کریم پرویزی
بحثی مهم و مجادلە کهنی میان دو جریان فکری وجود دارد و عبارت است از اینکە میان «فرد» و «جامعە» کدام یک در اولویت بودە و خواست و منفعت کدام یک بر دیگری ارجحیت دارد. این مناقشە فکری، دو سوی رادیکال داشتە است کە یکی فرد را اساس قرار دادە و مدعی است کە هموارە جامعە و قوانین باید قربانی مصلحت و آزادیهای فردی گردد و درمقابل، اندیشە دیگر بر آن بودە کە جامعە زیربنای تفکر و پی ریز فکر و قانون است و فرد هیچ جایگاهی ندارد و فرد باید در همە زمان و تحت هر شرایطی قربانی جامعە شود.
در میان این دو قطب رادیکال، تفکر و برداشتهای میانە نیز وجود داشتە کە سعی در ایجاد توازن میکردند. اما در طول حداقل تاریخ معاصر، این بحث و جدل بە سرانجام نرسیدە و هر جریان فکری نمونە اثباتکنندە برای خود یافته است و حکومتها نیز براساس منفعت و سیاست روز، یکی از این دو روش را مورد اجرا قرار دادەاند. اما اکنون بیماری و در واقع یک اپیدمی جهان را دربر گرفته است کە همە گوشە وکنار دنیا را دربر گرفتە است و هیچ کشوری بە دور از این بیماری نبودە و نخواهد بود. از این مهمتر این بیماری فقیر، ثروتمند، حاکم و غیرحاکم را نمیشناسد و همە در معرض مبتلا بە آن هستند. ویروس کرونا، بسیاری از روابط اجتماعی را ملغی کردە است و بسیاری از رفتارها را پایان بخشیدە است و بعد از پایان این اپیدمی، مطمئنا جهان بعد از کرونا دیگر بە مانند سابق نخواهد بود. اما در بحث انتخاب میان فرد و جامعە، ویروس کرونا سخنانی برای خود دارد کە باید بە آن گوش سپرد و در آن تعمق کرد؛ آن هم برای آیندە. بیماری کرونا از ویروسی یک میکرونی آغاز میشود کە قابل مشاهدە نیست و در بدن رشد نمودە، شاید تا دو هفته هیچ علائمی نداشتە باشد! اما بسیار سهل میتواند طی این مدت در یک کالبد گستردە شدە و بە بدن دیگری منتقل شود! نە تنها یک انسان دیگر، بلکە بە شیوە تخمینی میتوان گفت هر مبتلا میتواند سە نفر دیگر را مبتلا کند، آن هم طی چند ثانیه! بر این اساس چند ماه طول کشید تا شمارە مبتلایان بە ١٠٠هزار نفر برسد، اما طی چند هفتە به ٢٠٠هزار نفر رسیدە و طی چند روز آتی بیش از یک میلیون نفر و در ادامە بە دەها میلیون نفر خواهد رسید. این ویروس هر چند خود درد و مرگ به همراه دارد، اما مانند خطی فسفری، مسیر شیوع خود را مشخص کردە و این خود نمایانگر آن است کە زنجیرە ارتباطات انسانی تا چه اندازە در هم تنیدە است! اگر فردی قبلا چنین فکر میکرد کە فقط خود و فردیتی وی مهم است و چه بر سر جامعە بیاید خوش آید، وی این گونە نجات خواهد یافت؛ اما اکنون ویروس کرونا نشان داد کە هیچ فردی گسیخته از جامعە نیست و هر چه بر سر جامعە بیاید فرد نیز دچار آلام خواهد شد.
از طرف دیگر نیز اثبات کردە است کە چنان نیست کە اگر فردی در مناطق دور دست رنج بکشد، ربطی بە افراد جوامع دیگر نخواهد داشت و آنان خواهند توانست آسودە بزیند. کرونا بە ما میگوید در میان جامعە و افراد اجتماع هیچ کدام بر دیگری اولویت ندارند، بلکە جامعە از افراد تشکیل شدە است و آسودگی و رنج هر کدام آسودگی و رنج دیگری است. مسیر نمایان گشتە فسفری کرونا بە ما اثبات نمود کە فرد منفصل وجود ندارد و جامعە خوشبخت جامعەای است کە افراد آن خوشبخت باشند. ویروس کرونا با همە بیماریهای آن دوبارە خاطرنشان کرد کە چگونە موجود زندەای هستیم و چگونە بە همدیگر نیاز داریم و بە هم وابستەایم!