اشارە: کاک خالد عزیزی، سخنگوی حزب دموکرات کوردستان، ایران طی مصاحبەای کە با کوردکانال داشت، سیاست و دیدگاهای حزب دموکرات را بە نسبت موضوعات مهم و روز در کوردستان و ایران مورد بررسی قرار داد. "کوردستان" گزیدەای از سخنان ایشان را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.
انقلاب ژینا در معادلات بین‌الملل
روابط بین‌الملل تنها بر اساس دموکراسی و حقوق‌بشر ایجاد نشدە، بلکە بر مبنای برخی قوانین و قواعد تأسیس گشتە کە منافع یکی از عناصر اصلی آن می‌باشد. برای همین کشورهای دموکراتیک زمانی کە بە انقلاب ژینا می‌نگرند، بە پشتوانە جامعە خود کە براساس اصول دموکراتیک بنا نهادە شدە از آن حمایت میکنند. اما نفس این پشتیبانی بدین معنا نیست کە بە آسانی وارد مرحلەای از مخالفت میدانی علیە رژیم جمهوری اسلامی شوند. علیرغم اینکە در مقایسە با گذشتە، حمایت جامعەی جهانی از انقلاب ژینا افزایش پیدا کردە، اما در نهایت این مردم ایران‌اند کە تصمیم نهایی را در رابطە با آیندە جمهوری اسلامی اتخاذ میکنند.
بە دلیل اینکە در این کشورها رقابت سیاسی میان احزاب وجود دارد، تمامی مسائل در حوزەی رقابت سیاسی قرار می‌گیرند، بنابراین مهم است چە کسی قدرت را در دست می‌گیرد و کسی کە قدرت را در دست گرفت دیدگاەاش در رابطە با جمهوری اسلامی چگونە است. اما بەطور کلی همگان بە این نتیجە رسیدەاند دیر یا زود باید دموکراسی در ایران نهادینە شدە و این جنبش باید پیروز شود. درست است اعتراضات مردمی علیە رژیم جمهوری اسلامی بر افکار جهانی تأثیر گذاشتە است، اما یک نظام سیاسی تنها با اعتراضات سرنگون نمی‌شود. چیزی کە موجب سرنگونی این رژیم می‌شود بدیل و آلترناتیو است. جامعەی بین‌الملل در حال حاضر بە سرنگونی جمهوری اسلامی نمی‌اندیشد. جامعەی جهانی نە از منظر حقوقی، بلکە از منظر امنیت جهانی مسالە ایران را مدنظر قرار می دهد؛ آنها می‌پرسند درصورت سرنگونی این رژیم گزینەای جایگزین آن خواهد شد؟
مسئلە آلترناتیو و ائتلاف سراسری علیە رژیم جمهوری اسلامی
سنگ بنای حزب دموکرات بر اساس ارزشها و حقوق ملی ملت کورد در کوردستان ایران بنا نهادە شدە است؛ برای دستیابی بە این حقوق و برای اینکە این آزادی را داشتە باشیم کە چگونە در رابطە با حقوق ملی خود مذاکرە کنیم، هرگز نسبت بە آیندە ایران بی‌تفاوت نبودەایم. در اساس نیز بدینگونە اندیشیدەایم کە باید در ایران دموکراسی نهادینە شود و البتە ملت کورد نیز بە تنهایی قادر بە استقرار این دموکراسی نیست. ایران کشوری چند ملیتی است و حل این مسئلە با این واقعیت در پیوند است. ما تاکنون بە تمامی آن احزاب و نیروهای سیاسی کە کە با آنها وارد مذاکرە و گفتگو شدەایم، اعلام داشتەایم کە آمادە همکاری با آنها برای بازسازی ایران آیندە هستیم، اما نباید فراموش کرد کە حزب دموکرات کوردستان ایران در رابطە با آیندە ایران دارای خوانش مختص بە خود می‌باشد و از دیدگاه ما حقوق ملی ملت کورد در صدر تمامی مسائل قرار دارد. اما اپوزیسیون و مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از کشور، بیش از اندازە پراکندە هستند و ما نیز قصد نداریم با یک طرف بە نوعی وارد ائتلاف شدە و با طرف دیگر مخالفت کنیم. ما در میان مخالفان جمهوری اسلامی هیچ کدام را بەعنوان دشمن خود تلقی نمی‌کنیم، با تمامی نیروها و جریانات سیاسی نیز وارد گفتگو و مذاکرە می‌شویم، اما زمانی کە بحث بر سر چگونگی و سازماندهی و مدیریت سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی و چیستی نظام سیاسی برای آیندە است، ما دارای دیدگاە مختص بە خود هستیم و این دیدگاە تابعی از برنامە سیاسی و افکار و عقاید حزب دموکرات است.
دیدگاە و نظرات حزب در رابطە با آیندە ایران
ما در گذشتە در اوج مبارزات پیشمرگانە و مسلحانە خود کە در مقابل جمهوری اسلامی از کوردستان دفاع میکردیم عضوی از ائتلافی بە نام شورای ملی مقاومت بودیم. این شورا حتی سند خودمختاری کوردستان را در چهارچوب ایرانی دموکراتیک امضا کردە است. بنابراین، اولا ما تجربە هم‌پیمانی و ائتلاف‌سازی داریم. ثانیا، ما اکنون با مللی کە بە سیستم حکمرانی فدراتیو در ایران معتقدند، کنگرە میلت‌های ایران فدرال را تشکیل دادەیم و با آنان نیز وارد هم‌پیمانی شدەایم. ثالثا، علاوە بر اینها برخی از نیروهای سیاسی دیگر کە برای تحقق دموکراسی فعالیت میکنند و بە نوعی در خارج از کشور با هم هماهنگی و همکاری دارند را بە طرقی بە مثابە هم‌پیمانان خود مینگریم. در نهایت با بسیاری از نیروهای سیاسی دیگر نیز در رابطە با اینکە چگونە می‌توانیم منشوری را برای آیندە ایران تدوین نمودە یا بە توافقی برسیم، در حال گفتگو هستیم، بدین منظور نیز لازم است همگان بە واقعیات جامعە ایران معترف باشند. ما عدەای سلبریتی نیستیم کە سابقە فعالیت حزبی و تجربە ایجاد آلترناتیو را نداشتە باشیم؛ ما یک حزب سیاسی با سابقەی ٧٧ سال مبارزە هستیم و طبیعی است حزب دموکرات در خصوص این تحولات تحلیل و ارزیابی مختص بە خود را داشتە باشد.
حزب و "منشورهای" کنونی
بدون تردید برای گذار از جمهوری اسلامی و در رابطە با آیندە ایران راهکارها گوناگون، طیف‌های مختلف و منشورهای متنوع وجود دارند، اما ما با صراحت اعلام کردەایم با دو سیستم یا نظام سیاسی موافق نیستیم، چرا کە آزمون خود را پس دادەاند. نخست نظام پادشاهی و دیگری نظام استبداد مذهبی جمهوری اسلامی. با بعد از رد این دو گزینە، آنگاه باید در رابطە با ساختار سیاسی ایران آیندە بحث کنیم. ما با نظام جمهوری هیچ مخالفتی نداریم و آن را گزینەای مطلوب می‌دانیم. یک دیدگاه دیگر این است کە ادارە ایران بەشیوە فدرال باشد کە البتە حزب دموکرات کوردستان ایران نیز در برنامە سیاسی خود فدرالیسم را مطرح کردە است. در کنار اینها چندین راه حل دیگر نیز پیشنهاد شدەاند. در رابطە با مذاکرات، در واقع ما با منشوری کە سنگ بنای آن در جرج تاون نهادە شد و اکنون ٦ نفر از ٨ عضو آن نشست آن را امضا کردەاند هیچگونە مخالفتی نداریم، اما در رابطە با آن ملاحظاتی داریم و بر این باوریم کە محتوای این منشور با خوانش ما در رابطە با آیندە ایران سازگار نیست.
خوانش ما در رابطە با آیندە ایران این است کە ایران کشوری چند ملیتی است و لازم است حقوق ملل ایرانی بە شیوەای توافقی در آن تحقق یابند. برخلاف روحیە همکاری و هماهنگی در داخل ایران، مشکل بزرگ اپوزیسیون سراسری ایران در خارج از کشور این است کە زمانی کە ما بە چگونگی حل مسائل می‌پردازیم سریعا از تمامیت ارضی ایران سخن بە میان می‌آورند و سریعتر از آن بحث تجزیە ایران (از سوی کوردها) را مطرح میکنند. برخی آمادە نیستند در مورد آیندە چە در تهران و چە در ادارە محلی ملل ایرانی گفتگو کنند و ما با آنان مشکل داریم. اما بهتر است هم آنان و هم ما نظرات و دیدگاەهای خود را مطرح کردە و بر سر آنها بحث و گفتگو کنیم. در نهایت ما سعی می‌کنیم با تمامی نیروها و جریانات سیاسی و بە ویژە با آن نیروهای سیاسی کە خواستار ایجاد سیستم جمهوری در آیندە ایران هستند و با دیگر ملل ایرانی کە خواهان سیستم فدراتیو هستند بە روابط خوبی داشتە و بە گفتوگو با آنها ادامە دهیم. ما نباید با علجە وارد هر آلترناتیوی شویم. ما حزب هستیم و براساس اصول حزبی خود فعالیت می‌کنیم، پایگاه اصلی این حزب در میان تودەهای مردم کوردستان است و مردم کوردستان از این حزب انتظار مواضع اصولی دارند. از این رو با صراحت و با پشتوانە ٧٧ سال مبارزە حزب دموکرات و این جنبشی کە در داخل کشور وجود دارد کە اگر در ایران آیندە حقوق ملی ملت کورد محقق نشوند آن کشور هرگز امنیت و ثبات بە خود نخواهد دید. ایران بدون حضور کوردها و دیگر ملل بازسازی نمی‌شود. دیگران باید قبول کنندکە ایران کشوری چند ملیتی است و هرگاە بە این حقیقت معترف شدند، آنگاه بە دیگر موضاعات پرداختە و در رابطە با راەحل‌ها بحث خواهیم کرد.
تنوعات ملی در ایران آیندە
ما چیزی بە نام ملت ایران نداریم. ملت باید مستقیما با هویتی اتنیکی، ملی، زبانی در پیوند باشد، ما کورد، بلوچ، ترک، فارس، عرب و دیگر مللی را در این جغرافیا داریم کە بر خلاف اصطلاحات رایج هیچ یک از آنان اقلیت نیستند. من شخصا اعتقادی بە دوگانە اقلیت- اکثریت در ایران ندارم. هیچ یک از ملل در مقابل دیگری اقلیت نیستند. هم بە عنوان ملت کورد و هم حزب دموکرات در رابطە با این اصل در آیندە ایران بی‌تفاوت نبودە و نیستیم. اما ما بە عنوان حزب دموکرات در این مورد عجلە نداشتە و بە مثابە چند سلبریتی گرد هم آمدە در "جرج تاون" واشینگتون فکر نمی کنیم کە با امضای منشوری همە چیز تمام می شود. بە عقیدە ما هر موضوع مهم و تأثیرگذاری باید با واقعیت همخوان باشد. چرا؟ چونکە همانطور کە اشارە کردم ما خود را در برابر مردم مسئول می‌دانیم و جنبش جاری نیز مجموعە وظایفی برای ما تعیین کردە است. وظیفە ماست کە از ارزشها و پرنسیپ‌های این جنبش محافظت کنیم، البتە این بدین معنا نیز نیست کە ما درهای دیالوگ و مذاکرە را ببندیم. ما چە بخواهیم و چە نخواهیم نیامند هم‌پیمانی هستیم، چرا کە بە تنهایی نە قادر بە سرنگونی این رژیم هستیم و نە ارائە آلترناتیو.
حزب دموکرات، مجاهدین و آیندە مرکز همکاری
مرکز همکاری در نفس خود مرکزی برای همکاری است. دو طرف حزب دموکرات و کوملە در رابطە با رویدادها و موضوعات روز کە در کوردستان می‌گذرند، با همدیگر همکاری میکنند. مرکز همکاری لغو نمی‌شود و باید بە فعالیت‌های خود ادامە دادە و بە جبهە تبدیل شود. ما بە عنوان حزب دموکرات از همان آغاز و هم اکنون نیز با احساس مسئولیت بە فعالیت در این مرکز ادامە می‌دهیم.
اما در رابطە با مجاهدین خلق، طبیعی است کە حزب دموکرات بە دنبال دوست و هم‌پیمان می‌گردد و در این چهارچوب با سازمان مجاهدین هم دیدار و گفتگو داشتەایم. حزب دموکرات با مخالفان جمهوری اسلامی هیچگونە دشمنی ندارد و تلاش دارد برای ملت کورد مخاطب پیدا کند و این سیاستی مسئولانە است؛ گفتوگو و مذاکرە با مجاهدین، جمهوری‌خواهان، سلبریتی‌ها، کنگرە ملیت‌های ایران و تمامی مخالفان رژیم ایران در راستای ایجاد اپوزیسیونی قدرتمند و آلترناتیوی کارآمد کە جایگزین جمهوری اسلامی شود وظیفە ماست؛ و باید بر آن تأکید داشتە باشیم. در نهایت بە عنوان حزب دموکرات بر این باور هستیم کە اتحاد و همبستگی داخلی میان نیروهای سیاسی کورد ضمن اعطای جایگاهی ویژە بە ملت کورد میتواند آنها را بە آلترناتیو جمهوری اسلامی تبدیل کند
