آقای خالد عزیزی، سخنگوی حزب دموکرات کوردستان ایران، شامگاه دوشنبە دوم شهریور ماه در مصاحبە با شبکەی خبری "رووداو" بە مجموعە پرسشهایی در رابطە با مسئلەی وضعیت امنیتی حزب دموکرات پاسخ گفت و سیاستهای حزب در خصوص حملات و تهدیدات جمهوری اسلامی و چگونگی توافق امنیتی میان ایران و عراق و پیامدهای آن نسبت بە اپوزیسیون جمهوری اسلامی در اقلیم کوردستان توضیح داد. "کوردستان مدیا" محتوای پاسخهای سخنگوی حزب دموکرات را در چند محور کلی برای خوانندگان خود ارائە دادەاست:
مهلت تعیین شدەی سپاه پاسداران برای عراق و اقلیم کوردستان
تا آنجا کە بە ما مربوط میشود، در واقع رهبری و اعضا و بخشی از مؤسسات حزب در خاک کوردستان و عراق عمدتا مدنی هستند. سعی ما همیشە بر این استوار بودە کە در امور داخلی عراق دخالت نکردە و بە حاکمیت عراق و قوانین حکومت اقلیم کوردستان احترام بگذاریم. در پرتو این سیاست کلی، حزب دموکرات کوردستان ایران میکوشد بە اتفاق حکومت اقلیم کوردستان راه چارەای درخصوص بحران پیشرو بیابد. بخشی از بهانەهای واهی ایران آنست کە ما از خاک اقلیم بە آنسوی مرز نیروی پیشمرگ فرستادە و اقدام بە عملیات نظامی مینماییم. در حالیکە شالودەی حزب دموکرات کوردستان ایران از همان ابتدا بە عنوان یک تشکل بر فعالیتهای سیاسی استوار بودە و واقعیت امر این است کە پس از برسرکار آمدن جمهوری اسلامی و شکست مذاکرات ما با تهران و بعد از یورش سپاه و ارتش ایران، مردم ناچار بە دفاع از خود شدەاند.
اکنون و درحالیکە در داخل کشور مبارزە و فعالیت گستردەی مدنی، قانونی و تودەای در جریان است، حزب دموکرات نیازی نمیبیند کە نیروهای پیشمرگ خود را بە حرکت درآورد. علاوە بر اینها ما معتقدیم کە مسئلەی کورد در ایران راهحل نظامی ندارد. از همین رو ما اخیرا نە نیروی پیشمرگ بە داخل ایران اعزام کردەایم و نە قصد داریم اقلیم کوردستان و خاک عراق را بە پشت جبهەای برای مبارزە و فعالیتهای خود علیە جمهوری اسلامی تبدیل نماییم. بە همین جهت ما پایبندی کامل خود را بە قوانین بینالمللی و پرنسیپهای سیاسی عراق و اقلیم کوردستان حفظ کردەایم و در راستای این امر نیز حکومت عراق تصمیم گرفتە کە مرزبانان خود را در مرزها مستقر نماید.
حکومت عراق و اقلیم کوردستان نیز قانونا حق دارند کە مرزبانان خویش را در مناطق مرزی مستقر نمایند. اینجا عراق است و ما در این امر دخالتی نداشتە و در هر نقطەای از مرز کە مرزبانان حکومت عراق حضور داشتە باشند از نظر ما عادی و قابل قبول میباشد. زیرا آنزمان حکومت عراق نیز مطمئن خواهد شد کە حق با ما است. بدیهی است کە همەی اینها بهانەجویی جمهوری اسلامی است و ما حاضریم در این رابطە چارەای بیابیم کە در چارچوب سیاست عراق و اقلیم کوردستان دقیقا "دفع الشر"ی باشد در مقابل بهانەجوییهای ایران علیە بغداد، اقلیم کوردستان و ما.
مسئلەی خلع سلاح حزب دموکرات
اوضاع عراق بە گونەای است کە افراد بسیار و همەی نیروها و جریانات سیاسی در اینجا مسلح هستند. در عراق گروههای مسلح متعددی وجود دارد. آمریکا مسلح است، جریانات عراقی و نیز نیروهای کورد مسلح هستند. اما مسلح بودن ما صرفا جهت حفاظت از خویش بودە و این موضوع بە مسئلەی امنیت و حراست از مراکز مدنی ما گرە خوردە است. مراکز مدنی یادشدە بدون تردید بە محافظت نیاز دارند. ما پیشتر، ١٠-١٢ سال پیش در تماسهایی با حکومت عراق این مسائل را با آنها در میان گذاردەایم. من شخصا با یکی از نخستوزرای عراق در بغداد ملاقات کردە و بە وی توضیح دادم کە شما با پیشینەی حزب دموکرات کوردستان ایران آشنا بودە و میدانید کە حزب دموکرات حزبی است کە با احساس مسئولیت در اینجا حضور دارد. ما هرگز در صدد ایجاد مشکل نیستیم و در امور داخلی عراق دخالت نمیکنیم و حتی اگر میتوانید حرف خیری برای حل مسئلەی کورد در ایران داشتە باشید، از طرف حزب دموکرات مختارید کە آنرا دنبال کنید. یعنی حکومت عراق و بخش عمدەای از نیروهای سیاسی با تاریخ جنبش کورد در ایران و حزب دموکرات کوردستان ایران آشنا هستند. بە همین دلیل من معتقدم کە بغداد تا حد بسیاری با سیاستهای ما آشنا بودە و میداند کە ما یک حزب منطقی هستیم و بە حاکمیت عراق احترام میگذاریم و در آیندە نیز موجب ایجاد مشکل برای حکومت عراق و نیز اقلیم کوردستان نخواهیم بود.
راهحل مشکلات کورد و حاکمیت تهران
اساس تأسیس حزب دموکرات بر پایەی مسألەی ملی و موضوع کورد بنا نهادە شدەاست. حزب دموکرات راه حل را در آن میبیند کە دموکراسی در ایران استقرار یابد و گذشتە از اینکە آیندەی ایران چە خواهد شد، ما مایلیم کە تهران بە خواستهای ما توجە کردە و بە آنها احترام بگذارد و حداقل از این خواستها اجابت گردد. ما معتقدیم کە در تهران همە بە یک شیوە نمیاندیشند و شاید در درون جمهوری اسلامی نیز باشند کسانیکە بسان سپاه پاسداران فکر نکردە و معتقد باشند کە این نظام برای مردم ایران مشکل ایجاد کردە و کورد و خود را نیز دچار معضل کردەاند. من معتقدم کە این مباحث و نوع تفکر در آیندە بیشتر مطرح خواهد شد، ولی مجددا تأکید میکنم کە جنگ و حملەی موشکی و پهپادی و قتل و اعدام و سرکوب در داخل راه حل نیستند. دلیل آن نیز روشن است: جمهوری کوردستان ساقط شد، ولی جنبش بە قوت خویش باقی ماند. بعد از جمهوری و پس از بر سرکار آمدن جمهوری اسلامی و در پی شکست مذاکرە با هیأت نمایندگی کورد کە بە کوردستان حملە شد، جنبش بە کار خود ادامە داد. رهبرانمان ترور شدند و این جنبش و این حزب بە حیات خود ادامە دادند. این موضوع، مسألە یک یا دو حزب نیست، مسألە ملتی است کە در جنبش ژینا ثابت کرد کە دارای مطالبات خویش بودە و آنرا دنبال کردە و در راستای آن تلاش خواهد کرد.
مناسبات حزب دموکرات و اقلیم کوردستان
حزب دموکرات کوردستان ایران با مردم کوردستان عراق و نیروهای سیاسی آن رابطە بسیار خوبی دارد. اکثر مردم اقلیم کوردستان و نیروهای سیاسی آن با تاریخ و مناسبات ما آشنا بودە و در خوشی و ناملایمات در کنار ما بودەاند، بە همین دلیل هموارە قابل احترام و تقدیر هستند. تا آنجا هم کە بە حکومت اقلیم کوردستان مربوط میشود، من معتقدم کە هم ریاست اقلیم و هم هیات دولت اقلیم با احساس مسئولیت فراوان با این موضوع برخورد کردەاند. در این مدت هم بغداد و هم حکومت اقلیم کوردستان این مسألە را دنبال کردە و در پی راه حلی بودەاند کە در آن نقطە توافقی ایجاد گردد. یعنی راه حلی یافت شود کە هیچ طرفی متضرر نگردد و آرامشی در این منطقە حاکم شود. تا جایی هم کە بە حزب دموکرات کوردستان ایران مربوط میشود، مجددا بر این نکتە تأکید ورزیدەایم کە بە قوانین و موازین حکومت اقلیم کوردستان و حاکمیت عراق احترام میگذاریم و در چارچوب این امر با احساس مسئولیت در پی یک راه حل خواهیم بود.
در پی حملات موشکی و زیانها و تبعات آن کاملا روشن شد کە اکثریت قریب بە اتفاق مراکز ما کە مورد یورش قرار گرفت مردم عادی در آن ساکن بودە و مؤسسات مدنی حزب گوناگون در آنها مستقر هستند. اگر قرار باشد حزب دموکرات کوردستان ایران دارای پروژەی نظامی باشد، افرادی در داخل کشور وجود دارند کە مسلح بودە و حاضرند وارد عمل شوند و از ما نیز خواستەاند کە بە آنها اجازەی فعالیت بدهیم، ولی ما بە آنها پاسخ منفی دادەایم. یعنی از نظر ما، این یک امر اعتقادی است. بە ویژە کە نمیخواهیم اقلیم کوردستان را بە عرصەی درگیری و پشت جبهەی خود با رژیم ایران تبدیل نماییم.
مطالبات ایران و افق توافق برسر اختلافات
تاکنون توافقی کە بە این معضل و موضوع خاتمە دهد، کسب نشدە است. اما هم ما و هم حکومت اقلیم کوردستان و هم بغداد این مسائل را دنبال میکنیم. راه حلهای گوناگونی مطرح است. بدیهی است کە ایران مجموعە مطالباتی را طرح کردە و آنها را با بغداد و بغداد نیز با حکومت اقلیم کوردستان درمیان گذاردە است. این گفتگوها هم اکنون نیز در جریان است و همانگونە کە گفتم ما با احساس مسئولیت بە این موضوع مینگریم و این اکنون حکومت بغداد و حکومت اقلیم کوردستان هستند کە باید در پی یک راه حل باشند. مسئلە، بهانەجوییهای ایران است. بە عنوان نمونە و جهت اطلاع همە در تمام مدتی کە بە حزب دموکرات حملە شدە، پیشمرگان ما در مناطق مرزی بودەاند، اما این مناطق مورد حملە واقع نشدە وحملات متأسفانە متوجە مراکز و قرارگاههای مدنی ما بودە است کە محل زندگی مردم عادی و زنان و کودکان است. حال اگر ما با حکومت اقلیم کوردستان و بغداد بە توافقی رسیدیم، آنگاه تعریف دیگری از تداوم بقای حزب دموکرات کوردستان ایران در خاک عراق و اقلیم کوردستان ارائە خواهد شد.
سیاست کلی ما بە عنوان حزب دموکرات آنست کە در چارچوب خاک عراق و اقلیم کوردستان بە گونەای رفتار کنیم کە بخشی از راهحل این موضوع باشیم. در خصوص انتقال نیروهایمان از مرزها، از سوی حکومت اقلیم درخواستی بە ما ارائە شدە کە نمیتوانیم آنرا نادیدە بگیریم. اما هنگامی کە قرار است نیروهای مرزبانی در این مناطق مستقر شوند، بدین معناست کە این خواست ایران کە کنترل مرزهایش است، تحقق یافتە و بهانەای برای حملە و تهدید آن باقی نخواهد ماند. ما دیری است کە بە صراحت گفتەایم علیرغم آنکە در داخل کشور از ما خواستە میشود، اما ما گفتەایم کە نە بە عملیات نظامی نیاز داریم نە سیاست ما این است. این رژیم است کە از این طریق میخواهد انقلاب و خیزش مدنی مردم را بە انحراف بکشاند.
موضوع مذاکرە با جمهوری اسلامی
ما از لحاظ پرنسیب و اصولی هیچگاه گفتگو و مذاکرە را رد نکردەایم. بسیار طبیعی است کە میان جنبش کوردستان ایران، میان حزب دموکرات و حکومت مرکزی مذاکرەای وجود داشتە باشد. بە همین دلیل اگر جمهوری اسلامی خواهان مذاکرە باشد، بە عنوان پرنسیپ، سیاست ما روشن است. اما سؤال این است کە این خواست چیست؟ چگونە است؟ چە کسی آنرا مطرح خواهد ساخت؟ مسائل مربوط بە زمان طرح این خواست و موضوعات بسیار دیگر و نکات تکنیکی هموارە مورد بحث هستند. وگرنە یک حزب سیاسی کە در حال مبارزە و فعالیت است و طرف مقابل آن خواستار مذاکرە میشود، بە هیچ وجە آنرا رد نمیکند. اما باید بدانی کە این پیام چیست؟ چە کسی آنرا میفرستد و توسط چە کسی؟ دلیل آن نیز اینست کە در گذشتە نیز چنین اقدامات و بعضا تجارب تلخی داشتەایم. بە عنوان نمونە در مذاکرەای کە در وین انجام شد، زندەیاد دکتر قاسملو طی آن بە شهادت رسید. یا مذاکراتی کە چهار سال پیش در نروژ انجام پذیرفت و هیأت بلندپایەای از جمهوری اسلامی در آن حضور داشتە و چندین نشست نیز با یکدگیر داشتیم، اما بە هیچ توافقی دست نیافتیم.
مبارزەی دیپلماتیک حزب در خارج از کشور
ما در تمام طول حایت سیاسی خود برای لابیگری در اروپا و آمریکا ارزش قائل بودەایم. سنگ بنای لابیگری کورد و حزب دموکرات را زندە یاد دکتر قاسملو در پاریس پیریزی کرد. این برداشت و اندیشە رفتە رفتە گسترش یافت و اکنون مشاهدە میکنیم کە بخشی از کوردستان و بە ویژە کوردستان عراق از آن نتایج آن بهرە گرفتەاند.
در آمریکا تا آنجا کە بە راهحلها مربوط میشود و تا جایی کە بە ما ارتباط پیدا میکند، طرفهای آمریکایی حزب دموکرات را یک حزب منطقی و هوادار دموکراسی و ضد تروریزم میداند؛ حزبی کە موافق ادارەی همەجانبەی ایران است. بە همین دلیل بسیاری از مؤسسات در آمریکا بە ما توجە دارند و ما نیز در آنجا تلاش کردەایم افراد بیشتری را بیابیم تا نسبت بە مسألەی ما و حقوق ما در آیندەی ایران بیتفاوت نباشند. اما آمریکا و جامعەی جهانی متأسفانە با موضوع پروژەی اتمی ایران و نیز اوکراین بسیار درگیر هستند، بە همین دلیل شاید مسألەی ما فعلا در الویت کارهای آنها قرار نداشتە باشد.