جمال رسول دنخه
در جغرافیای ایران و در طول تاریخ چند صد سال گذشتە وقتی نام ایران را هجی کردەاند تنها مقصود تهران بودە است. اما باید گفت کە ایران فقط تهران نیست.
هیچ کدام از زمامداران جغرافیای ایران در طول حاکمیت خود تنها نگاهی کە بە این جغرافیا داشتەاند تنها معطوف بە تهران بودە است. تنها دستاورد این زمامداران برای سایر ملل ساکن ایران سرکوب و در فقر نگە داشتن بودە است.
هر سال در اوایل مهر کە مدارس در ایران باز می‌شود دانش آموزان بە علت گرانی لوازم التحریر نمی‌توانند طبق میل خود وسایل بخرند و در آخر نیز سرویس حمل و نقلی برای آنها وجود ندارد.
تهیە و تجهیز مدارس بر عهدە وزارت آموزش و پرورش است کە باید این امر را اجرا کند و حتی برای این امور نیز سازمانی مختص تامین شدە است اما این سازمان خود نیز بە همکاری نیاز دارد.
سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور یک سازمان دولتی زیرمجموعه وزارت آموزش و پرورش است که در سال ۱۳۵۴ با تصویب دو مجلس به‌منظور احداث، توسعه، ترمیم و نوسازی ساختمان مدارس، تهیه لوازم و تجهیزات مورد نیاز آنها و نیز تعیین معیارها و استانداردهای مطلوب فضاهای آموزشی و پرورشی تشکیل شد.
وظیفه این سازمان تامین وسایل و تجهیزات مدارس است اما نه تنها مدارس را تجهیز نمی‌کند بلکە خود نیز نیازمند تجهیز بودە و احتیاج بە یک مدیریت ویژە برای رفع مایحتاج مدارس و دانش آموزان دارد.
از سال ١٣٥٤ کە این سازمان تاسیس شدە است تاکنون نیز بەطور مستمر مشکل عدم سرویس مدارس و تجهیز آن نیز بە اشکام مختلف وجود داشتە است. با نگاهی بە اخبار و گوش دادن بە شکایت و گلایەهای خانوادەهای دانش آموزان می‌توان عمق فاجعە را درک کرد.
این مشکل در سرتاسر ایران وجود دارد اما این بار هم ملل غیرفارس سهمی چشمگیر در محرومیت سرویس حمل و نقل دانش آموزان دارند. در سرزمین بلوچستان دانش آموزانی هستند بە علت نبود سرویس مدرسە در مقاطع مختلف تحصیلی ناچار بە ترک تحصیل شدەاند.
مدارس دخترانه و پسرانه شهرستان کنارک فاقد سرویس هستند و دانش آموزان دختر و پسر مجبورند روزانه چند کیلومتر راه از روستای ناصرآباد و سعیدآباد را برای رفتن به مدرسه طی کنند.
در شهر کنارک اگر سرویسی هم باشد برای فرزندان مسئولین، نظامیان و غیربومیان است و کودکان بلوچ سهمی ندارد.
دانش آموزانی در بلوچستان وجود دارند که برای رفتن به مدرسه روزانه ۵ کیلومتر راه و بسیاری از دانش آموزان دیگر مجبورند ۷ تا ۱۰ کیلومتر راه را با پای پیاده طی کنند.
مسیرهای طولانی مدارس با روستاهای دور دست و نبود سرویس مدارس در بلوچستان سالانه باعث ترک تحصیل و کشته و زخمی شدن دەها دانش آموز بلوچ بر اثر تصادفات جادەای می‌شود.
از سوی دیگر به گفته سعیدی نماینده چابهار بیش از نیمی از دانش آموزان حتی به مرحله دبیرستان هم نمی‌رسند.
دانش آموزان مدرسه راهنمایی جکیگور در شهرستان راسک به دلیل نبود سرویس مدارس و بی تفاوتی مسئولین مربوطه باعث شده تا آنها با کمپرسی و تریلی رفت و آمد کنند.
دانش آموزان روستاهای زه دپ، لاشارکاهی، تنکی دپ، جهانگیرآباد که ۳۰ کیلومتر از مدرسه فاصله دارند سرویس ندارند.
در تهران والدین دانش آموزان از نبود سرویس مدارس برای رفت و آمد دانش آموزان شکایت دارند و اعلام کردەاند اگرچە سرویسی وجود ندارد همزمان قیمت سرویس‌های مدارس بە گونەای است کە برای دو دانش آموز باید ٣٠ میلیون تومان هزینە کنند.
بسیاری از خانوادەها مجبور شدەاند کە برای رفع این مشکل رانندە خصوصی استیجارە کنند تا فرزندانشان بتواند تحصیل ادامە دهند.
هزینەهای چند میلیون تومانی سرویس مدارس در حالی است کە شورای شهر تهران قانونی را تصویب کردە است کە بنا بر این قانون حداقل مبلغ سرویس برای دانشآموزان ابتدایی ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و حداکثر ۲۱ میلیون تومان و دانشآموزان مقطع متوسطه حداقل ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و حداکثر ۲۳ میلیون تومان است. اما گلایە و شکایات خانوادەهای دانش آموزان بیانگر چیزی دیگر است.
مسئولان رژیم ایران در حوزە آموزش و پرورش برای رفع مشکل نبود سرویس مدارس بە تاکسی‌های اینترنتی روی آوردند و اعلام کردند این مشکل از این طریق نیز حل خواهد شد اما یکی از بنیانگذاران تاکسی اینترنتی اعلام کردە است یکی از دلایل مهم به نتیجه نرسیدن این کار، بدقولی شهرداری تهران بود زیرا آنها به ما قول داده بودند که ناوگان خود را در اختیار ما قرار می‌دهند اما ۱۰ روز مانده بود تا آغاز سال تحصیلی به ما گفتند تنها در حالتی ناوگان تاکسی خود را در اختیار ما قرار می‌دهند که ثبت‌نام را از طریق اپلیکیشن شهرزاد انجام دهید. این کار برای ما به دلایل متعدد قابل انجام نبود و به‌قول معروف دست ما را در پوست گردو گذاشتند.
در خراسان نیز نگرانی‌های والدین از مشکلات سرویس مدارس است. تعداد زیادی از والدین دانشآموزان بەویژه در مدارس غیرانتفاعی از کمبود ناوگان سرویس مدارس و فراهم نشدن امکان آن با وجود درخواست بسیار گله مند هستند، والدینی که در این روزها برای تأمین سرویس مدارس و امنیت دانشآموزان دغدغەهای جدی دارند. مدیر عامل حمل و نقل این استان اعلام کردە است کە با کمبود ناوگان حمل و نقل مواجە هستند.
از سویی دیگر بە هزینەهای بالای این سرویس‌ها اشارە کردە است کە مشکلی است گریبان دانشآموزان و خانوادەهای آنان را گرفتە است.
وبسایت "اقتصاد نیوز" دربارە هزینەهای سرسام‌آور سرویس‌های مدارس اعلام کرد کە مسئولیت سرویس مدارس برعهده سازمان تاکسیرانی است. اما مدیر روابط عمومی سازمان تاکسیرانی در خصوص روند مجوزدهی به رانندگان سرویس‌ها گفته: "طبق آیین‌نامه جدید، شرکت‌های اینترنتی مجوز خود را از تاکسیرانی اخذ نمی‌کنند، یعنی در کل، سرویس رفت و آمد آنها هم به تاکسیرانی ربطی ندارد. در خصوص سرویس‌های مدارس عادی یعنی غیراینترنتی هم، پیمانکاران از سازمان تاکسیرانی مجوز می‌گیرند؛ این شرکت‌ها در سامانه ثبت شده‌اند و اسامی آنها برای تأیید به وزارت آموزش و پرورش فرستاده شده تا در سامانه سپند که متعلق به آموزش و پرورش است، نیز بارگذاری شود. درواقع ما تأییدکننده این شرکت‌ها هستیم".
محمدمهدی کاظمی معاون آموزش متوسطە وزارت آموزش و پرورش در یک برنامە زندە تلویزیونی اعلام نمود سرویس مدارس جزو فعالیت‌هایی است که ارتباط مستقیم به آموزش و پرورش ندارد و مسئولیت آن برعهده مدیر مدرسه است. مدیر مدرسه هم وظایف آموزشی و پرورشی را برعهده دارد و اگر بخواهد وقتش را صرف این امور بکند، از وظایف آموزشی خود جا می‌ماند. از این رو شهرداری و وزارت کشور مسئولیت دارند که مسائل سرویس مدارس را مدیریت کنند. وظیفه مدیر مدرسه این نیست که با رانندگان سرویس مدارس سروکار پیدا کند.
سردرگمی درباره مسئولیت سرویس رفت و آمد مدارس همچنان به قوت خود باقی است. مسئولیت سرویس مدارس بالاخره به عهده شهرداری است یا مدارس؟ آموزش و پرورش اعلام کرده دیگر این وزارتخانه مسئولیتی در قبال سرویس مدارس ندارد.
موضوع سرویس حمل و نقل دانشآموزان مدارس هر سالە در اواخر تابستان شروع می‌شود و تا پایان سال تحصیلی گریبانگیر خانوادەها می‌باشد. نبود سرویس رفت و آمد فارغ از اینکە یک مشکل فیزیکی است بر کیفیت سوادآموزی نیز تاثیر می‌گذارد.
دانش‌آموزی کە دغدغە و نگرانی آن را دارد کە صبح چگونە بە مدرسە و کلاس درس برسد دچار اضطراب و استرس خواهد شد و این دلهرە و اضطراب بر سطح هوشی آنان تاثیر می‌گذارد. دانش‌آموزانی کە با کمپرسی یا سایپا مجبور هستند بە مدرسە برسند دیگر جایی برای گفتن نیست کە بهرە هوشی آنان در سر کلاس درس چە اندازە خواهد شد.
تاکنون متولیان آموزش و پرورش بە پس‌زمینەهای منفی نبود سرویس مدارس پی نبردەاند و از مصاحبەها و آیین نامەهای ابلاغی بە این نکتە خواهیم رسید کە هیچ کدام از مسئولین رژیم ایران بە فکر راە حل و چارەای برای این مشکل نیستند.
نمونەهایی از نبود سرویس مدارس کە چە مشکلی برای دانش آموزان ایجاد کردە است نشان از آن است کە مسئولین رژیم ایران در هیچ جایی از جغرافیای ایران مسئول و موظف نیستند.
در منطقه‌ای از سیستان و بلوچستان طی یک بررسی اعلام شدە که ۱۲ سال پیش از ۴۵۰۰ دانش‌آموز کلاس اول ابتدایی که شروع به تحصیل کرده‌اند هم اکنون فقط ۵۰۰ نفر آنها توانسته‌اند دیپلم بگیرند و یا وارد دانشگاه شوند. فقط در یک منطقه از استان ۴۰۰۰ نفر دانش‌آموز ترک تحصیل کرده‌اند که بیشتر آنها از مقطع ابتدایی به متوسطه اول بوده‌اند.
این آمار نشان می‌دهد دانشآموزان فقط توانسته‌اند در مقطع ابتدایی آن هم به این دلیل که مدرسه داشته‌اند درس بخوانند، بنابراین نرخ تحصیل در این دوره بالا بوده است. اما به محض اینکه به پایه هفتم رسیده‌اند و مجبور شده‌اند برای ادامه تحصیل به روستاهای مرکزی برای درس خواندن بروند و با مشکلاتی مثل نبود سرویس مواجه شده‌اند ترک تحصیل کرده‌اند.
در خراسان، مشهد، خوزستان، سنە، ارومیە، لرستان و در همە استانهای ایران دانش‌آموزانی هستند کە بە علت نبود سرویس مدارس مجبور بە ترک تحصیل شدەاند. در شهر طاق طبس منطقه دستگران خراسان ٦٧ دانش‌آموز بە علت نبود سرویس‌های دانش آموزی ترک تحصیل کردەاند.
سال ٩٨ اعلام شد کە در شهر غیزانیه اهواز بیش از ۲۰۰ دانش‌آموز این بخش که در ۳۵ روستا ساکن هستند به دلیل نبود سرویس ایاب و ذهاب در آستانه ترک تحصیل هستند. ترک تحصیل در همە شهرهای ایران بە علت نبود سرویس مدارس وجود دارد اما خبرهایی از آن منتشر نمی‌شود.
آمارهایی در رابطە با ترک تحصیل دانشآموزان بە علت نبود سرویس مدارس وجود دارد کە جای تاسی و تعجب است و جالب است کە این آمارها اگر چە صحیح نیستند اما نمودی از عدم مسئولیت سران رژیم ایران را نشان می‌دهد کە در صدد هستند در سطح جهانی از لحاظ آموزش و پرورش مدارج عالی را بە دست آورند.
