لیلا قاسملو
گفتمانهای سنتی این ویژگی را در خود دارند کە بە طور ناخودآگاە، خود را بە مجموعەای از ایدەهای از پیش تعیین شدە محدود کردەاند و در گذر زمان، حتی بە صورت تابو نیز درآمدەاند بە طوری کە جامعە، حتی آنها را مانند یک اصل غیر قابل تغییر پذیرفتە است. برای خارج شدن از این وضعیت و وارد شدن بە موقعیتهای جدید، نیاز بە یک فرایند زایشی داریم کە زمان و مکان و عادتها و سنتها را بە چالش بکشد و از محدودیتها و تابوها عبور کند. در معنای سادە این فرایند، یک ساختار شکنی است کە در یک لحظە خاص و در یک مکان خاص، سلسلە مراتبها را دگرگون میکند و دیوارها را خراب. بە عبارت دیگر بە جنگ نظم قدیمی میرود و تلاش میکند نظم جدیدی بیافریند کە در نقطە مقابل سنتهای ریشەدار اما غیرقابل قبول در جامعە قرار میگیرد.
خلاقیت هم توانایی ارائە محصول، اثر و هر چیز جدیدی است کە با ارزش یا مفید باشد.
یک ساختار شکنی خلاقانە، فرایندی است کە ذهن گیر افتادە و دگم در مجموعەای از مقولەهای ثابت را آزاد میکند، هنجارهای محافظەکارانە را درهم میشکند، ارزش گذاریهای قدیمی را بە چالش میکشد، دیدگاە نو را مطرح میکند و چیز جدیدی ارائە میکند کە با ارزش و مفید است.
نفس تاسیس حزب دموکرات کوردستان کە از ساختارهای قبلی مبارزە کوردها کە مبتنی بر قیام تودەها بە رهبری پیشوایان مذهبی یا روسای عشایر بود بە یک ساختار مدرن بە نام حزب، یک ساختار شکنی است کە جنبش ملی کوردستان را در قالب یک چارچوب نوین، فرمولە میکند و با جهان جدید، مطابقت میدهد و بە معنایی دیگر، بە مبارزە کوردها شخصیت میدهد کە اوج آن، تشکیل جمهوری کوردستان با تمام خصوصیات یک دولت مدرن است دولتی کە نشریە رسمی دارد، پرچم و سرود ملی دارد، بە دنبال تاسیس ایستگاە رادیویی است، نظام آموزشی دارد و بە دنبال تاسیس نهادهای مدنی زنان و جوانان است.
همە آنچە گفتە شد در آن دوران، در قلب خاورمیانەای کە از عقب افتادگی و جهل و خرافات و بیماری و استبداد مطلق رنج میبرد، یک ساختار شکنی است کە بە جنگ سنتهای قطعی رفتە است و سلسلە مراتبها را بە چالش کشیدە است و خلاقانە هم هست چون در هر قدم، بە دنبال آفریدن و خلق ارزشهای جدید است.
در میان همە ساختار شکنیها و خلاقیتهایی کە بە آن اشارە کردم مسالەای کە بهانە نوشتن این سطور شد تشکیل، اتحادیە زنان در حزب دموکرات و نقش برجستەای است کە حزب برای آنها قایل میشود. آموزش برابر برای دختران در کنار پسران در زمانی کە در خاورمیانە، زنان هنوز درگیر اثبات خود بە عنوان انسان هستند و اجبار آنها بە یادگیری و سواد آموزی، یک ساختار شکنی خلاقانە است. اینکە رهبر حزب و بعدها رهبر جمهوری کوردستان، همسر خود را بە میدان این کارزار بزرگ میآورد تا بە زنان جامعە کوردستان، شخصیت و اعتماد بە نفس ببخشد و اتحادیە زنان تاسیس کند تا سنتهای پیشین را پشت سر بگذارد و زنان را در کنار مردان قرار دهد هم یک ساختار شکنی خلاقانە است کە هدف نهایی آن، نە گفتن بە در حاشیە بودن زنان و نە گفتن بە جنس دوم بودن آنها است و اینکە زنان، خود دست بە کار میشوند و نشریە زنان انتشار میدهند و در آن قلم میزنند پدیدەای نیست کە بتوان بجز ساختار شکنی خلاقانە، نام دیگری بر آن گذاشت.
بە جرات میتوانم بگویم کە اتحادیە زنان حزب دموکرات بە عنوان میراث ارزشمند تاسیس این حزب از همان ابتدا، یکی از ارزشمندترین موسسات حزبی است کە علیرغم فرازو نشیبهای بسیار، موجودیت خود را حفظ کردە و میتواند نمود آشکار یک ساختار شکنی خلاقانە در حزب دموکرات کوردستان ایران باشد.