منصور مروتی
پس از قریب بە دو سال مذاکرە و تلاش برای رسیدن بە توافق، روز ٣٠ مردادماە سال جاری طرفین حزب دموکرات طی مراسمی در شهر کوی سنجق کوردستان عراق اتحاد مجدد خود را اعلام کردند. دستکم طی دو دهەی اخیر جدا از ٢١ شهریورماە کە اعتصاب عمومی مردم کوردستان در واکنش بە موشکباران قلعەی دموکرات بود، هیچ روز و مناسبتی بە اندازەی ٣٠ مردادماە مهم، قابل توجە و مایەی خوشحالی و امیدبخشی مردم کوردستان نبودە است.
در واقع پس از انشقاق صفوف حزب دموکرات در روز ١٥ آذرماە ،١٣٨٥ مردم کوردستان و بەخصوص اعضاء، هواداران و دلسوزان حزب در انتظار این روز بودند و پس از ١٦ سال دلهرە و انتظار، حق‌شان بود کە نسبت بە این خبر دلخوش باشند و ابراز شادی و خوشحالی کنند.
بدون شک تاریخ سیاسی ملتها شاهد اتفاقات بسیاری از این دست بودە و تاریخ جنبش کورد نیز از این قاعدە مستثنی نیست، اما نکتەی قابل توجە در جریان انشعاب این بود کە مردم هرگز این انشعاب را بە رسمیت نشناختە و از طرفی دیگر هیچ‌وقت در مقایسە با انشقاق دیگر احزاب در هر چهار بخش کوردستان، بەاندازەی دموکراتها مردم از آنها طلب اتحاد مجدد نداشتند. مردم در هر نقطەی کوردستان و در خارج از کوردستان کە با کادر، پیشمەرگە و اعضای رهبری هر دو طرف دموکرات روبرو می‌شدند، قبل از هر چیز از اتحاد دموکراتها سخن میگفتند. این موضوع هم جای خرسندی و هم نشانەی نفوذ و جایگاە حزب دموکرات در میان مردم و جنبش کوردستان و از این مهم‌تر نشانەی سنگینی بار مسئولیت حزب دموکرات از این رسالت تاریخی می‌باشد کە بر دوشش نهادە شدە است. پس چطور می‌توانست و چگونە می‌تواند رسالت تاریخی‌اش را بەخوبی بە نتیجە برساند اگر همدل و همبستە نبود و اگر با اتحاد بە آیندە گام نمی‌نهاد؟!
گرچە این انشعاب از نظر زمانی زیاد طول کشید و بسیاری از دلسوزان حزب دموکرات را دلواپس و حتی ناامید کرد، اما بحث درخصوص اتحاد مجدد و ادغام طرفین دموکرات هیچ‌وقت در نشست دموکراتها غائب نبود. علیرغم اینکە در این ١٦ سال بەعنوان دو حزب کار و فعالیت می‌کردند، اما مدام بدین فکر بودند چە راەحلی را در پیش گیرند تا باری دیگر دموکراتها یکی شوند. نکتەی قابل توجە در این بخش این بود کە ضمن ابراز دلسوزی دوستان، علاقەمندان و هواداران حزب در کوردستان و خارج از کوردستان، دموکراتها خود در این راە پیش قدم شدند، برای همین خودشان با نشست، گفتگو و توافق توانستند بر تمامی مشکلات فائق شوند.
اتحاد، وحدت و انسجام از اصطلاحات زیبا و ضروریات مبارزەی تمام ملتهاست کە متأسفانە بسیاری اوقات بەدلیل انشقاق و پراکندگی، بلعکسش را شاهدیم. تاریخ سیاسی ملت کورد از این درد بە در نبودە و این پراکندگی و عدم اتحاد بهترین فرصت‌ها را از جنبش کورد گرفتە و پیامد زیانباری را برای ملت کورد بەدنبال داشتە است. شرایط طوری است کە این اصطلاحات اکنون بە اصطلاحاتی بی‌محتوا مبدل شدەاند. اما دموکراتها در این مورد نشان دادند کە اگر ارادە و باور وجود داشتە باشند، بەآسانی می‌توانند این امید ملت کورد را محقق سازند و اشکها، جای خود را بە شادی و خوشحالی بدهند.
در جریان این اتحاد موضوعی کە جای توجە بود و بەحق باید بر آن تأکید داشت، این بود کە نشان داد گفتگو و دیالوگ بەمنظور حل مشکلات بدون فشار هیچ کس و طرفی خارجی، تجربەای است کە باید در جریان اتحاد دموکراتها از آن درس گرفت. زیرا این واقعیتی انکارناپذیر است کە چە در گذشتە و چە هم‌اکنون و بەخصوص در جهان امروز، کسی بە فکر منافع هیچ ملتی نیست، هر ملتی باید خودش در فکر منافع ملی خویش و چارەاندیشی درخصوص آن باشد و از پراکندگی و انشعاب دست بردارد.
اگر بە تاریخ طولانی حزب دموکرات نگاە کنیم ضمن این کە در بسیاری از مقاطع کار و علمکرد و سیاست و موضع صحیح این حزب نقطە عطف جنبش کوردستان بودە است، اما متأسفانە این حزب بزرگ و پرنفوذ دارای مشکلاتی داخلی نیز بودە است و ضمن این بخش بسیاری از کادر و پیشمرگان این حزب و بەخصوص رهبری بە غیر از چند سال معدود در خارج کوردستان ایران ناخواستە سکونت داشتەاند؛ اما با این حال پس از چند دهە اکنون هم یکی از پرنفوذترین و محبوب‌ترین حزب در کوردستان ایران است. این محبوبیت و نفوذ و اعتبار حزب دموکرات بی دلیل نیست، چرا کە اعضای این حزب چە زمانی کە در کنار هم و با هم متحد بودەاند و چە هنگامی کە دچار انشعاب بودەاند، آنقدر برای مردم خود زحمت کشیدەاند کە نمی‌توان بە این آسانی از این حزب دست بردارند. اگر اینطور نبود مردم پس از این همە سال از خواستەی خود کە اتحاد دموکراتها بود دست برمی‌داشتند و از آن روی می‌گرداندند. اما محبوبیت این حزب در میان مردم طوری بود کە دلسوزان دمکرات از خواستەی خود دست برنداشتند تا اینکە ٣٠ مردادماە را بە چشمان خود دیدند.
اکنون کە این آرزوی مردم کوردستان و دمکراتها تحقق یافتە، پیش از هر کس خود دمکراتها بە این واقعیت پی بردەاند و بهتر از هر کس می‌دانند کە برداشتن گام بزرگ بەسوی آیندە و بە انجام رساندن رسالت تاریخی حزب پیشوا قاضی محمد این است کە از مشکلات و اختلافات گذشتە درس عبرت بگیرند.
برای رسیدن بە این هدف، دمکراتها باید وظیفەی خود بدانند کە، همە باهم باید بار این مسئولیت را بدوش بکشند، همانگونە کە در نخستین بند توافقشان آمدە است:
" جنبش ملت کورد در کوردستان ایران و بەخصوص خانوادەی بزرگ دموکرات بەدلیل انشقاق صفوف حزب دموکرات کوردستان ایران در ١٥ آذرماە سال ١٣٨٥ با خسارت بزرگی روبرو شدند. برای همین هر وقت بر این تأکید می‌کنند کە هر دو طرف، از خسارت و انشعاب در صفوف حزب دموکرات در گذشتە، خود را مسئول می‌دانند، اتحاد مجدد دموکرات و حفظ همبستگی صفوف حزب در آیندە وظیفە و مسئولیت مشترک و ضروری است کە از تجربەی تلخ و زیانبار گذشتە درس عبرت بگیرند و از تکرار تجربیات تلخ جلوگیری کنند."
