البرز روئینتن
پس از پیروزی گریت ویلدرز و حزبش در انتخابات پارلمانی نوامبر ٢٠٢٣ هلند که بەعنوان یک سیاستمدار ضد مسلمان، ضد مهاجر و ضد اتحادیه اروپا شناخته میشوند، بار دیگر مسئلە پوپولیسم و سیاست پوپولیستی را در رسانەها و محافل آکادمی مطرح ساخت. تنها در هلند نیست که پوپولیستها توانستند آرای بسیاری را کسب کنند، بلکه روند پوپولیستی در سیاست بسیاری از کشورهای اروپایی در سالهای اخیر مانند لهستان، فرانسه و ایتالیا همچنان رو به افزایش بوده، و این افزایش باعث بە وجود آمدن بحثهای بسیاری در خصوص تغییر سیاست در عرصەهای مختلف در اتحادیە اروپا توسط سیاستمداران پوپولیست شدە است.
پوپولیسم که پیوسته در تحقیقات دانشگاهی مورد بحث قرار میگیرد، بەعنوان یک مفهوم یا ایدئولوژی یا بعضی اوقات حتی بەعنوان جنبش سیاسی نیز شناختە میشود که مانند اکثر پدیدەهای اجتماعی جامعه، تعریف واحدی کە همە برآن متفقالقول باشند، ندارد. پوپولیستها که بیشتر اوقات مخالف سیاستهای نخبگان اهل سیاست و نخبەگرایی هستند، در کشورهای مختلف به اشکال مختلف ظاهر میشوند و دیدگاەهای متفاوتی نسبت مدیرت کشور ارائە میدهند و چالشهایی را در دنیای سیاست ایجاد میکنند که پیامدهای منفی و بعضی اوقات حتی مثبت هم دارد.
معمولا بعد از هر پیروزی پوپولیستها بحثهای بسیاری در مورد علل بەسر کار آمدن این پوپولیستها درست میشوند. بعضی از این دلایل بە وجود بحرانهای مختلف در سیاست و مخصوصا در اقتصاد اشارە دارند کە سیاسیون حزبهای مختلف معمولا در از حل این مشکلات عاجز ماندەاند. از طرفی دیگر پیشرفت بسیاری کە در رسانەهای اجتماعی بە وجود آمدە باعث شدە است پوپولیستها با شگردهای کە در مانیپلاسیون دارند بتوانند نظر مردم را بە طرف خودشان جلب کنند. نباید فراموش کرد نخبەگان سیاسی کە برای سالهای بسیار در پستهای مختلف سیاسی و دولتی ماندەاند از مردم و جامعە دور شدە و این باعث بیگانگی آنها نسبت بە مشاکل جامعە و حتیا حل مشکلات شدە کە تاثیری زیادی در بوجود آمدن سیاسیونی کە تنها برای جلب مردم با زبانها صحبت میکنند.
گفتمان روز پوپولیستهای اروپا بر محور مهاجرستیزی، اسلامگریزی و همچنین بر ایدئولوژی ناسیونالیستی و اهمیت دادن بر منافع کشور بر اتحادیەها مانند اتحادیەهای اروپا استوار است. این گفتمان باعث بعضی تغییرات در عرصە داخلی کشورها میشود این سیاستها در حالی برای بعضیها بسیار نگران کنندە است چون آنها اینگونە سیاستها را برخلاف حتی بعضی ارزشها و سیاستهای میدانند کە اروپا توانستە در سال گذشتە بە دست آوردە است. این تغییر سیاستها تنها در داخل نیست با وجود سیاسیون پوپولیست در مورد سیاست خارجی هم تغییراتی ایجاد میشود آنچە از این تغییر میتوان گفت شفافیت بیشتر در سیاست خارجی است، یعنی جنگ و صلح آنها بە شکل واضحی برعلیە دیگر کشورها بر اساس منافع کشور خود محور کار آنها خواهد بود.
با وجود همەی این مسائل آنچە بەعنوان چالش پیش روی پوپولیستها مطرح است آیا آن قدرتی کە در مانیپلاسیون دارند در حل مشکلات بوجود آمدە دارند یا نە. چون آنها در پی وجود بحرانهای مختلف توانستەاند مطرح شوند ولی اگر برای حل بحرانها راه حلهای مناسبی نداشتە باشند بە همان اندازە کە افزایش آرا آنها با سرعت و مورد توچە است احتمال کاهش این ارا نیز بە سرعتی بیشتر وجود دارد.
از طرفی دیگر تاکید پوپولیستها بر افکار ناسیونالیستی ضدیت آنها با کار اتحادیەای مانند اتحادیە اروپا دارند باعث شدە است نگرانی بسیاری در مورد آیندە این اتحادیە و دیگر موسسات بینالملل بە وجود آوردە است، این ضدیت علیە موسسات بینالملل باعث تغییر در سیاست آنها در دنیا و خاورمیانە خواهد شد یا نە بحثی مورد توجە برای خاورمیانە خواهد بود. این تغییر قبل از مسئلە برکزیت و خارج شدن انگلستان از اتحادیە اروپا هم بە وجود آورد، ولی با گذشت زمان تغییرات قبل محسوسی بە وجود نیامد ولی اگر اتحادیە بەعنوان اتحادیە اروپا بە این شکل نماند چە خواهد شد باید بیشتر مورد بحث قرار بگیرد.
پوپولیستها در گفتمان و بعضی اوقات در عمل هم متفاوت ظاهر میشوند این تفاوت تا چە اندازە مثبت یا منفی یا برای کە مثبت برای کە منفی خواهد بود چالشی است در آیندە بیشتر بر آنها واقف خواهیم شد. ولی آنچە معلوم است این تلنگرها در دمکراسیها و سیستم لیبرال دمکراسی موقعیت مناسبی است تا اصلاحات لازم را بە وجود بیاورند و بە راه خود ادامە بدهند.