آرمان حسینی
تروريسم مذهبی در تعريفی سادە و کلی به معنای به كارگيری خشونت نامتعارف با انگيزەهای مذهبی جهت نيل به اهداف سياسی است. اين خشونت از طريق گروههای سازمانيافته كه دغدغەهای مذهبی دارند صورت میپذيرد. در این معنا مذهب میتواند به عنوان دستاويزی برای اقدام بە جنگ و اعمال خشونت از سوی دولتها و یا گروەهای افراطگرا بە کار گرفتە شود. پدیدەای کە در جمهوری اسلامی جلوە یافتە است و نویسندە در این نوشتار قصد دارد بە شرح آن بپردازد.
پس از تصاحب قدرت توسط رهبران جمهوری اسلامی ایران و در راس آن خمینی، خوانشی افراطگرایانە و رادیکال از مذهب سایە شوم خود را بر ایرانی کە دارای تنوعات دینی و مذهبی (البتە در کنار تنوعات ملیتی کە مورد بحث این نوشتار نیست)، تحمیل کرد کە همچنان تداوم دارد. خوانشی افراطی کە در آن مذهب شیعە جعفری دوازدە امامی با خوانش لزوم پیادەسازی ولایت مطلقە فقیە، مذهب رسمی کشور شد و رویا جهانی شدن را در سر میپروراند.
در همان اوایل جمهوری اسلامی برای جهانیسازی جنبش بە گفتە خودشان حزباللهی، سیاستی را اتخاذ کرد کە بر مبنای صدور انقلاب یا بە تعبیر نگارندە، تروریسم مذهبی بودە و هست. تروریسمی مذهبی کە در سطوح تروریسم مذهبی منطقەای و تروریسم مذهبی جهانی جلوە یافتە است. برای درک بیشتر مسئلە در ادامە تعاریف تروریسم مذهبی منطقەای و جهانی ارائە میشود.
تروريسم مذهبی منطقەای: اهداف اين دسته از فعاليتهای خشونتآميز، كشورهایی هستند كه دچار بحرانهای ملی و يا داخلی میباشند. بحرانهایی کە غالبا از تمایز مذهبی نشات میگیرند. تحریک هر يک از مذاهب کە ممکن است متعلق بە ملتهای متمایزی نیز باشند، میتواند به درگيریهای مستقيم و غيرمستقيم بدل گردد. به كارگيری محرکهای مذهبی میتواند در چنين جوامعی موجب بر افروختن احساسات و عواطف مردم باشد كه گاه در اوج خود روشهای انتحاری را در تروريسم منجر میگردد. نمونە بارز و محرز این نوع از تروریسم، مداخلات رژیم جمهوری اسلامی در قالب صدور انقلاب (تروریسم مذهبی) بە کشورهای منطقە خاورمیانە منجملە؛ فلسطین، سوریە، یمن و ... است کە موجب بی ثباتی و ویرانی این کشورها شدە است. جمهوری اسلامی ایران با سوءاستفادە از بحران ملی و اکثرا مذهبی موجود در این کشورها و حمایت از گروەهای فرقەای و مذهبی عملا این منطقە را ناامن و بە منبع بیثباتی و ترور خاورمیانە تبدیل کردە است. نمونەای برجستە حمایت تهران از گروەهای مذهبی فلسطینی همچون جهاد اسلامی است کە با موشکپرانی و گروگانگیری و ترور فضایی ناامن و بی ثبات را هم بر کشور اسرائیل و هم بر سرزمینهای فلسطین تحمیل کردە است.
تروريسم مذهبی جهانی: در این سطح از تروریسم دولتها و گروەهایی كه با انگيزەهای مذهبی فعاليتهای خود را در سطح جهان گسترش دادەاند توسعه ايدئولوژيكی خود را دنبال مینمايند. اين گسترش فعاليت كه منجر به توسعه شبكەای تروريسم در جهان شده است، گروەهای سازمانيافتەای را كه ارتباطات زنجيرەای با هم دارند به نمايش میگذارد. اين دستە از گروەها بە زعم خود در پی تغيير جهان و از بين بردن نمادهای شرک و كفر هستند. نمونههای بارز آن القاعده، داعش، گروهای جهادی فلسطینی و لبنانی محسوب میشوند کە غالب آنها از حمایت حکومت دینسالار ایران برخوردارند.
نمونەهای بسیاری از ترورسیم مذهبی در سطح جهانی کە توسط جمهوری اسلامی ایران اعمال میشود، وجود دارد. حتی میتوان بعدی از ترور رهبری فرزانە همچون دکتر عبدالرحمان قاسملو دبیر کل اسبق حزب دموکرات و همراهانش در ٢٢ تیر ماە سال ١٣٦٨ در وین پایتخت کشور اتریش توسط هیئت حکومت ایران بر سر میز مذاکرە را ترور مذهبی در سطح جهانی دانست. اگرچە ابعاد ملی آن بە دلیل مبارزە دکتر قاسملو در راستای احقاق حقوق ملی کوردها بسیار برجستەتر است. این بدان معناست کە تروریسم مذهبی تنها بە دنبال ترور اعضای مذهب مخالف نیست. بلکە بیشتر بە معنای استفادە از گروههای مذهبی برای ترور مخالفان رژیم است. در همین چارچوب ترور شاپور بختیار و کاظم رجوی بە فرمان سران اصلی جمهوری اسلامی و با همکاری گروەهای افراطی مذهبی وابستە بە رژیم ایران در کشورهای اروپایی را میتوان از نمونەهای دیگر تروریسم مذهبی جهانی عنوان کرد. در این رابطە بعدها و در مرداد ماه سال ۱۳۸۷ انیس نقاش در مصاحبهای با خبرگزاری فارس، جزئیاتی از برنامه ترور شاپور بختیار را بازگو کرد. نقاش درباره ورودش به ماجرای ترور آقای بختیار گفته بود، "حکم اعدام بختیار در دادگاه انقلاب صادر شد که امام (آیتالـله روح اللـه خمینی) هم آن را تأیید کرد. من به بچههای سپاه گفتم که باید هر چه زودتر عمل کنید چون این آدم خطرناکی است و کارش را در پاریس تمام کردیم".
نهایتا و با اتکاء و رجوع بە فاکتها و اسناد موجود کە کم هم نیستند، میتوان گفت کە جمهوری اسلامی ایران با خوانش رادیکال و افراطی از مذهب، یکی از نمونەهای برجستە تروریسم دولتی است کە تاکنون تاریخ بە خود دیدە و این رژیم زیر لوای "صدور انقلاب" یا همان تروریسم مذهبی کە در این نوشتار نام گرفت، موجبات ترور شخصیتهای برجستە سیاسی و مذهبی، بی ثباتی در سطح منطقەای، ایجاد فضای رعب و وحشت در سطح جهانی کە نمونەهای آن را در کشورهای اروپایی در سالهای اخیر مشاهدە کردەایم و در کل نقض قوانین بینالملل را مستقیما و یا از طریق گروههای تروریستی حامی خود فراهم آوردە است. از این روی، تنها راە بازگشت ثبات و امنیت بە منطقە و کاهش چشمگیر ابعاد تروریسم در سطح جهان سرنگونی این رژیم مرتجع است.