ئوتووێژی ماڵپەڕی كوردستان میدیا لەگەڵ ئیلهام چایچی بەرپرسی گشتیی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران
زیاتر لە چەند رۆژێكی دیكە بۆ خولی نۆیەمی هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی رێژیمی ئیسلامی نەماوە. ئەو هەڵبژاردنە لەلایەن ئوپۆزیسیۆنی ئێرانییەوە تەحریم كراوە كە یەكیەتیی ژنانیش شانبەشانی ئەو ئوپۆزیسیۆنە خەباتێكی دوور و درێژی بـڕیوە و هاوكات هەڵبژاردنی مەجلیسی رێژیمی تەحریم كردووە.
ك/مـــــــــیدیا: بێگومان ژنان نیوەی كۆمەڵ پێك دێنن و بەو پێیە نیوەی دەنگی هاووڵاتییان لە هەڵبژاردنەكان دان، بۆ ئەوەی هەوڵ بدرێكەمترین ژمارەی ژنان لە هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی رێژیمدا بەشداری بكەن، یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران چ رێوشوێنێكی گرتۆتە بەر؟
ئـ. چایچی: مافی دەنگدانی ژنان لە هەڵبژاردنەكاندا یەكێك لە گرینگترین رووداوەكانی سەرەكیی تەواوكەری بزوتنەوەی داكۆكیكاری مافی ژنان و هەروەها یەكەم هەنگاوی بەشداریی سیاسیی ژنان ئەژمێردرێ. مێژووی وەرگرتنی مافی دەنگدان بۆ ژنان لە ئێران بەم شێوەیە بووە كە لە دوای سەركەوتنی شۆڕشی مەشرووتە و پێكهاتنی مەجلیسی نوێنەرانی خەڵك لە تاران، لە یەكەمین دەوری هەڵبژاردنەكاندا ژنان لە مافی دەنگدان مەحرووم كراون. لەو سەردەمەدا بەپێی یاسای هەڵبژاردن، ژنان، ناموسڵمانان، شێتەكان، تبعەی بیانی، دز، قاتل و سواڵكەر و متكدی و ئەو كەسانە كە كەمتر لە 20 ساڵ تەمەنیان هەبووە لە مافی دەنگدان مەحرووم كراون. لە ساڵی 1322 گەڵاڵەی مافی دەنگدان بۆ ژنان لەلایەن نوێنەرەكانی حیزبی توودەی ئازەربایجان تەقدیمی مەجلیس كراوە، بەپێی گەڵاڵەی ئەنجومەنی ئەیالەتی و ویڵایەتی كە لە هەیئەتی دەوڵەتی ئێران پەسند كراوە، ژنان لە ئێران بۆ یەكەم جار مافی دەنگدانیان وەدەست هێناوە و توانیویانە خۆیان بپاڵێنەوە. هەر لەو كاتەشدا خومەینی ناڕەزایەتیی خۆی لە سێبەندی ئەم گەڵاڵەیە كە یەكێكیان مافی دەنگدان بۆ ژنان بووە، دەربـڕیوە. لەگەڵ گرینگیی ئەم بابەتە ژنان دەبێئاگادار بن كە لەم مافە بە شێوەیەكی دروست و لە چوارچێوەی دەستەبەر بوونی مافەكانیان كەڵك وەربگرن، بەڵام ئایا لە بارودۆخی هەنووكەیی و لەبەر چاوگرتنی كاری هەشت دەورە مەجلیسی شوورای ئیسلامی كە بە فیداكاری و خەباتی مێژوویی ژنان لە شۆڕشی گەلانی ئێران دامەزراوە، هیچ ئاڵوگۆڕێك بە قازانجی ژنان و بۆ گۆڕینی هەڵاواردن لە یاساكان كراوە؟
یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران یەك مانگ لەمەبەر لە بەیاننامەیەكی هاوبەش لەگەڵ رێكخراوەكانی لاوان و خوێندكارانی دێموكراتی كوردستانی ئێران، هەڵبژاردنەكانی دەوری نۆیەمی مەجلیسی شوورای ئیسلامیی تەحریم كردووە و دیسان داوا لە هەموو ژنانی ئازا و نەترسی كوردستان دەكەین كە بە تەحریم و بەشداری نەكردن لە هەڵبژاردنەكان، سیاسەتی رەوایی وەرگرتنی كۆماری ئیسلامی لە رێگای پشت بەستنیان بە دەنگی خەڵكی ئێرانی لەقاو بدەن.
ك/مــــــــیدیا: به لەبەر چاوگرتنی ئەوە كە رێژیمی ئێران مافی سروشتی و مرۆیی ژنانی هەتا رادەی نیوەی مرۆڤێك بەرتەسك كردۆتەوە و ژنی بە مرۆڤێكی تەواو دانانێ، بەشداریی ژنان لە هەڵبژاردنەكانی مەجلیس چی دەگەینێو بەڕێزتان چۆن شرۆڤە دەكەن؟
ئـ. چایچی: ئەوە كە ئێمە چاوەڕوانی معجزە (پەرجوو) بین و بڵێن لە چوارچێوەی یاساكانی رێژیمی كۆماری ئیسلامی و یاسای بنەڕەتیی ئەم حكوومەتە دەكرێچاوەڕوانی هێندێك ئاڵوگۆر بین، مومكین نییە، مەجلیسی شەشەم نموونەی ئاشكرای ئەم بابەتەیە. بۆیە تەواوی هێزی ئێمە دەبێلە رێگای گۆڕینی حكوومەتی ئیسلامی بۆ گەیشتن بە مافە مرۆییەكانمان بێت. ئایا بە لەبەرچاوگرتنی ئەم راستییە كە دەیان ژنی ئازادیخواز بە تاوانی مافخوازی لە سیاچالەكانی كۆماری ئیسلامی بەسەر دەبەن و یان ئەو ژنانە كە لە ژێر ئەشكەنجە و دەستدرێژی لە زیندانەكان گیانی خۆیان لە دەست دەدەن و هەروەها ئەو ژنانە كە رۆژانە بێتاوان لە ئاگری یاساكانی دژبەژنی كۆماری ئیسلامی بە حوكمی ژن بوون دەسووتێن، دیسان ژنان لە شانۆگەری هەڵبژاردنەكان بەشداری دەكەن؟ بێگومان ئەم پرسیارە تەنیا یەك وڵامی هەیە. ئەوەش نا بۆ كۆماری ئیسلامییە كە لە رێگای بەشداری نەكردن لە هەڵبژاردنەكان دەگوترێ.
هەڵبژاردنی نۆیەمین دەوری مەجلیسی شوورای ئیسلامی لە كاتێكدا بەڕێوەدەچێكە تەنیا چەند رۆژێك بۆ رۆژی نێونەتەوەیی ژنان ماوەتەوە. ئەمساڵیش رۆژی ژن بیانوویەك دەبێت بۆ دەربڕینی ناڕەزایەتیی ژنانی ئێران بەگشتی و بەتایبەت ژنانی كوردستان لە بەرامبەر سیاسەتەكانی دەسەڵاتدارانی رێژیمی ئێران و ژنان ئەم راستییەیان لەبیر نەكردووە كە بۆ گەیشتن بە مافی بەرامبەر دەبێچەندقات چالاكی بنوێنن.
زیاتر لە چەند رۆژێكی دیكە بۆ خولی نۆیەمی هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی رێژیمی ئیسلامی نەماوە. ئەو هەڵبژاردنە لەلایەن ئوپۆزیسیۆنی ئێرانییەوە تەحریم كراوە كە یەكیەتیی ژنانیش شانبەشانی ئەو ئوپۆزیسیۆنە خەباتێكی دوور و درێژی بـڕیوە و هاوكات هەڵبژاردنی مەجلیسی رێژیمی تەحریم كردووە.
ك/مـــــــــیدیا: بێگومان ژنان نیوەی كۆمەڵ پێك دێنن و بەو پێیە نیوەی دەنگی هاووڵاتییان لە هەڵبژاردنەكان دان، بۆ ئەوەی هەوڵ بدرێكەمترین ژمارەی ژنان لە هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی رێژیمدا بەشداری بكەن، یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران چ رێوشوێنێكی گرتۆتە بەر؟
ئـ. چایچی: مافی دەنگدانی ژنان لە هەڵبژاردنەكاندا یەكێك لە گرینگترین رووداوەكانی سەرەكیی تەواوكەری بزوتنەوەی داكۆكیكاری مافی ژنان و هەروەها یەكەم هەنگاوی بەشداریی سیاسیی ژنان ئەژمێردرێ. مێژووی وەرگرتنی مافی دەنگدان بۆ ژنان لە ئێران بەم شێوەیە بووە كە لە دوای سەركەوتنی شۆڕشی مەشرووتە و پێكهاتنی مەجلیسی نوێنەرانی خەڵك لە تاران، لە یەكەمین دەوری هەڵبژاردنەكاندا ژنان لە مافی دەنگدان مەحرووم كراون. لەو سەردەمەدا بەپێی یاسای هەڵبژاردن، ژنان، ناموسڵمانان، شێتەكان، تبعەی بیانی، دز، قاتل و سواڵكەر و متكدی و ئەو كەسانە كە كەمتر لە 20 ساڵ تەمەنیان هەبووە لە مافی دەنگدان مەحرووم كراون. لە ساڵی 1322 گەڵاڵەی مافی دەنگدان بۆ ژنان لەلایەن نوێنەرەكانی حیزبی توودەی ئازەربایجان تەقدیمی مەجلیس كراوە، بەپێی گەڵاڵەی ئەنجومەنی ئەیالەتی و ویڵایەتی كە لە هەیئەتی دەوڵەتی ئێران پەسند كراوە، ژنان لە ئێران بۆ یەكەم جار مافی دەنگدانیان وەدەست هێناوە و توانیویانە خۆیان بپاڵێنەوە. هەر لەو كاتەشدا خومەینی ناڕەزایەتیی خۆی لە سێبەندی ئەم گەڵاڵەیە كە یەكێكیان مافی دەنگدان بۆ ژنان بووە، دەربـڕیوە. لەگەڵ گرینگیی ئەم بابەتە ژنان دەبێئاگادار بن كە لەم مافە بە شێوەیەكی دروست و لە چوارچێوەی دەستەبەر بوونی مافەكانیان كەڵك وەربگرن، بەڵام ئایا لە بارودۆخی هەنووكەیی و لەبەر چاوگرتنی كاری هەشت دەورە مەجلیسی شوورای ئیسلامی كە بە فیداكاری و خەباتی مێژوویی ژنان لە شۆڕشی گەلانی ئێران دامەزراوە، هیچ ئاڵوگۆڕێك بە قازانجی ژنان و بۆ گۆڕینی هەڵاواردن لە یاساكان كراوە؟
یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران یەك مانگ لەمەبەر لە بەیاننامەیەكی هاوبەش لەگەڵ رێكخراوەكانی لاوان و خوێندكارانی دێموكراتی كوردستانی ئێران، هەڵبژاردنەكانی دەوری نۆیەمی مەجلیسی شوورای ئیسلامیی تەحریم كردووە و دیسان داوا لە هەموو ژنانی ئازا و نەترسی كوردستان دەكەین كە بە تەحریم و بەشداری نەكردن لە هەڵبژاردنەكان، سیاسەتی رەوایی وەرگرتنی كۆماری ئیسلامی لە رێگای پشت بەستنیان بە دەنگی خەڵكی ئێرانی لەقاو بدەن.
ك/مــــــــیدیا: به لەبەر چاوگرتنی ئەوە كە رێژیمی ئێران مافی سروشتی و مرۆیی ژنانی هەتا رادەی نیوەی مرۆڤێك بەرتەسك كردۆتەوە و ژنی بە مرۆڤێكی تەواو دانانێ، بەشداریی ژنان لە هەڵبژاردنەكانی مەجلیس چی دەگەینێو بەڕێزتان چۆن شرۆڤە دەكەن؟
ئـ. چایچی: ئەوە كە ئێمە چاوەڕوانی معجزە (پەرجوو) بین و بڵێن لە چوارچێوەی یاساكانی رێژیمی كۆماری ئیسلامی و یاسای بنەڕەتیی ئەم حكوومەتە دەكرێچاوەڕوانی هێندێك ئاڵوگۆر بین، مومكین نییە، مەجلیسی شەشەم نموونەی ئاشكرای ئەم بابەتەیە. بۆیە تەواوی هێزی ئێمە دەبێلە رێگای گۆڕینی حكوومەتی ئیسلامی بۆ گەیشتن بە مافە مرۆییەكانمان بێت. ئایا بە لەبەرچاوگرتنی ئەم راستییە كە دەیان ژنی ئازادیخواز بە تاوانی مافخوازی لە سیاچالەكانی كۆماری ئیسلامی بەسەر دەبەن و یان ئەو ژنانە كە لە ژێر ئەشكەنجە و دەستدرێژی لە زیندانەكان گیانی خۆیان لە دەست دەدەن و هەروەها ئەو ژنانە كە رۆژانە بێتاوان لە ئاگری یاساكانی دژبەژنی كۆماری ئیسلامی بە حوكمی ژن بوون دەسووتێن، دیسان ژنان لە شانۆگەری هەڵبژاردنەكان بەشداری دەكەن؟ بێگومان ئەم پرسیارە تەنیا یەك وڵامی هەیە. ئەوەش نا بۆ كۆماری ئیسلامییە كە لە رێگای بەشداری نەكردن لە هەڵبژاردنەكان دەگوترێ.
هەڵبژاردنی نۆیەمین دەوری مەجلیسی شوورای ئیسلامی لە كاتێكدا بەڕێوەدەچێكە تەنیا چەند رۆژێك بۆ رۆژی نێونەتەوەیی ژنان ماوەتەوە. ئەمساڵیش رۆژی ژن بیانوویەك دەبێت بۆ دەربڕینی ناڕەزایەتیی ژنانی ئێران بەگشتی و بەتایبەت ژنانی كوردستان لە بەرامبەر سیاسەتەكانی دەسەڵاتدارانی رێژیمی ئێران و ژنان ئەم راستییەیان لەبیر نەكردووە كە بۆ گەیشتن بە مافی بەرامبەر دەبێچەندقات چالاكی بنوێنن.