەڵێت: بۆ هەندێك مەسەلەی گرینگی سیاسی، ئابووری، كۆمەڵایەتی یان فەرهنگی دەكرێ‌ ڕجووع نەكەین بە مەجلێس و دەتوانین ڕێفراندۆمی بۆ بكەین، بەر لەوەی بێمە سەر مەنتق یا ئیدئۆلۆژی كۆماری ئیسلامی كە چەندە هەڵگری ئەوەیە كە پەنا بۆ ڕای گشتی خەڵك ببات یا خود ئەسڵەن چەندە بۆی گرینگە، پێم خۆشە بزانم ئەوە بە چە مەبەستێكە؟ زیاتر ئایا بۆ مەبەستێكی سیاسییە، لێدانە لە ڕێبەر؟ یاخود ئەوە شەڕی زەڕنگەریە لە نێوان باندەكانی ڕێژیمدا یان نەخێر بۆ خۆش گوزەرانییە، بۆ بژێوی ژیانی خەڵكیە، بۆ خزمەت كردنی زیاتر، ئایا بە چ مەبەستێكە كە زیاتر ئەوەیان هێناوەتە بەر باس؟

هیجری: وەكوو ئاگادارن حەسەن رۆحانی و وزیری كاروباری دەرەوە كە لە جەریانی وتووێژەكاندا بەشدار بوون، بەردەوام لە ژێر فشاری تۆندڕەوەكاندان، هەر دوێنێ‌ و پێرێ‌ بوو كە وەزیری كاروباری دەرەوە جارێكی دیكە بانگ كرایەوە پارلەمان بۆ ئەوەی وەڵامی پرسیاری نوێنەران بداتەوە كە ئەوانەی ئیعترازیان هەیە و دەڵێن كۆماری ئیسلامی دەسكەوتی نەبووە لەو وتووێژانەدا و لایەنی ڕۆژئاوایی سەركەوتنیان بە دەست هێناوە، لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەدا ڕوحانی و دەوڵەتەكەی یەكجار زۆر لە ژێر فشاردان لە لایەن تۆندڕەوەكانەوە، بەڵام لە لایەكی دیكەشەوە ئەوان باش دەزانن كە خەڵكی ئێران بەو وتووێژانە ڕازین و پێیان خۆشە كە كۆمای ئیسلامیی ئێران بە قیمەتی دەست هەڵگرتن لە پیتاندنی ئۆرانیوم و دەست بەردار بوون لەو پڕۆژیە ئاڵوگۆڕێكی تێدا بیتە پێشێ‌، كە ئابووری ئێران وەزعی باشتر بێت لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەیەدا حەسەن ڕوحانی دەزانێ كە ئەگەر بێت و ڕێفراندۆمێك بكرێت خەڵك پشتیوانی لێ دەكات ئەوە لایەنێكی مەسەلەكەیە، بۆیە ئەوەی هێناوەتە گۆڕێ‌، بەڵام لایەنی دیكەی مەسەلەكە ئەوەیە كە بە زۆر هۆكار لە كۆماری ئیسلامیی ئیراندا ئیمكانی نییە كە ئیزنی ڕێفراندۆم بۆ ئەو مەسەلانە بدەن،لەگەڵ ئیدئۆلۆژیەكەی نایەتەوە، سێ‌ چوار خاڵ لەو پێوەندیدا پێم خۆشە ئێشارە پێ بكەم یەكێكیان ئەوەیە كە ڕێفراندوم ڕاستە ئەسڵیكی قانوونی ئەساسیە بەڵام لەوێدا دەبێت دوو سێهەمی نوێنەرانی مەجلێس دەنگ بدەن كە بابەتێك بێتە ڕێفڕاندۆم، باشە مەجلێس ئێستا دەبینین كە ئەكسەریەتی تۆندڕۆەكانن و قەت دەنگ بە شتێكی ئاوا نادەن، دوای ئەوان دەبێت ببرێتە (شورای تەشخیسی مسڵەحەتی نیزام تاكوو بزانن ئایا ئەوە لەگەڵ شەریعەتی ئیسلام یەك دەگرێتەوە یاخود دەگونجێت یا نا؟ لەوێ ڕەتی دەكەنەوە، بۆچی ڕەتی دەكەنەوە؟ هۆكارەكەی زۆر ڕوونە لە كۆماری ئیسلامیی ئیراندا ئەوەیكە گرینگی پێ دەدرێت و حیسابی بۆ دەكەن، نەك دەنگی خەڵكە بەڵكوو دەنگی وەلی فەقیهە كە نوێنەری ئیمامی زەمانە و دەسەڵات بەدەستەكانی كۆماری ئیسلامی زۆر جار ئەمەیان دووپات كردۆتەوە كە خەڵك شایستەی دەنگدان نین، خەڵك دەبێت تەبه‌عییەت بكەن لە وەلی فەقیە كەوابوو لەو مەسەلەیەشدا ناتوانن ئەو ڕێفراندۆمە جێبەجێ‌ بكەن و بێجگە لە هەمووی ئەوانە ئەگەر ئەو ڕێفراندۆمە جێبەجێ بكرێت لە ڕاستیدا دەبێت ڕیگا بكاتەوە بۆ ڕێفراندۆمی دیكە، ڕێفراندۆمی دیكە چییە؟ مەسەلەن لە مێژ ساڵە ئازادیخوازانی ئێران و ئەحزابی ئۆپۆزیسیونی ئێرانی و خەڵك داوا دەكەن دەڵێن دوای سی و چەن ساڵ لە حكوومەتی كۆماری ئیسلامی با جارێكیش ڕێفراندۆم بكرێت بزانین خەڵك دەنگ دەدات بەو حكوومەتە یاخود نا، بەڵام قەت كۆماری ئیسلامیی ئێران ڕێگا بەو مەسەلەیە نادات، یانی بەگشتی ڕێفراندۆم كە بریتیە لە موراجعە كردن بە دەنگی خەڵك لە سیستمگەلێكی دێموكراتیكدا دێتە پێشێ‌ كە لەوێدا نوێنەرانی مەجڵێس نوێنەرانی ویست و داخوازی خەڵكن، حكوومەت لە سەر ویست و داخوازی خەڵك بەرنامە دادەڕێژیت و قانوون لە سەر بەرژەوەندی خەڵك پەسەند دەكرێت، بەڵام لە كۆماری ئیسلامیی ئێراندا كە هەڵبژاردنەكان و نوێنەرانی مەجلێس بە قەوڵی خویان دەڵێن هەمووی مۆهەندێسی دەكرێت و دیاری دەكرێن و دەچنە مەجلێس لە ڕاستیدا نوێنەرانی حكوومەتن و نوێنەرانی ڕێژیمن، نەك نوێنەارنی خەڵك، بۆیە نە لە مەجلێس ئەو مەسەلەیە پەسەند دەكرێت و نە ئیمكانی ئەوە هەیە شورای تەشخیسی مسڵەحتی نیزام ئەو كارە بكات و نە خودی وەلی فەقیه ڕەزایەت دەدات بەوە چوونكە ئەگەر ئەو كارە بكەن دەسەڵاتەكەی وەلی فەقیه وەردەگرنەوە و دەیدەن بە خەڵك.
تیشک: باشە ئەگەر وایە ئەو پاڕادۆكسە لە سیاسەتی ڕۆحانیدا چییە؟ بۆ خۆی ئێشارەی پێی كردووە كە دەڵێت: هەموو شتێك لە سەر ئۆكەی ڕێبەری واتا شەخسی خامنەیی بووە و هیچ شتێك بە بێ ئەو نەكراوە و ئەو پەسەندی كردووە بۆ وتووێژ یان بۆ زۆر شتی دیكە ساختاری گشتی ڕێژیم و تەنانەت سیاسەتی گشتی ڕێژیم و سیاسەتی كەلانی ڕێژیم هەر وەلی فەقیه بۆ خۆی دیاری دەكات، ئەگەر وایە ئەو پاڕادۆكسە چییە لە سیاسەتی ڕوحانی كە لە لایەك هەم دەیەوێت لێی بدات و لە لایەكی دیكەشەوە تەعریف و تەمجید لە خامنەیی دەكات و دەڵێت كە ئۆكەی ئەوی لە سەرە؟

هیجری: بەڵی ئەوە ڕاستە خۆ تبیعەتەن دەبێت ئەو مەسەلە گرینگانەی كە پێوەندی بە سیاسەتی نێونەتەوەیی یان نێوخویی ئێرانەوە هەیە لە لایەن خودی خامنەییەوە پەسەند بكرێت.

لە پێوەندی لەگەڵ مەسەلەی پیتاندنی یۆرانیوم و وتووێژی ١+٥ خامنەیی لە ڕاستیدا هەتاكوو ئێستا دوولایەنە كایەی كردووە، لە لایەكەوە بەردەوام دەڵێت من متمانەم بەو لایەنانە نییە ئەوانە درۆمان لەگەڵدا دەكەن ئەوانە ناسازێن و لە لایەكی دیكەشەوە دەڵێت: باشە بەردەوام بن، لەو دوولایەنە حەرەكەت كردنەدا ناكرێت هەموو ڕۆژێك دیفاع لە ڕوحانی بكات، بۆیە تۆندڕەوەكان فشاری بۆ دێنن ئەویش لە بەرانبەری ئەو فشارانەدا عەكسولعەمەل نیشان دەدەات یانی لە ڕاستیدا ئەو قسەی ڕوحانی عەكسولعەمەلێكە لە بەرانبەر ئەو فشارەی كە تۆندڕەوەكان هێناویانە. وەزیری خارجە بانگ دەكەن بۆ پرسیار كردن هەموو ڕۆژێك، ئەویش دەیەوێت ئەو عەكسولعەمەلە نیشان بدات، دەنا بە ڕای من ڕوحانی لە هەموو خەڵك باشتر دەزانێت كە لەو سیستمەدا ئیمكانی ڕێفراندۆمێكی ئازاد بە هیچ شێوەیەك جێبەجێ‌ نابێت.
تیشک: بابەتێكی دیكە كە پێوەندی بە كوردستان و ڕۆژهەڵات و ئەحزابی سیاسی ئەو پارچەیە لە كوردستانەوە هەیە دەوروژێنین، ماوێكە دەبینین چەمك یا گۆفتمانێك لە نێو هەندێك لە ئەحزابی كوردستاندا سەری هەڵداوە بە نێو ڕۆژهەڵات مێحوەری یا كۆنگرەی ڕۆژهەڵات، سەرەتا پێم خۆشە لە ڕۆژهەڵات مێحەوەرییەوە دەست پێبكەم، ئایا ڕای حیزبی دێموكرات لەو پێوەندیەدا چییە؟

هیجری: ئەگەر ڕای حیزبی دێموكراتت دەوێ، ڕای حیزبی دێموكرات زۆر ڕوونە، ئێمە وەك حیزب نێومان حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێرانە، تاكوو ئێستا لەسەر ئەو سیاسەتەین یەعنی هەموو كار و تێكۆشان و فەعالیەتی ئێمە پێوەندی هەیە بە خۆرهەڵاتی كوردستان. ئەوە سیاسەتی ئێمە بووە لە سەرەتاوە و تاكوو ئێستاش درێژی هەیە و ئێستاش پێمان وایە دەبێت هەموو كار و تێكۆشانی ئێمە پێوەندی هەبێت بە كوردستانی ئێرانەوە، بەڵام تەبیعتەن ئەوە بەو مانایە نییە كە ئێمە سەبارەت بەو ڕووداوانەی كە لە بەشەكانیتری كوردستاندا ڕوو دەدەن بێ تەفاوت بین، ئێمە وەكوو هێزێكی نەتەوەیی لە هەر رووداو و ئاڵوگۆڕێكدا كە لە بەشەكانی جۆراوجۆری كوردستان دێتە پێشێ‌ نەزەر و بۆچوونی خۆمان دەدەین و قسەی خۆمان دەكەین و هەڵوێستی سیاسی خۆمان دەردەبڕین، بەڵام نزیكەی هەشت ساڵ لەمەوپێش ئەو هاوڕێیانەی كە لە حیزبی دێموكرات جیا بوونەوە، ئەوان وشەی ئێرانیان لە نێوی حیزبەكەیان كەم كردەوە و ئارمی حیزبەكەیان كرد بە چوار كێو لە جیاتی كێوێك بە نیشانەی ئەوەیكە ویستیان وا نیشان بدەن كە ئەوان نەتەوەییترن و كار و تێكۆشانیان لە چوارچێوەی هەموو بەشەكانی كوردستاندایە، بەڵام ئێستا بە هەر هۆكارێك وا دیارە گەیشتونەتە ئەو قەناعەتەی كە ئەو سیاسەتە سیاسەتێكی سەركەوتوو نەبووە گەڕاونەتەوە بۆ ئەو ئەسڵەی سەرەتا كە كار و تێكۆشان لە چوارچێوەی كوردستانی ئێراندایە، ئێمە ئەو هەڵوێستە بە هەڵوێستێكی باش دەزانین و پێشوازی لێ دەكەین. پێمان وایە كە بە نەتیجەیەكی دروست گەیشتوون، بەڵام تەنیا شتێك كە لێرەدا دەتوانین بیڵێین ئەوەیە كە ئەو گۆڕینی سیاسەتە لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەدا لەگەڵ عێنوانی حیزبەكەیان كە كوردستانە بە مەعنای هەموو بەشەكانی و ئەو ئارمەی حیزبەیان كە چوار كێو بە واتای چوار بەشی كوردستانە بڕێك لەگەڵ ئەوە ناتەبایە ئێستە ئەوە خۆیان چۆنی جێبەجێ‌ دەكەن یان چۆنی توجیە دەكەن مەسەلەیەكە پێوەندی بەوانەوە هەیە، بەڵام بە گشتی ئەو ئاڵوگۆڕەمان لە سیاسەتی ئەواندا پێ شتێكی باشە.
تیشک: لە هەمانكاتدا لایەنێكی دیكەیش باس لە رۆژهەڵات تەوەری یان كۆنگرەی رۆژهەڵات دەكا. مەبەست لە كۆنگرەی رۆژهەڵات چییە؟ یان خوێندنەوەتان بۆ ئەو تەوەرە چییە؟ ئێوە چۆن لێی دەڕوانن و چۆن پێشوازی لێدەكەن؟

هیجری: ئەو مەوزووعە لە لایەن هاوڕێیانی كۆمەڵەی شۆڕشگێری زەحمەتكێشانی كوردستانی ئێرانەوە مەترەح بووە، دیارە ئێمە ماوەیەك لەوە پێش كە میوانی ئەوان بووین لەوێ باسەكەی هاتە گۆڕێ، نەزەری خۆمان بە كورتی لەوێ باس كرد بە دوای ئەوەدا نامەیەكیان نارد بۆ ئێمە و داوایان كرد كە ئێمە نەزەری خۆمان لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەیەدا دەرببڕین و ئامادە كاریی بكەین بۆ ئەوەیكە بە هەموومانەوە بتوانین كۆنگرەی ڕۆژهەڵات پێك بێنین. ئێمە لە نامەیەكیشدا وەڵاممان داونەتەوە، وەلامی ئێمە ئەوە بووە كە تەبیعەتەن هەر نەوع یەكگرتنێك شتێكی پیرۆزە و دەبێ كاری بۆ بكرێ و بۆ خۆیشیان دەزانن كە ئێمە ماوەیەكی زۆر بوو حەوڵمان داوە بۆ ئەوەیكە بەرەێك لە نێو ئەحزابی ئۆپۆزیسیۆنی كوردی ئێرانی پێك بێ، بەڵام هێندێك گیروگرفتی تەشكیلاتی و سیاسی لە واقێعدا بوونەتە كۆسپ و تەگەرە لە سەر ئەو ڕێگایەدا، یەكێك لەو كۆسپ و تەگەرانە ئەوەیە كە ئینشعاباتێك لە نێو هاوڕێیانی كۆمەڵەدا هاتووەتە پێش لەو ماوەیەدا، ئینشعابێك لە نێو حیزبی دێموكراتدا هاتووەتە پێش، ئەوانە گیروگرفت بوونە كە لەسەر ڕێگای یەكگرتنەوە، بۆیە بە بۆچوونی ئێمە پێش ئەوەی باس لە كۆنگرەیەكی ئاوا بكریت، پێویستە هەوڵ بدەین كە مەسەلەی ئەو جیابوونەوانە، ئەو گیروگرفتانە كە ئەو جیابوونەوانە پێكی هێناوە و جاری وایە لایەنەكان نایانهەوێ پێكەوە دابنیشن، ئەوانە چارەسەر بكەین، لە حاڵێكدا، ئەو گیروگرفتانە لە ئارادا بێ بە بۆچوونی ئێمە پێكهێنانی كۆنگرەیەكی ئاوا، ئەگەرچی وەكوو ئیدە، وەكوو فیكر شتێكی باشە، بەڵام لە عەمەلدا لانیكەم لە ئێستادا ئێمە بە مومكێنی نابینین.
تیشک: فەرمووتان كە پەرتەوازەیی لە نێو لایەنەكان یان ئەو ئینشعاباتەی كە لە نێوان ئەحزابەكانی ئۆپۆزیسیۆنی كوردی ڕۆژهەڵاتدا پێكهاتووە، لە پێوەندی لەگەڵ مەسەلەی حیزبی دێموكرات و یەكگرتنەوە لەگەڵ ئەو هاوڕێیانی جیابووەوە لە حیزبی دێموكراتدا ئێستا دەبینین كە لە ڕاگەیاندنەكان و لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا بەردەوام باس لە یەكگرتنی حیزب و پێكهێنانی حیزبی دێموكراتی واحێد دەكرێ، لەو پێوەندیەدا، پێمخۆشە نەزەری جنابتان و هەڵوێستی ڕەسمیی حیزبی دێموكرات بزانین كە ئایا ئەو شتە بە كوێ گەیشتووە؟

هیجری: زۆرجار باسمان كردووە و ئێستاش ئەوە دووپات دەكەمەوە كە ئێمە وەك حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران نەزەر و بۆچوونێكی كۆنگرەمان هەیە كە هەوڵ بدەین بۆ یەكگرتنەوە لەگەڵ ئەو هاوڕێیانەمان كە لە حیزبی دێموكرات جودا بوونەوە، كۆبوونەوەكانی كومیتەی ناوەندیش هەتا ئێستا تەئیدیان و تەئكیدیان لە سەر ئەو بڕیارە كردووەتەوە، ئێمەیش وەك حیزبێكی دێموكرات پابەندین بەو بڕیارانەی كە ئۆرگانەكانی سەرەوە بۆ ئێمە داویانە، لەو پێوەندیەدا لە مێژە خەریكی وتووێژ و دانوستانین لەگەڵ ئەو هاوڕێیانەمان و ئەوەیش هەروا درێژە پێ دەدەین، ئێمە ئێستا لە بەرنامەماندا هەیە كە لە ماوەیەكی نیزیكدا كۆبوونەوەی دوو دەفتەری سیاسی هەر دوو لا بگرین و لە پێوەندی لەگەڵ ئەو مەسەلەیەدا جارێكی دیكە دانیشتن بكەین بە حوزووری بەڕێز كاك خالید عەزیزی و خۆم بۆ ئەوەیكە لەوێدا جارێكی دیكە ئەو مەسەلانەی كە تاكوو ئێستا باسمان كردووە و ئەو كۆسپانەی كە لە سەر ڕێگان، ئەوانە تاوتوێ بكەین، هێندێك لە ڕابتە لەگەڵ ئەو مەسەلەدا چووینەتە پێشێ، حەرەكەتەكە ئێدامە دەدەین، بەڵام ئەوە مەسەلەیەك نییە كە بە پەلەپەل و بە كەمپێن و ئەوانە جێبەجێ بێ، تەبیعەتەن ئەوانەی لە كەمپێنەكەدا بەشدارن، هەر كەسێك بێ ، یەكگرتوویی ، بەهێزبوونی حیزبی دێموكراتی پێخۆشە، ئێمەیش هەروەكوو ئەو خەڵكە ئەوەمان پێخۆشە، چوونكە بەرپرسایەتیمان لە سەر شانە، زیاتریش هەوڵ دەدەین، بەڵام ڕەنگە هێندێك وردەكاری هەبێ كە هەموو خەڵكەكە لێی نەزانن، بەڵام ئێمە لە لایەن خۆمانەوە ئیرادەمان ئەوەیە كە ئەو مەسەلەیە بەرینە پێشێ و چارەسەری بكەین، هیواداریشین كە بە نەتیجەیەك بگات كە هەموو خەڵكەكەمان پێ دڵخۆش بن.
تیشک: ئەو ئیرادەیە چەندە بەهێزە لە لایەنی بەرانبەرەوە یان ئەسڵەن هیچ هەواڵێكی دڵخۆشكەر بۆ ئەندامانی بنەماڵەی گەورەی دێموكرات، دڵسۆزان و لایەنگرانی یەكگرتوویی حیزبی دێموكرات هەیە؟، چ خەبەرێكی خۆش یان هەواڵێكی خۆشت هەیە لەو پێوەندیەدا؟

هیجری: ئەوەیكە لە لایەن ئەو هاوڕێیانەوە دەتوانم باسی بكەم، تاكوو ئێستا بە بۆچوونی من ئەوانیش لەو باوەڕەدان كە دەبێ هەنگاو هەڵگرن بۆ ئەو مەسەلەیە و تەبیعەتەن ئەو مەسەلەیە پێویستی بە ئیرادە و گوزەشتی هەردووك لا هەیە و ئۆسوولەن جەوهەری وتووێژ بریتییە لە ئەوەیكە هەر كەسە بتوانێ لە ویست و داخوازییەكانی خۆی بڕێك دابەزێ تاكوو بە نەتیجە بگەن دەنا ئەگەر هەر لایەنێك قەرار بێ فەقەت لە سەر ویست و داخوازییەكانی خۆی پێ دابگرێ بێگومان هیچ وتووێژێك بە ئاكام ناگات، ئێمەیش بە لەبەر چاوگرتنی ئەو ڕاستییە وارێدی ئەو وتووێژە بووین و پێمان وایە كە ئەگەر لە سەر مەسەلە مەبدەئییەكان بە تەوافۆق بگەین كە من هیوادارم بە تەوافۆق بگەین، باقی وردەكارییەكانی دیكە دەتوانین ڕێگاحەلی مەنتقییان بۆ ببینینەوە.
تیشک: پرسیارێكی دیكە لە پێوەندی لەگەڵ پرسی كورد بە گشتی مەترەحی دەكەم، ئەویش پێوەندی بە باشووری كوردستانەوە هەیە، ماوەیەكە لە هێندێك لە ڕاگەیاندنەكانی كوردی و تەنانەت ئەوانەی دیكەیشدا دەبیسین باس لە ئایندەی پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان واتە باشووری كوردستان دەكەن كە بە كانتۆن بكرێ، كە ئێستا لە ڕۆژئاوای كوردستاندا هەیە، لێرەیشدا ئەو تەرحە پیادە بكرێ، تەنانەت بە ئاشكرا باس لە شەنگال و تا ڕادەیەك كەركووك، سلێمانی و قەندیل و ئەوانە دەكرێ، هەڵوێستی حیزبی دێموكرات لەو پێوەندییەدا چییە؟

هیجری: لە ڕاستیدا هەڵوێستی ئێمە دەگەڕێتەوە بۆ ناوی حیزبی دێموكرات و فەعالیەت و تێكۆشانی ئێمە لە ئەو بەشەی كوردستان كە بۆ خۆمان لەوێین و خەڵكی ئێمە لەوێیە، بە مانای ئەوەیكە ئێمە لەو باوەڕەداین كە خەڵكی هەر بەشێك لە كوردستان، ڕێكخراوە سیاسییەكانی هەر بەشێك لە كوردستان، ئەركیانە، وەزیفەیانە لە پێوەندی لەگەڵ چوارچێوەی ئەو بەشەی كە تێیدا دەژین، كار و تێكوشان و فەعالیەتی خۆیان درێژە بدەن بۆ ئەوەیكە بتوانن خەڵك لە ژێر باری زوڵم و زۆر و ستەم ڕزگاری بێ، ئێمە ئەو سیاسەتە بە دروست دەزانین و پێمان وایە كە هەر بەشێك لە كوردستان، دەبێ بۆ ڕزگاری خۆی تێبكۆشێ، لە عەینی حاڵدا ئێمە وەكوو ئەحزابی ئۆپۆزیسیۆن لە هەر بەشێكدا چوونكە باوەڕمان وایە كوردستان یەك وڵاتە، كورد یەك نەتەوەیە، ئەگەر لە سەر ویست و داخوازی هەر بەشێك، داوایەك كرا بۆ یارمەتیدان، ئامادە بین یارمەتی بدەین. ئەو یارمەتیدانە بە مانای دخاڵەت نییە، بە مانای یارمەتیدانە لە سەر داخوازی خەڵك، لە سەر داخوازی حیزبە سیاسییەكان كە لە هەر بەشێكی كوردستان نیشتەجێن، بۆیە ئێمە پێمان وایە كە ئێمە وەزیفەمانە، هەموومان، لە هەموو بەشەكاندا، هەوڵبدەین یارمەتیدەری یەكتربین نەك موداخلە بكەین لە كاروباری یەكتریدا، من پێم وایە ئەو سیاسەتەیە كە دەتوانێ خزمەت بە دۆزی نەتەوەی كورد بكا لە هەموو بەشەكاندا و لە نەتیجەدا بە هەموو كورد. بۆیە ئەو خەبەرەی كە بڵاو بوویەوە هیوادارم كە سیاسەتێكی گشتی حیزبێك نەبێ، بەڵام ئەگەر ئەوە ڕاست بێ، من ئەوە بە زەرەری كورد دەزانم، نەك هەر لە كوردستانی باشوور بەڵكوو لە هەموو بەشەكانی دیكەی كوردستاندا كە وای لێ بێ بەشێك، لایەنێك، لە بەشێكی كوردستاندا بیهەوێ بڕیار بدات بۆ چارەنووسی بەشەكانی دیكەی كوردستان. من ئەوە نە لە باری سیاسییەوە، نە لە باری واقعییەوە بە دروستی نازانم، ئیجازە بدەین با هەر بەشەی كوردستان بۆ خۆی فەعالیەتی خۆی بكا، بە تایبەتی موقعیەتی ئێستای حكوومەتی هەرێم و كوردستانی باشوور دەبێ هەموو لە بەرچاوی بگرین كە لە موقعیەتێكی زۆر حەساس دایە، ئێستا لەگەڵ دوژمنێكی وەكوو داعش لە شەڕ دان، گیروگرفت و موشكلاتی ئابووریان هەیە، ئێمە هەموومان دەبێ سەعی بكەین كە نەك هەر گیروگرفتیان بۆ زیاد نەكەین بەڵكوو ئەگەر شتێكمان لە دەست دێ، لە ڕێگای یارمەتیدان و كەم كردنەوەی كۆسپەكانیان تێبكۆشین.

هیوادارم كە ئەو گیروگرفت و موشكلاتەی كە لە نێو حیزب و لایەنەكانی كوردی لە هەموو بەشەكاندا جار جار دەبینرێ، كە بۆ خۆی تەئسیراتی زۆر مەنفی داناوە لە ڕەوتی بەرەو پێشچوونی كارەكان لە هەموو بەشەكاندا و لە نەتیجە لە سەرانسەری كوردستاندا، لەو مەوقعیەتە حەساسەدا كە هەموومان تێیدا گرفتارین و هەر لایەنەی بە جۆرێك لەگەڵ گیروگرفتی نێوخۆیی بەشەكەی خۆیدا ڕووبەڕوییە، بتوانین هەموومان بە هەستێكی نیشتمان پەرەوەری و نەتەوەییەوە یارمەتیدەری یەكتر بین، كۆمەك بە یەكتری بكەین كە لە واقێعدا كۆمەك كردنە بە خۆمان.