گفتوگو: سوران شمسی
به دنبال شیهد شدن دختر کورد، ژینا امینی، در اواخر شهریور ماه تاکنون کوردستان و ایران شاهد اعتراضات گستردەای است که بە خیزشی فراگیر مبدل گشتە بە شیوەای کە در طول حیات جمهوری اسلامی این چنین اعتراضات گستردەای سابقە نداشتە است. در این راستا "کوردستان میدیا" گفتوگویی با دكتر رضا پرچیزاده، نظریەپرداز سیاسی و تحلیلگر امنیتی انجام دادە، کە توجە شما را بە متن کامل آن جلب مینماییم:
دکتر پرچیزاده از این کە دعوت ما را برای این گفتوگو پذیرفتید، متشکریم. گفتوگو را با این پرسش آغاز میکنیم؛ این جنبش هیچ رهبری مشخصی ندارد. در چنین حالتی میتوان به آیندە آن امیدوار بود؟
آنچه در ایران در حال روی دادن است، یک انقلاب پستمدرن است و مشخصات آن با مولفههای انقلابهای کلاسیک تفاوت دارد. مهمترین تفاوتش همین است که رهبری فردی یا حتی گروهی ندارد، بلکه رهبران آن موازی و منطقهای میباشند و از طریق اینترنت و شبکههای محلی به هم متصل هستند، به تبادل افکار و ابتکارات میپردازند، و تظاهرات و مبارزات را برنامهریزی میکنند. این شاید بزرگترین نقطه قوت انقلاب جاری در ایران باشد، چرا که رژیم با هدف قرار دادن "سر" نداشتە، نخواهد توانست جلوی گسترش آن را بگیرد.
آیا میتوان جنبش کنونی ایران را فراگیر و به یک نیروی بزرگ اجتماعی تعبیر کرد؟
این جنبش فراگیر است، و پایه اجتماعی آن هم بزرگ است. منتهی کاری که مردم میکنند این است که هوشمندانه خودشان را در معرض تهدید بیهوده قرار نمیدهند، از راهکارهای خلاقانه برای فرسوده کردن نیروی سرکوب رژیم استفاده میکنند. اینکه بسیاری از زنان به کلی قید حجاب را زدهاند و عموما بدون روسری در شهر تردد میکنند یک مورد است. جنبش عمامهپرانی یک مورد دیگر است. در جاهایی هم که لازم باشد، مردم به خوبی از خودشان دفاع میکنند و از خجالت نیروهای سرکوب درمیآیند، که باعث درماندگی شدید آنها شده است.
نقش اپوزسیون در حمایت از بە این جنبش چیست؟
اپوزیسیون اولین کاری که باید بکند این است که سهمخواهی در دوران انقلاب را کنار بگذارد، و نبرد برای کسب قدرت را به بعد از پیروزی انقلاب و استقرار دموکراسی در ایران موکول کند. این بزرگترین کمک به مردمی است که بار اصلی انقلاب را کف خیابانهای ایران بر دوش میکشند. در مرحله بعد، اپوزیسیون باید با استفاده از امکانات خود در خارج از کشور، مدام صدای مردم ایران را به جهانیان برساند، و با ایجاد کارزارهای کنشگرانه دولتهای خارجی و نهادهای بینالمللی را به کمک هرچه بیشتر به انقلابیون درون ایران ترغیب کنند.
چرا در این جنبش نیروهای نظامی با مردم همراهی نمیکنند؟
نیروهای نظامی جسته و گریخته به مردم پیوستهاند، یا حداقل با شدت تمام مردم را سرکوب نمیکنند. اما این طبیعت رژیمهای توتالیتر است، که نیروهای نظامیاش از لحاظ ایدئولوژیک و امنیتی چنان در چنگال رهبران رژیم هستند که تا لحظه سقوط کامل رژیم به وظیفه سرکوبگرانه خودشان ادامه خواهند داد. دقیقا به همین دلیل است که انقلابیون نباید روی ریزش نیروهای نظامی رژیم، شامل ارتش و سپاه، حساب ویژه باز کنند. اینها اگر به مردم پیوستند خوبە، اما انقلاب نباید به خاطر نپیوستن اینها تعطیل شود. مبارزه با رژیم آنقدر ادامه خواهد داشت تا از نیروهای نظامی آن چیزی باقی نماند.
نظر خود را در مورد این جنبش بە طور کلی برای ما بیان نمایید!
انقلاب جاری در ایران علیه انواع و اقسام دیکتاتوری و پدرسالاری است، که باعث میشود نیروهایی که هنوز رویکرد سنتی به سیاست دارند، شامل اسلامگرایان و سلطنتطلبان و برخی چپگرایان، در برابر آن احساس خطر کنند. این نیروهای ارتجاعی تلاش خواهند کرد به طرق مختلف و بعضا حتی در همکاری با یکدیگر انقلاب دموکراسیخواهانه مردم ایران را منحرف کنند، اما آزادیخواهان باید هوشیار باشند و نگذارند این اتفاق بیفتد. به همین دلیل هم لازم است که نیروهای آزادیخواه یک "کمیته پاسداری از دموکراسی" تشکیل دهند.
آیا هنوز با موقعیت انقلابی فاصله داریم؟
خیر. الان دقیقا وسط انقلاب هستیم، اما از آنجایی که انقلاب یک پدیده پویاست، شکل آن مدام تغییر میکند. ما آزادیخواهان باید انقلاب ایران را در تمام اشکالش همراهی کنیم و گسترش دهیم تا آن را به سرمنزل مقصود که دموکراسی باشد، برسانیم.