کریم پرویزی
سختترین و بدترین سوالی که در خارج از کشور، کوردهای اروپا و در تبعید با آن مواجه هستند: اهل کجایید؟ حال کورد ساکن خارج، که از دست ظلم و ستم جمهوری اسلامی به اروپا و آمریکا عزیمت کرده و به خیال خود به دنیایی آزاد رسیده و آرامش مییابد، در نخستین روزها با شکاف عمیق درونی و هویتی روبرو میگردد. از کجا آمدهاید؟ هرچه تشریح نماید و بیشتر در مورد آن توضیح دهد و گوید که از کوردستان آمده است، کورد هستم و از ظلم وستم جمهوری اسلامی به دنیای آزاد آمدهام، نفر مقابل به سختی موضوع را درک میکند. کسانی هستند که با کورد آشنایی دارند و بویژه در سالهای گذشته نام کورد در میدیاهای خارج به وفور آمده است، اما مسئله اصلی هویت یا به زبان انگلیسی "ناسیونالیست"(National) است.
کورد از ایران به خارج عزیمت نموده و اگر میگوید ایرانی هستم، گمان مینمایند که فارس است و اگر گوید که کورد هستم، پس از کدام کشور آمدهای؟ این پرسش مهمی است که کورد را در خارج از کشور با مشکل مواجه مینماید که هویتت چیست؟ آیا ایرانی هستی؟ اگر ایرانی نیستی و کوردستانی هستی، پس کوردستان کجاست؟
تا زمانی که کورد در داخل جغرافیا ایران باشد، با این دوگانگی و آشفتگی هویتی مواجه نخواهد شد چون در داخل جغرافیای ایران با این پرسش که هویتت چیست و تابعیتت کجاست روبرو نخواهد شد. اگر برای مثال در مناطق فارسنشین از وی بپرسند که از کجا آمده است، گوید که کوردم و از کوردستان آمدهام. در داخل دایره جغرافیایی ایران هویت کوردی و فارسی و تورکی و بلوچ و عرب و ... در مقابل هم قرار دارند و در تقابل با یکدیگر همدیگر را تعریف مینمایند، هرچند حکومت استعمارگری سعی نموده که هویت ایرانی بودن ساختگی را تحمیل و همه خود را به این هویت معرفی نمایند، اما سیستم پهلوی – خمینی موفق به اجرای این برنامه نگردیدند.
٧٤ سال قبل، در کوردستان حکومتی ملی تاسیس گردید و در مقابل نفوذ هویت ایرانی ساختگی که رضاخان تحمیل میکرد، جمهوری کوردستان بعنوان عکسالعمل طبیعی علیه آن ایستاد. تاسیس جمهوری کوردستان، ضرورتی تاریخی_هویتی بود که به فرد فرد کوردستان، هویتی جدا از هویتی پهلوی بخشید!
این حکومت ملی محلی که در مهاباد پایتخت جمهوری کوردستان تاسیس گردید، جدا از همه معیارها و اقدامات دیگر، در فکر و اندیشه شخص کورد تعریف تازهای بوجود آورد که در جهان مدرن سراسیمه نباشد و از پراکندگی و آشفتگی رهایی یابد.
جمهوری کوردستان در بهمن ماه سال ١٣٢٤ توسط حزب دمکرات و به رهبری پیشوا قاضی محمد تاسیس گردید، جوابی مدرن برای مسئلهای مدرن بود که در طوفان سهمناک آشفتگی فکر و هویت، کوردستان دارای "فکر" و "ایدیولوژی" مخصوص به خود باشد.
بعد از گذشت چندین دهه از فروپاشی جمهوری کوردستان، جمهوری کوردستان در فکر و عقاید، هنوز زنده و نماد و هویت ملت کوردستان است. به عقیده بنده هر شخص کوردی حداقل در رویا و عقاید خویش، پاسپورتی از جمهوری کوردستان را دارا باشد که میتواند هر وقت و در هر مکانی و وضعیتی جوابگوی بسیاری از پرسشها و بحران هویتی و فکری باشد. این پاسپورت جمهوری کوردستان، هم ملیتمان را مشخص نموده و هم به سان عصر جمهوری کوردستان، جوابی مدرن برای مسائل آشفته مدرنیته خواهد بود.