علی بداغی
"ما کە تصور نمی‌کردیم روزی دارای چاپخانە و انتشارات باشیم؛ اما با کمک خداوند نامەی "کوردستان" متولد و نخستین شمارەی آن منتشر شد. این نامە از سوی حزب دمکرات کوردستان انتشار می‌یابد. قصد دارد دژی آهنین از اتحاد و اخوت ایجاد نماید کە پایەهای آن بر علم و هنر تندرستی پی‌ریزی شدە باشد و بتواند با سیلاب تفرقە و بی‌دینی و هرگونە منشی کە برای استقلال زیان داشتە باشد، مقابلە نماید. امیدواریم این دژی را کە در حال تحکیم آن هستیم، چنان مستحکم و نیرومند باشد کە هیچ نیرویی قادر بە مقابلە با آن نباشد."
(سید محمد حمیدی، "کوردستان"، شمارەی ١، ٢٠ دیماه ١٣٢٤)
بیستم دیماه امسال ٧٨ سال از انتشار نخستین شمارەی "کوردستان"، زبانحال حزب دمکرات کوردستان می‌گذرد. روزنامەای کە دو هفتە بعد بە زبانحال جمهوری کوردستان و از آنزمان تا کنون زبانحال جنبش سیاسی و ملی کورد در کوردستان ایران نیز بودەاست.
مؤسسین حزب دمکرات کوردستان در دیماه سال ١٣٢٤ با انتشار "کوردستان" رسالتی را برای این روزنامە مشخص ساختند و آن عبارت بود از حراست از زبان، هویت ملی کورد و سنگر قلم در مبارزەی آزادیخواهانەی کورد در کوردستان ایران. نسلهای پیاپی آنرا همچون رسالتی تغییر ناپذیر حفظ کردە و علیرغم هر شرایط سخت و دشوار هموارە در راه آن تلاش کردەاند.
این نوشتەی کوتاه کە در یادروز انتشار نخستین شمارەی "کوردستان" منتشر می‌شود بە چند ویژگی این روزنامە در مراحل و مقاطع گوناگون زمانی انتشار آن اشارە دارد:
"کوردستان" علاوە بر آنکە زبانحال حزب دمکرات بودە، اما در مراحل گوناگون و همەجانبەی مبارزەی سیاسی کورد در ایران نقش بسیار گستردەتر و بزرگتر سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را بر عهدە داشتەاست. "کوردستان" خط مشی‌های مقاومت، متدهای مبارزە و احساسات انقلابی را سنگ بنای مبارزە در راه رهایی کورد در ایران قرار دادە و در راستای اتحاد و وحدت صفوف میان نیروهای سیاسی در هر کدام از بخشهای کوردستان و در سطح میهنی کوردستان بزرگ تلاش ورزیدە و بحق دارای گفتمان کوردی بودە و مسألەی ملی را وارد قلب و ذهن آحاد کورد ساختەاست. در تمامی این مدت "کوردستان" بە شیوەای ویژەتر میان خواستهای ملی مردم کوردستان ایران و روزنامەی "کوردستان" هموارە پیوندی مؤثر و مستقیم بودەاست. استراتژی تغییر ناپذیر حزب دمکرات کوردستان ایران این بودە کە "کوردستان" بر حسب امکانات و شیوەی مبارزە در هر شرایطی آینەی تمام نمای خواستها و مطالبات مردم کوردستان ایران باشد. در عین حال آنقدر مورد اعتماد و معتبر باشد کە در بسیاری از تحقیقات علمی و آکادمیک بعنوان سند از آن استفادە شدە و بە آن اطمینان شود.
"کوردستان" حامل اعتقادات و پیام حزب دمکرات است کە پیشینەی غنی‌ای در مبارزەی هویت طلبانەی ملت کورد دارد. حزبی کە جمهوری کوردستان را تأسیس کردە و علیە دو رژیم سرکوبگر و مستبد کە هیچ ارزشی برای حقوق مدنی و سیاسی کورد قائل نبودەاند، مبارزە کردەاست. بە همین دلیل می‌توان تاریخ مبارزەی این حزب را کە همزمان تاریخ مبارزاتی این ملت نیز هست را در صفحات این روزنامە مطالعە کرد. همچنین سرنوشت "کوردستان" نیز در تمام طول حیاتش بخشی بودە از سرنوشت حزب دمکرات کە زبانحال آن بودەاست. هنگامیکە این حزب در داخل کشور حاکم بودە و جمهوری کوردستان را ادارە می‌کند، "کوردستان" با امکانات حکومت و بە شیوەی منظم و با ویژگی روزنامەای کە پاسخگوی نیازهای جامعەاست، منتشر می‌گردد. هنگامی هم کە حزب متبوعش در سنگر نبرد مسلحانە و دفاع از موجودیت خلقش قرار دارد، بە اسلحە و صدای پیشمرگ تبدیل می‌گردد. هنگامیکە حزبش در حال فعالیت علنی بودە، بە شیوەی آشکار منتشر و پخش شدەاست، اگر هم حزبش بە مبارزەی سخت پیشمرگی مشغول بودەباشد، از کوهها و غارها و زیر صخرەها بدست خوانندگانش در شهرها و روستاها رسیدەاست. اگر روزی فعالیت و مبارزەی حزب دمکرات بە سستی گراییدە باشد، این ضعف در روزنامە نیز بازتاب داشتە و هرزمان کە شرایط بسود حزب رقم خوردە باشد، "کوردستان" از موقعیت بهرە بردە و شکوفایی بر آن نمایان است.
ویژگی دیگر "کوردستان" عبارتست از آنکە صفحات این روزنامە توانستەاند با ثبت رویدادهای هشت دهەی گذشتە در سینەی خود، خطر تحریف و فراموش شدن واقعیات تاریخی این مدت را رفع کردە و همچون یک آرشیو ملی، گنجینەای از اطلاعات سیاسی و تاریخی را برای نسل جدید کوردستان حفظ نماید. همچنین آموزشگاهی بودە برای یک ادبیات با پرنسیپ، راستگو، دور از توهین و بهتان و حتی در مقابل دشمنان ملت کورد نیز هیچگاه از چارچوب ادب و پرنسیپهای خویش عدول نکردەاست. همزمان "کوردستان" تحت همکاری استادان بنام در عرصەی زبان و ادبیات کوردی، از لحاظ نوشتاری و املاء و فصاحت کلمە آموزشگاهی بودە برای کسانیکە خواستەاند اطلاعات بیشتری در مورد زبان کوردی کسب نمایند.
"کوردستان" در طول حیات خویش مراحل بسیاری را پشت سر گذاردەاست. همانگونە کە گفتە شد در دورانی وظیفەی انتشار و رساندن تصمیمات و مصوبات حزب دمکرات و جمهوری کوردستان را بر عهدە داشتە و در مقاطع بعدی مبارزە و فعالیت حزب، محل ثبت حماسەی پیشمرگان و تاریخ خونین سالهای سخت مبارزەی خلق کورد بودەاست. در تمام مدتی کە کوردستان ایران از سوی حکومت مرکزی زیر تیغ سانسور بودە و واقعات مرتبط با آن تحریف شدە است، "کوردستان" آن پرتو و نوری بودە کە شب دیجور بیدادی رژیمهای پادشاهی و جمهوری اسلامی را در هم می‌شکست. کلیەی شمارەها و صفحات "کوردستان" مملو از داستان شجاعت یک ملت، ادبیات مقاومت و دفاع یک ملت و پروژەی آگاهی ملی برای خیزش و بپاخاستن یک خلق و استقامت در مبارزەی در راه تحقق آرمانهایش است. همچنین در مقابل سیاست سانسور دو حکومت پادشاهی و جمهوری اسلامی و توطئەهای نرم این دو رژیم جهت ایجاد بحران هویت و آسمیلە کردن ملت کورد در کوردستان ایران از سوی ملت حاکم، "کوردستان" دژ مقاوم حراست از هویت و کرامت کوردی بودەاست.
"کوردستان" در طول حیات خویش مجموعە وظائف تغییر ناپذیر و همیشگی‌ای را برای خود تعریف کردە کە بخشی از آنها عبارتند از: فراخوان و پیگیری برای حق تعیین سرنوشت، برجستەکردن ارزشهای انقلابی و مبارزاتی و نیز احترام بە حقوق بشر بعنوان یک پرنسیپ اخلاقی انسانی و جهانشمول. "کوردستان" در هر شرایطی مسائل اجتامعی جامعە، محیط زیست و دفاع از حقوق مدنی و سیاسی را مورد توجە قرار دادە و بە شیوەی ویژەای بە مسألەی زن نگریستە و بە مقابلە با تبعیض برخاستەاست، حال این امر چە از فرهنگ و آداب و سنن جامعە نشأت گرفتە باشد چە از دیدگاه و سیاست حکومت حاکم بر کوردستان.
"کوردستان" بە آزادی اندیشە اعتقاد دارد و ضمن آنکە خود ارگان و زبانحال یک حزب سیاسی است، اما دید بسیار وسیعی دارد و هیچاه درهای انتقاد را بە روی خود نبستەاست. "کوردستان" ضمن بها دادن بە افشای سیاستهای رژیمهای مرکزگرای تهران، موضوعات هویت و روشنگری و زبان، آموزش و نگارش و ادبیات کودکان را مورد بی توجهی قرار ندادە و انتشار ضمیمە و مجلەی "دنیای منداڵان" برای مدت نزدیک بە ١٥ سال یکی دیگر از رسالتها و کارهای ارزشمند و پربار " کوردستان" بودەاست. روزنامەی "کوردستان" همچنین در جریان کار و فعالیت خویش دهها و صدها کادر شایستە را در عرصەی نویسندگی، امور فنی و هنری روزنامەنویسی پرورش دادە کە بە نوبەی خود سرمایەی بزرگ و ارزشمندی برای بخش اطلاع رسانی حزب دمکرات بودەاست.
"کوردستان" در طول حیات خویش تلاش کردە با توجە بە ضرورت انتقال اطلاعآت سودمند در عرصەهای سیاسی، اجتماعی، ادبی و علمی، رسالت روزنامەنگاری خود را حفظ نمودە و در راستای رساندن اطلاعات بە خوانندگان و کمک بە ارتقاء سطح آگاهی مردم و هشیاری ملی از سویی و خدمت بە زبان و ادبیات کوردی از سوی دیگر خدمت نماید.
درست است کە "کوردستان" از لحاظ ادامە کاری و شکیبایی علیرغم تمامی سختیها و مشکلاتی کە در طول ٧٨ سال گذشتە با آنها مواجە بودە است و ترور و توپ و خمپارە و موشک نیز نتوانستە انرا از فعالیت بازدارد و نیز در وفاداری و پایبند بودن بە آرمانهای حزب دمکرات ــ نظیر مؤسس جمهوری کوردستان و مبتکر اکثریت نمادهای هویت بخش ملت کورد ــ احساس افتخار و سربلندی می‌کند، اما در عین حال می‌داند کە در دوران رقابت رسانەای، سرعت انتقال اطلاعات و کسب رضایت مخاطبان پر انتظار خویش چە از لحاظ فرم و شیوەی نگارش و چە بە روز بودن از لحاظ گفتمان و نگرش، هموارە نیاز بە بازنگری خویش و تغییرات بهنگام و مناسب دارد و در حد توان نیز از این امر بە جا نماندەاست.
در پایان: ماموستا عبداللە حسن‌زادە، از سردبیران پیشین "کوردستان" در نوشتەای بمناسبت افروختن شمع ٨٠٠مین شمارەی "کوردستان" در دورەی جدید می‌نویسد: همەچیز "کوردستان" شبیە حزب دمکرات است و این امر نیز بسیار طبیعی است، زیرا زبانحال حزب است و صلاحت آنرا دارد کە آینەی سیاسی حزب دمکرات در بالاترین ارگان تصمیم‌گیری آن باشد. "کوردستان" نیز نظیر حزب متبوع خویش مستقل، راستگو و مترقی است و بنابر همین دلائل نیز محبوب است.
