ناهید حسێنی
خامنەیی لە كورسیی ویلایەتی فەقیهدا و لە ڕێی شوورای نیگەهبانەوە كۆمەڵێك بەربژێری جێی پەسندی خۆی بۆ خولی نوێی پارلەمانی ئێران دەستنیشان كردووە كە بڕیارە دوای ماوەیەكی دیكە دەنگیان بۆ لە خەڵك وەربگرێ و بەو شێوەیە خولی نوێی مەجلیسەكەی وەگەڕ بخات. هاوكات بەربژێرەكانی مەجلیسی خوبرەگانیش كە لە شارەزایانی فەلسەفەی ویلایەتی فەقیه و كۆنەپەرستانی سەر بە ڕێبازی خامنەیی پێكدێ، هەر دیاریكراون و قەرارە لە هەمانكاتدا، دەنگی ئەرێ بۆ ئەوانیش لە خەڵك بستێندرێ. تا ئێرەی ئەم بەزمە شتێكی نوێی تێدا نیە و هەمووی هەر هەڵڵاكەی جارانە، كە نە خەڵك بڕوای پێی هەیە و نەش ڕێژیم لە بەر بڕوا یا داخوازیی خەڵك بەڕێوەی دەبا.
لە كەس شاراوە نیە كە لە ئێراندا، پرسی هەڵبژاردن، دەنگی خەڵك، مەجلیس، بڕیاردان و بەڕێوەبەری، لە چوارچێوەیەكی بەرتەسكدا سنووردار كراون كە گەمەگێڕە سەرەكییەكانی، تاقمێكی دیار لە كەسانی نزیك بە دەسەڵات یا پشتڕاست كراوی دەسەڵاتن و تاقانە كارگێڕیشیان كەسی یەكەمی ڕێژیم، واتە وەلی فەقیهە. بۆیە هیچ هەڵبژاردنێك لە ژێر سایەی ئەو ڕێژیمەدا مەشروع و ڕەوا نیە و ناتوانێ هیچ دەڵاقەیەكی ڕووناكایی بۆ خەڵكی وڵات و لایەنگرانی ئازادی بكاتەوە. جێگۆڕكێی ئەندامانی كۆڕ و ناوەندە جیاوازەكانی دەسەڵاتیش هیچ شتێك ناگۆڕێ و تەنانەت ناتوانێ ئاڵوگۆڕێك بە سەر ڕەوشی بژیوی ڕۆژانەی خەڵكیشدا بهێنێ. كە وابوو، ناكرێ پرسی بە ناو هەڵبژاردن بۆ مەجلیس لە ئێراندا، لە ڕوانگەی مافی خەڵك و دێموكراسیەوە لێك بدرێتەوە. تەنانەت مەسەلەی بەشداریكردن و بەشدارینەكردن یا ڕێژە و ڕادەی بەشداریكردن و بایكۆت كردنیش ناكەوێتە خانەی تێڕوانینی خەڵك یا ئۆپۆزیسیۆن بۆ دەسەڵات، یا بە پێچەوانەوە ڕێزگرتن یا ترسی دەسەڵات لە دەنگی خەڵكەوە.
بەو پێیە، هەڵڵا نانەوە و هەراوهوریای پێوەندیدار بە هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی شوورا، مەجلیسی خوبرەگان، سەرۆككۆماری و... هتد، تەنیا پەردەیەكی دیكە، بەڵام دووبارە كراو و بێ ڕەنگی شانۆیەكی بێ ناوەڕۆكە كە لەو ٣٧ ساڵەی تەمەنی كۆماری ئیسلامیدا هەموو جارێ هەر بە یەك شێوە، جار و بار بە ئەكتەری گریم كراوی دیكەوە و لە ڕووی هەمان ڕەشنووسەوە دێتەوە سەر گۆڕەپانی شانۆگەرییەكە. دوای كۆتایی هاتنی شانۆگەرییەكەش، هەمان ئەكتەرەكان لە ستەیجەكە دادەبەزن و بەردەبنە گیانی بینەرانیان و تا شەكەت دەبن ئازاریان دەدەن.
بەو حاڵەش ئاڵۆزییەكانی ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاست لە كۆتایی دەیەی ٩٠ ی سەدەی ڕابردوو و سەرەتای ساڵەكانی ٢٠٠٠ دا، ڕەوشی سیاسیی ئێرانیان بەرەو هەژانێكی سیاسی ڕاكێشا كە ڕێژیمی تووشی ڕاچڵەكانێكی جیددی كرد. بۆیە كۆماری ئیسلامی لە ڕێگای بەشێك لە كەسانی متمانە پێكراوییەوە كە لە سەرووی هەموویانەوە محەممەد خاتەمی بوو، ویستی وا بنوێنێ كە هەڵبژاردن و دەنگی خەڵكی بۆ گرینگ بووە و ڕێگا دەدا كە دەنگی جیاواز لە ناوەندەكانی یاسادانان و بڕیارداندا وەدەربكەون.
مەجلیسی شەشەم، یەكەم پەردەی ئەو شانۆگەرییە بوو كە تێیدا ڕێژیم ویستی وا بنوێنێ كە ئەو دەورەیە بە نیسبەت خولەكانی پێشووتر جیاوازییەكی تەواوی هەیە. مەجلیسی شەشەم لە ماوەی ساڵەكانی ٧٩ تا ٨٣ دا لە ڕوانگەی ڕێژیمەوە بە مەجلیسی گۆڕانخواز و گۆڕانكار ناسێندرا. هەر چەند لەو ماوەیەدا نە توانیی گۆڕانێك پێك بێنێ و نە ویستی ڕێگا بۆ شكڵ گرتنی ڕەوتێكی گۆڕانخواز لە نێوخۆی سیستمدا خۆش بكات.
ئەنجامێك كە لەو بڕگەیەی شانۆسازییەكانی كۆماری ئیسلامیدا دەركەوت، هەرا و زەنایەكی زیادە لە ڕادە لە ئاقاری هەمان ڕەوت بوو كە تا ئەو دەم بە جاران دووبارە كرابووەوە و هیچ سوودێكی بۆ گەلانی ئێران نەبوو. لەو كاتەوە، دەزگا تەبلیغاتییەكانی ڕێژیم لە سەروبەندی قۆناغەكانی دەستاودەست كردنی كورسیەكان لە لایەن مۆرە جێی متمانەكانی خامنەییەوە، هەڵایەكی زۆرتر وەڕێ دەخەن كە گوایا پێشبڕكێی سیاسی بۆ وەدەست هێنانی كورسییە نوێیەكان جار بۆ جار ڕوو لە زیادبوونە. ئەوە لە حاڵێكدایە كە كۆمەڵگا تا ڕادەیەكی یەكجار زۆر لە بەرانبەر ئەو بەزمەدا خەمسارد بووە و خۆی دوورە پەرێز ڕادەگرێ. پاڕانەوەی خامنەیی لە خەڵك، تەنانەت لە دژبەرانی ڕێژیمش بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژاردنەكاندا، باشترین بەڵگە بۆ بەهێزبوونی ئەو بۆچوونەیە.
بەڵام ڕێژیمی كۆماری ئیسلامی، لە بەرانبەر گوێ نەدانی خەڵك بە پرۆپاگەندە تەبلیغاتییەكانی دەست لە سەر دەست دانانیشێ و بە پێڕەو كردنی سیاسەتی ماكیاوێلیستی، هەموو دەرفەت و دەرەتانێك دەقۆزێتەوە تا كۆمەڵگا بە پرسە لاوەكیەكانەوە بخافڵێنێ و گیروگرفتە سەرەكییەكانی وڵاتیان لە بیر بباتەوە. لە هەمانكاتیشدا، وا بنوێنێ كە جۆش و خڕۆشی خەڵك بۆ بەشداریكردن لە شانۆگەرییەكانی بە ناو هەڵبژاردندا، هەر دێ و گڕو تینێكی نوێ بە خۆیەوە دەگرێ. یەكێك لە ئامرازە مەترسیدارەكانی ڕێژیم بۆ ئەو كارە، هاندانی پێكهاتە جیاوازەكانی كۆمەڵگا، یا پێكهاتە ئێتنیكی، دینی و زمانییەكان لە دژی یەكترە.
ئەو كایە پڕ مەترسییە، لەو ساڵانەی دواییدا پتر لە كوردستان و لە ناوچە سنوورییەكانی شوێنی دانیشتنی نەتەوە جیاوازەكانی ئێران پەرە پێ دەدرێ. لە كوردستاندا بە شێوەی دیار، سێ دیاردە زەق دەكرێنەوە: لە هێندێك ناوچە پرسی عەشایری و بنەماڵەیی و لە هێندێك شوێنیش ڕوانگە جیاوازە ئاینییەكان لە بەرامبەر یەكتردا، هان دەدرێن. كەڵكی خراپ وەرگرتن لەو فرە ڕەنگییە كۆمەڵایەتیانە لەو ناوچانەی كوردستان كە خاوەنی ئەو تایبەتمەندییەن، بە زەقی وەبەرچاو دەكەوێ. فرەڕەنگیی ناوچەكان و پاشماوەی پێكهاتەی عەشیرەیی لە بەشێكی كوردستان، دیارترین نموونەن بۆ ئەو كایەی ڕێژیم.
بەڵام لە هەمووی مەترسیدارتر ئەوەیە كە لەو ناوچانەی دوو نەتەوەی كورد و ئازەربایجانی پێكەوە دەژین، تاقمە بناژۆخواز و توندڕەوەكان دنە دەدرێن كە بە ناوی توركچێتییەوە لە دژی گەلی كورد پڕوپاگەندەی ژاراوی بڵاو بكەنەوە و لەو ڕێگایەوە هەر دوو كۆمەڵگای كورد و ئازەری بترسێنن، تا بۆ كەمتر كردنەوەی مەترسی لە سەر خۆیان، زیاتر پاڵ بە ڕێژیمەوە بدەن. بە شێوەیەك كە جاری وایە مەترسیی ئەوە بە هێز دەبێ كە پێكهاتە جیاوازەكان پێك هەڵپڕژێن یا خود لایەنێك بە بیانووی خۆپاراستنەوە، زیاتر خۆی بخزێنێتە ژێر باڵی ڕێژیمەوە.
سەرەتای ئەو كایە پڕ لە مەترسییە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی مەجلیسی شەشەم و كاتێك كە كۆمەڵێك لە ئەندامانی مەجلیس و بەسیجیی و ڕۆژنامەوانانی سەربە مەلا حەسەنیی كوردكوژی ورمێ، لە تەورێز، ورمێ، سەڵماس و خۆی نامەیەكیان بۆ خاتەمی نارد و لە دژی چالاكیی فەرهەنگیی كوردەكان لە ورمێ، هەڵوێستان دەربڕی و داوایان لێ كرد كە مەیدانی چالاكیی فەرهەنگی بە كوردەكان نەدا. لەو كاتەوە، لە هەموو هەڵبژاردنێكدا ئەو پرسە زەق دەكرێتەوە و دەبێتە هۆی جموجۆڵێكی بێ ئاكام لە نێو كۆمەڵگادا كە قازانجەكەی تەنیا بە دیكتاتۆریی و دەسەڵات دەگا.
لە ڕاستیدا دەرئەنجامی یەكەم بە ناو هەوڵی كرانەوەی سیاسی لە چوارچێوەی ڕێژیمدا، هارووژاندنی پێكهاتە جیاوازەكانی كۆمەڵگا لە دژی یەكتر و بە مەبەستی هەر چی زیاتر كۆنتڕۆڵكردنیان بوو. شانۆگەرییەكانی هەڵبژاردنیش كران بە باشترین دەرفەت بۆ گەیشتن بەو ئامانجە مەترسیدارە. ئەوەی تا ئێستاش وەبەرچاو دەكەوێ ئەوەیە كە شوورای نیگەهبان وەك گرینگترین ئۆرگانی بڕیاردەر لە سەر پرسی هەڵبژاردن، لەو ڕوانگەیەوە لیستی بەربژێرەكانی ئەو دەورەیەی هەر دوو مەجلیسی شوورا و خوبرەگانی دیاری كردووە. بە شێوەیەك كە لە هەموو ئەو ناوچانەی كە شوێنی ژیانی دوو نەتەوەی كورد و ئازەرییە، مۆرەکان وا بچنێ کە بە قازانجی کایەکانی رژیم تەواو ببێ.
بە كورتی ڕێژیم دەیەوێ بە زیاد كردنی پەردەیەكی ڕەشتر لە پەردەكانی پێشوو، بەشێكی خەڵك بۆ بەشداریكردن لە شانۆگەریی دەنگدان ڕابكێشێ، تەنانەت ئەگەر ئەو خەڵكە بە تەواوی دژی ڕێژیم و هەموو شكڵ و شێوەكانی سیاسەتەكانیشی بن.
ناوەڕۆکی ئەم بابەتە را و تێبینیی نووسەرە و ماڵپەڕی کوردستان میدیا لێی بەرپرسیار نییە
خامنەیی لە كورسیی ویلایەتی فەقیهدا و لە ڕێی شوورای نیگەهبانەوە كۆمەڵێك بەربژێری جێی پەسندی خۆی بۆ خولی نوێی پارلەمانی ئێران دەستنیشان كردووە كە بڕیارە دوای ماوەیەكی دیكە دەنگیان بۆ لە خەڵك وەربگرێ و بەو شێوەیە خولی نوێی مەجلیسەكەی وەگەڕ بخات. هاوكات بەربژێرەكانی مەجلیسی خوبرەگانیش كە لە شارەزایانی فەلسەفەی ویلایەتی فەقیه و كۆنەپەرستانی سەر بە ڕێبازی خامنەیی پێكدێ، هەر دیاریكراون و قەرارە لە هەمانكاتدا، دەنگی ئەرێ بۆ ئەوانیش لە خەڵك بستێندرێ. تا ئێرەی ئەم بەزمە شتێكی نوێی تێدا نیە و هەمووی هەر هەڵڵاكەی جارانە، كە نە خەڵك بڕوای پێی هەیە و نەش ڕێژیم لە بەر بڕوا یا داخوازیی خەڵك بەڕێوەی دەبا.
لە كەس شاراوە نیە كە لە ئێراندا، پرسی هەڵبژاردن، دەنگی خەڵك، مەجلیس، بڕیاردان و بەڕێوەبەری، لە چوارچێوەیەكی بەرتەسكدا سنووردار كراون كە گەمەگێڕە سەرەكییەكانی، تاقمێكی دیار لە كەسانی نزیك بە دەسەڵات یا پشتڕاست كراوی دەسەڵاتن و تاقانە كارگێڕیشیان كەسی یەكەمی ڕێژیم، واتە وەلی فەقیهە. بۆیە هیچ هەڵبژاردنێك لە ژێر سایەی ئەو ڕێژیمەدا مەشروع و ڕەوا نیە و ناتوانێ هیچ دەڵاقەیەكی ڕووناكایی بۆ خەڵكی وڵات و لایەنگرانی ئازادی بكاتەوە. جێگۆڕكێی ئەندامانی كۆڕ و ناوەندە جیاوازەكانی دەسەڵاتیش هیچ شتێك ناگۆڕێ و تەنانەت ناتوانێ ئاڵوگۆڕێك بە سەر ڕەوشی بژیوی ڕۆژانەی خەڵكیشدا بهێنێ. كە وابوو، ناكرێ پرسی بە ناو هەڵبژاردن بۆ مەجلیس لە ئێراندا، لە ڕوانگەی مافی خەڵك و دێموكراسیەوە لێك بدرێتەوە. تەنانەت مەسەلەی بەشداریكردن و بەشدارینەكردن یا ڕێژە و ڕادەی بەشداریكردن و بایكۆت كردنیش ناكەوێتە خانەی تێڕوانینی خەڵك یا ئۆپۆزیسیۆن بۆ دەسەڵات، یا بە پێچەوانەوە ڕێزگرتن یا ترسی دەسەڵات لە دەنگی خەڵكەوە.
بەو پێیە، هەڵڵا نانەوە و هەراوهوریای پێوەندیدار بە هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی شوورا، مەجلیسی خوبرەگان، سەرۆككۆماری و... هتد، تەنیا پەردەیەكی دیكە، بەڵام دووبارە كراو و بێ ڕەنگی شانۆیەكی بێ ناوەڕۆكە كە لەو ٣٧ ساڵەی تەمەنی كۆماری ئیسلامیدا هەموو جارێ هەر بە یەك شێوە، جار و بار بە ئەكتەری گریم كراوی دیكەوە و لە ڕووی هەمان ڕەشنووسەوە دێتەوە سەر گۆڕەپانی شانۆگەرییەكە. دوای كۆتایی هاتنی شانۆگەرییەكەش، هەمان ئەكتەرەكان لە ستەیجەكە دادەبەزن و بەردەبنە گیانی بینەرانیان و تا شەكەت دەبن ئازاریان دەدەن.
بەو حاڵەش ئاڵۆزییەكانی ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاست لە كۆتایی دەیەی ٩٠ ی سەدەی ڕابردوو و سەرەتای ساڵەكانی ٢٠٠٠ دا، ڕەوشی سیاسیی ئێرانیان بەرەو هەژانێكی سیاسی ڕاكێشا كە ڕێژیمی تووشی ڕاچڵەكانێكی جیددی كرد. بۆیە كۆماری ئیسلامی لە ڕێگای بەشێك لە كەسانی متمانە پێكراوییەوە كە لە سەرووی هەموویانەوە محەممەد خاتەمی بوو، ویستی وا بنوێنێ كە هەڵبژاردن و دەنگی خەڵكی بۆ گرینگ بووە و ڕێگا دەدا كە دەنگی جیاواز لە ناوەندەكانی یاسادانان و بڕیارداندا وەدەربكەون.
مەجلیسی شەشەم، یەكەم پەردەی ئەو شانۆگەرییە بوو كە تێیدا ڕێژیم ویستی وا بنوێنێ كە ئەو دەورەیە بە نیسبەت خولەكانی پێشووتر جیاوازییەكی تەواوی هەیە. مەجلیسی شەشەم لە ماوەی ساڵەكانی ٧٩ تا ٨٣ دا لە ڕوانگەی ڕێژیمەوە بە مەجلیسی گۆڕانخواز و گۆڕانكار ناسێندرا. هەر چەند لەو ماوەیەدا نە توانیی گۆڕانێك پێك بێنێ و نە ویستی ڕێگا بۆ شكڵ گرتنی ڕەوتێكی گۆڕانخواز لە نێوخۆی سیستمدا خۆش بكات.
ئەنجامێك كە لەو بڕگەیەی شانۆسازییەكانی كۆماری ئیسلامیدا دەركەوت، هەرا و زەنایەكی زیادە لە ڕادە لە ئاقاری هەمان ڕەوت بوو كە تا ئەو دەم بە جاران دووبارە كرابووەوە و هیچ سوودێكی بۆ گەلانی ئێران نەبوو. لەو كاتەوە، دەزگا تەبلیغاتییەكانی ڕێژیم لە سەروبەندی قۆناغەكانی دەستاودەست كردنی كورسیەكان لە لایەن مۆرە جێی متمانەكانی خامنەییەوە، هەڵایەكی زۆرتر وەڕێ دەخەن كە گوایا پێشبڕكێی سیاسی بۆ وەدەست هێنانی كورسییە نوێیەكان جار بۆ جار ڕوو لە زیادبوونە. ئەوە لە حاڵێكدایە كە كۆمەڵگا تا ڕادەیەكی یەكجار زۆر لە بەرانبەر ئەو بەزمەدا خەمسارد بووە و خۆی دوورە پەرێز ڕادەگرێ. پاڕانەوەی خامنەیی لە خەڵك، تەنانەت لە دژبەرانی ڕێژیمش بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژاردنەكاندا، باشترین بەڵگە بۆ بەهێزبوونی ئەو بۆچوونەیە.
بەڵام ڕێژیمی كۆماری ئیسلامی، لە بەرانبەر گوێ نەدانی خەڵك بە پرۆپاگەندە تەبلیغاتییەكانی دەست لە سەر دەست دانانیشێ و بە پێڕەو كردنی سیاسەتی ماكیاوێلیستی، هەموو دەرفەت و دەرەتانێك دەقۆزێتەوە تا كۆمەڵگا بە پرسە لاوەكیەكانەوە بخافڵێنێ و گیروگرفتە سەرەكییەكانی وڵاتیان لە بیر بباتەوە. لە هەمانكاتیشدا، وا بنوێنێ كە جۆش و خڕۆشی خەڵك بۆ بەشداریكردن لە شانۆگەرییەكانی بە ناو هەڵبژاردندا، هەر دێ و گڕو تینێكی نوێ بە خۆیەوە دەگرێ. یەكێك لە ئامرازە مەترسیدارەكانی ڕێژیم بۆ ئەو كارە، هاندانی پێكهاتە جیاوازەكانی كۆمەڵگا، یا پێكهاتە ئێتنیكی، دینی و زمانییەكان لە دژی یەكترە.
ئەو كایە پڕ مەترسییە، لەو ساڵانەی دواییدا پتر لە كوردستان و لە ناوچە سنوورییەكانی شوێنی دانیشتنی نەتەوە جیاوازەكانی ئێران پەرە پێ دەدرێ. لە كوردستاندا بە شێوەی دیار، سێ دیاردە زەق دەكرێنەوە: لە هێندێك ناوچە پرسی عەشایری و بنەماڵەیی و لە هێندێك شوێنیش ڕوانگە جیاوازە ئاینییەكان لە بەرامبەر یەكتردا، هان دەدرێن. كەڵكی خراپ وەرگرتن لەو فرە ڕەنگییە كۆمەڵایەتیانە لەو ناوچانەی كوردستان كە خاوەنی ئەو تایبەتمەندییەن، بە زەقی وەبەرچاو دەكەوێ. فرەڕەنگیی ناوچەكان و پاشماوەی پێكهاتەی عەشیرەیی لە بەشێكی كوردستان، دیارترین نموونەن بۆ ئەو كایەی ڕێژیم.
بەڵام لە هەمووی مەترسیدارتر ئەوەیە كە لەو ناوچانەی دوو نەتەوەی كورد و ئازەربایجانی پێكەوە دەژین، تاقمە بناژۆخواز و توندڕەوەكان دنە دەدرێن كە بە ناوی توركچێتییەوە لە دژی گەلی كورد پڕوپاگەندەی ژاراوی بڵاو بكەنەوە و لەو ڕێگایەوە هەر دوو كۆمەڵگای كورد و ئازەری بترسێنن، تا بۆ كەمتر كردنەوەی مەترسی لە سەر خۆیان، زیاتر پاڵ بە ڕێژیمەوە بدەن. بە شێوەیەك كە جاری وایە مەترسیی ئەوە بە هێز دەبێ كە پێكهاتە جیاوازەكان پێك هەڵپڕژێن یا خود لایەنێك بە بیانووی خۆپاراستنەوە، زیاتر خۆی بخزێنێتە ژێر باڵی ڕێژیمەوە.
سەرەتای ئەو كایە پڕ لە مەترسییە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی مەجلیسی شەشەم و كاتێك كە كۆمەڵێك لە ئەندامانی مەجلیس و بەسیجیی و ڕۆژنامەوانانی سەربە مەلا حەسەنیی كوردكوژی ورمێ، لە تەورێز، ورمێ، سەڵماس و خۆی نامەیەكیان بۆ خاتەمی نارد و لە دژی چالاكیی فەرهەنگیی كوردەكان لە ورمێ، هەڵوێستان دەربڕی و داوایان لێ كرد كە مەیدانی چالاكیی فەرهەنگی بە كوردەكان نەدا. لەو كاتەوە، لە هەموو هەڵبژاردنێكدا ئەو پرسە زەق دەكرێتەوە و دەبێتە هۆی جموجۆڵێكی بێ ئاكام لە نێو كۆمەڵگادا كە قازانجەكەی تەنیا بە دیكتاتۆریی و دەسەڵات دەگا.
لە ڕاستیدا دەرئەنجامی یەكەم بە ناو هەوڵی كرانەوەی سیاسی لە چوارچێوەی ڕێژیمدا، هارووژاندنی پێكهاتە جیاوازەكانی كۆمەڵگا لە دژی یەكتر و بە مەبەستی هەر چی زیاتر كۆنتڕۆڵكردنیان بوو. شانۆگەرییەكانی هەڵبژاردنیش كران بە باشترین دەرفەت بۆ گەیشتن بەو ئامانجە مەترسیدارە. ئەوەی تا ئێستاش وەبەرچاو دەكەوێ ئەوەیە كە شوورای نیگەهبان وەك گرینگترین ئۆرگانی بڕیاردەر لە سەر پرسی هەڵبژاردن، لەو ڕوانگەیەوە لیستی بەربژێرەكانی ئەو دەورەیەی هەر دوو مەجلیسی شوورا و خوبرەگانی دیاری كردووە. بە شێوەیەك كە لە هەموو ئەو ناوچانەی كە شوێنی ژیانی دوو نەتەوەی كورد و ئازەرییە، مۆرەکان وا بچنێ کە بە قازانجی کایەکانی رژیم تەواو ببێ.
بە كورتی ڕێژیم دەیەوێ بە زیاد كردنی پەردەیەكی ڕەشتر لە پەردەكانی پێشوو، بەشێكی خەڵك بۆ بەشداریكردن لە شانۆگەریی دەنگدان ڕابكێشێ، تەنانەت ئەگەر ئەو خەڵكە بە تەواوی دژی ڕێژیم و هەموو شكڵ و شێوەكانی سیاسەتەكانیشی بن.
ناوەڕۆکی ئەم بابەتە را و تێبینیی نووسەرە و ماڵپەڕی کوردستان میدیا لێی بەرپرسیار نییە
