کوردستان میدیا

سایت مرکزی حزب دمکرات کوردستان ایران

تنش سیاسی بین ایران و آمریکا افزایش پیدا خواهد کرد

21:25 - 26 آبان 1395

نویسندە: دکتر مجید رفیع زادە

مترجم: هیوا پورآذر

منبع: روزنامە انگلیسی زبان ناشنال ،چاپ امارات متحدە عربی


انتخابات ٤٥مین دوره‌ ریاست جمهوری امریكا با همه‌ افت و خیزها،چالشها و كارزار گاه‌ دشوار انتخاباتی به‌ پایان رسید. دو چهره‌ كاملا متفاوت و شناخته شده یكی در عرصه‌ سیاسی (هیلاری كلینتون از دمكراتها) و دیگری(دونالد ترامپ از جمهوری خواهان) در عرصه‌ تجارت و بازرگانی مبارزه‌ انتخابات نهایی راه یافتن به‌ كاخ سفید را نمایندگی كردند.

در این بین برنامه‌های متعدد هیلاری كلینتون بدلیل داشتن سابقه‌ طولانی درساختار سیاسی ایالات متحده دور از انتظار نبود،اما درمورد ترامپ، از یک طرف با نداشتن سابقه ای نه چندان در زمینه فعالیتهای سیاسی و از طرف دیگر با ارائه گفتاری گاه متفاوت،باعث شد که تحلیلگران ، کارشناسان علوم سیاسی و امار و داده های انتخاباتی را هم دچار مشکل رایزنی بکند.هر چند که دونالد ترامپ در مورد وضعیت و نقض حقوق بشر در ایران و نحوه برخورد با آن چندان اظهار نظر نکرده اما باید در طی ماههای آتی انتظار اینرا داشت که دستور کار کابینه دولت ترامپ با این دست از مسایل موجود در ایران از جمله نادیده گرفتن حقوق ملیتهای تحت ستم ،آزادی زنان،اقلیتهای مذهبی و نبود فضای دمکراتیک در ایران به چه شیوع خواهد بود.کوتاه سخن اینکه مترجم امیدوارست با توجه به اهمیت رویکرد سیاست خارجی دولت ترامپ و تاثیرات آن بر روابط پر تنش ایران و آمریکا ، این یادداشت بتواند درک بیشتری از واکنشهای موجود در ایران به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را بهمراه داشته باشد.(مترجم)

پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دنیا را متحیر کرد و بدلیل بکار بردن زبانی سرسختانەتر از همکارش باراک اوباما، ترامپ توانستە کە یک نو‌‌‌ع شک وتردید محسوس را در تهران بوجود آورد. ترامپ در پیام مشخص و روشن خود بە ایران، اذعان داشت کە اگر قایقهای ایران عملی علیە ملوانان آمریکایی مرتکب شوند، قایقهایشان را مورد هجوم قرار میدهند.

بستگی بە خطوط سیاسی رایج در ایران ،انتخاب دونالد ترامپ واکنشهای متفاوتی را در میان دولتمردان ایرانی در پی داشتە است. ضمن وجود نگرانیهایی در طیف حسن روحانی( میانە روها) ، در محافظە کاران این مسالە پیچیدەتر بنظر میرسد.جواد ظریف ،وزیر امور خارجە ایران از دونالد ترامپ خواست کە متعهد بە توافقنامە برنامە هستەای بماند.این در حالیست کە اظهارات اخیر رییس جمهور منتخب( دونالد ترامپ) مشخص کرد کە از موضع قبلی خود مبنی بر پارە کردن توافقنامە برنامە هستەای امضا شدە درسال ٢٠١٥ ،تا حدی کوتاە خواهد آمد.

اما بعضی از محافظەکاران ایران، از پیروزی ترامپ بعنوان یک نوع پیروزی و برتری خودشان یاد کردەاند، چرا کە آنها مرتبا توافقنامە برنامە هستەای را مورد انتقاد قرار دادە بودند و میگفتند کە کابینە روحانی امتیازات زیادی را بە غرب واگذار کردە است.

اما در امر واقع آقای خامنەای رهبر ایران و کادرهای بلند پایە سپاە پاسدارن ، در صادر کردن هر گونە بیانیەای مرتبط با پیروزی ترامپ بسیار محتاطانە عمل کردەاند. از زمان تاسیس جمهوری اسلامی، رهبران ایران بطور کلی قادر بە پیش بینی سیاست گزاریهای رییس جمهورهای انتخابی آمریکا بودەاند، و این بە این دلیل بودە کە رییس جمهورهای منتخب اساسا ازدرون موسسات سیاسی امریکا بیرون آمدە بودند.اما احتیاطهای اخیر ایران ناشی از غیر قابل پیش بینی شدن سیاست و برنامەهای ترامپ در رابطە با خاورمیانە است. مشکل ایرانیها در وجود گمانە زنی اینست کە آنها معتقدند کە شاید ترامپ بە جورج دبلیو بوش دیگری تبدیل شود.

شاید بشود گفت کە سیاست خارجی دولت بعدی آمریکا غیرقابل پیش بینی ترین از نوع خود در تاریخ ایالات متحدە است کە بموازات آن میشود موضعگیریهای متفاوتی را نسبت بە اظهارات ترامپ در مورد ایران گرفت.از طرفی دیگر آقای ترامپ بە طور واضحی مخالفت خود را با توافقنامە برنامە هستەای اعلام کردە است.اما این بدین معنا نیست کە ترامپ بمحض وارد شدن بە کاخ سفید آمریکا را از توافقنامە بیرون خواهد کشید.احتمالا ترامپ بدنبال مذاکرات دیگری در رابطە با مبانی توافقنامە خواهد بود.ضمن اینکە هر گونە کنارەگیری آمریکا از تعهدات خود بە مفاد توافقنامە، خصوصا با ادامە پشتیبانی اعضای شورای امنیت از جملە روسیە و چین، قادر نخواهد بود کە بلافاصلە تحریمهای سازمان ملل بر ایران را دوبارە اعمال کند.

آقای روحانی اخیرا درخطاب بە کابینەاش گفت کە امکان منتفی کردن توافقنامە هستەای از طرف رییس جمهور منتخب آمریکا وجود ندارد،چرا کە اساسا این توافق نە با یک دولت بلکە با اتفاق و تصمیمات گرفتە شدە در شورای امنیت بە انجام رسیدەاست و یک دولت یا کشور بە تنهایی قادر بە لغو آن نخواهد بود. اما مذاکرات دوبارە بر سر مفاد قطعنامە امکان افزایش و بر هم زدن قرارداد برنامە هستەای را میتواند در پی داشتە باشد.

آقای ترامپ طی سخنانش در میان کمیتە امور عمومی اسراییلیهای آمریکایی تبار، سیاست و برنامەهای خود را مختصر و بدین شیوە شرح داد،کە در مورد ایران سیاستگزاری وی بە سە شیوە خواهد بود.

نقل قول از ترامپ:

اول اینکە، ما با جدیت در مقابل تلاشهای تند خویانە و برتری طلبانە ایران برای ایجاد ناپایدرای در منطقە خواهیم ایستاد.

دوم اینکە،شبکە جهانی تروریستی وابستە بە ایران را از بین میبریم هر چند کە قوی بە نظر میآیند اما نە بە اندازە ما.

سوم اینکە، در رابطە با قرارداد هستەای ، ایران را کاملا وا دار بە اجرای تعهداتشان میکنیم. حضار محترم،باور کنید، وا داشتنی کە قبلا نمونەاش دیدە نشدەاست.

وجود دو احتمال دیگر درتنشهای سیاسی آیندە بین واشنگتن و تهران قابل تامل است، اولا، در صورت پیشرفت روابط اسراییل و دولت ترامپ، کنگرە آمریکا تحریمهای یک طرفەای را در مورد ایران اعمال کند، و مهمتر اینکە آقای ترامپ خیلی واضح اظهار کرد کە روابط واشنگتن و تل آویو باید بهم نزدیکتر شود.

دومین نكته‌ اینست كه‌، در صورت عدم موافقت رهبران ایران برای مذاکرات دوبارە، توافقنامە اتمی بهم بخورد،کە در این صورت تنش بین ایران و آمریکا یک روند افزایشی بخود میگیرد.

دکتر مجید رفیع زادە، كارشناس ایرانی-_ امریكایی علوم سیاسی دانشگاه هاروارد و پرزیدنت شورای بین الملل امریكاییست.