مصاحبە: شهرام سبحانی
اشارە: آموزش و پرورش یکی از مهم ترین ارکانهای اساسی در هر جامعەی محسوب و زیربنا و یکی از شاخص‌های اصلی رشد جامعە در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بە رویکرد و کیفیت نظام آموزشی بستگی دارد. در این مقولە با سوالاتی مواجه می‌شویم، نظیر تفاوت رویکرد کشورهای دموکراتیک برای پیشبرد سیاستهای آموزشی چیست؟ مقامات جمهوری اسلامی بارها گفتەاند کە ما کسانی را در مدارس داریم کە قرار است سربازان آیندە نظام باشند، منظور از این سربازان کیست؟ و اصرار حکومت برای استخدام مربی های پرورشی کە نقشی در فرآیند آموزشی کشور ندارند بە چە معنا بودە و این سیاست چە هدفی را دنبال میکند؟ برای پاسخگوی بە این سوالات گفتگوی با خانم آویسا رضایی، فعال سیاسی و مدنی خواهیم داشت.
خانم رضایی ابتدا از این سوال گفتگو را شروع میکنم تفاوت رویکرد کشورهای دموکراتیک برای پیشبرد سیاستهای آموزشی در مقایسە با جمهوری اسلامی چیست؟ بە نظر شما راەهای خنثی‌سازی این سیاستهای افراطی رژیم در آموزش و پرورش و سوق دادن جوانان در مسیر صحیح چگونە است؟
تفاوت که بسیار است، از رویّه‌ی اتّخاذ سیاستها و قوانین آموزشی گرفته که در کشورهای دموکراتیک به صورت علمی و مبتنی بر خواست تمدن بەروز شرایط و ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، پیشرفت علم همه جانبه اتّخاذ میشود. اما در جمهوری اسلامی رویّه و اتخاذ، نوشتن قوانین و سیاستهای آموزشی در دست یک گروه ایدئولوژیک است و باید منطبق با سیاستهای راهبردی بیت رهبری و منافع داخلی سیستم حکومتی باشد.
دو راه وجود دارد: یا به صورت رسمی باید در تدوین این سیاست و برنامەریزی سهم داشته باشیم یا بصورت غیر رسمی تاثیرگذار باشیم. از آنجا که بصورت رسمی چنین امکانی برای ما میسَّر نیست، باید بطور غیر رسمی اما ممتد و مداوم از طریق اینجیو ها و فعالین مدنی غیر حکومتی در داخل کشور و یا از طریق دنیای مجازی و یا رسانه‌های فعال و مردمی در خارج از کشور این دخالت آموزشی فراگیر بشود.
مقامات جمهوری اسلامی بارها گفتەاند کە ما کسانی را در مدارس داریم کە قرار است سربازان آیندەی نظام باشند، منظور از این سربازان کیست؟
سربازان آینده افرادی برگزیده از نسل جوان که طبق سیاستها و نظام آموزشی ایدئولوژیک جمهوری اسلامی آموزش دیدەاند و میتوانند منافع و مفاد اعتقادی این رژیم را در آینده حفظ کنند و در خدمت این مفاد و محتوی و عقیده باشند.
با نگاهی بە تاریخ میتوان دریافت کە، رژیم های مستبد و استعمارگر سیاستهای آموزشی خود را بیشتر در قالب خرافات و پروپاگاندا تدوین کردەاند، چرا؟
چون معمولا رژیمهای استبدادی جرات روبرو شدن با واقعیت ها و حقایق علمی و فیزیکی را ندارند و نفعشان در نادان نگه داشتن ملت تحت نفوذشان است (چون ملّت آگاه عزم و اراده‌ای قوی دارند)، اغلب دست به چنین ترفندهایی میزنند، دروغ، خدعه، تزویر، پروپاگاندا ، بزرگنمایی اسطوره‌های خیالی در جزا و پاداش و دادن فیک نیوز و اخبار نادرست... بە نظر من هدف از این سیاست اغفال ملت و سردرگمی مردم است تا بتوانند بیشتر و بهتر آنان را کنترل کنند.
پیامدهای مثبت و منفی آموزش و پرورش صحیح بر نهادهای جامعە چیست؟ آیا آموزش و پرورش سالم بە تنهایی برای پیشبرد توسعەی جامعە بە لحاظ فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی ..... کافیست؟
آموزش و پرورش صحیح از نظر من پیامد منفی ندارد و در پی سیاست همگامی علمی و ترقی ملت یک کشور با جامعه جهانی برنامەریزی و اجرا میشود و همین ترقی و همگامی با علم روز و جامعه ی جهانی را میتوان اصلی‌ترین دستاورد و پیامد آن دانست. ترقی و توسعه فقط منوط به آموزش و پروش نیست، پس از دوره آموزش، برنامەریزی، سرمایه گذاری، فرهنگ صحیح تربیتی، تقسیم صحیح ثروت ملی بین مردم، همگامی با تکنولوژی روز در اجرای پروژه‌ها، همگامی با بهداشت جهانی ، تقسیم درست کار بین مردم و استفاده از متخصصین در بخشهای مربوطه مدیریتی، دولتی و پیمان‌های پروژه‌های اجرایی، روابط حَسنه سیاسی و اقتصادی و رقابت سالم با کشورهای متمدن جهان، کشور را در لیست کشورهای مترقی و مرفه جهان قرار خواهد داد، که متاسفانه در ایران تمام این موارد قربانیِ حکومت دیکتاتوری و فاسدِ وقت است و غیر از آموزش و پرورش هدفمند و ایدئولوژیک در ایران شاهد روابط غیر حسنه سیاسی و اقتصادی با کشورهای جهان، تروریسم، سرقت ثروت ملی توسط مسئولین و تقسیم سِمَت بین مدیران نابلد و بیسواد و اجنبی هستیم .
اصرار حکومت برای استخدام مربی های پرورشی کە نقشی در فرآیند آموزشی کشور ندارند چیست؟ بە نظر شما این سیاست چ هدفی را دنبال می کند؟
در ایران استخدام معلم های پرورشی دقیقا در جهت سیاستهای ایدئولوژیک رژیم است. در سیستم آموزش و پرورش جمهوری اسلامی معلم پرورشی نقشی در ارائه‌ی دروس علمی و تخصصی ندارد و حتی بطور کاملا مغرضانه از آشنایی با فرهنگ و ادبیات و... جلوگیری میکند. آنها عقاید و اصول اعتقادی جمهوری اسلامی را به ذهن دانش آموزان خردسال تا نوجوان تزریق میکنند و در این راستا مشغول خدمت به نظام هستند. اما در کشورهای اروپایی وظیفه معلم پرورشی آشنایی دانش آموزان با فرهنگ و آداب و رسوم و قوانین و حقوق فردی ... میباشد.
جمهوری اسلامی برای گسترش ایدئولوژیک حاکم در کشور بیشتر از طریق کدام نهادهای فرهنگی تداخل می کند؟ آیا با وجود گسترش دنیای ارتباطات و دسترسی آسان بە اینترنت، رژیم طی ٤٤ سال گذشتە در پیشبرد اهداف خود موفق بودە است؟
رژیم جمهوری اسلامی بیشتر از طریق نهادهای آموزشی، امنیتی، فرهنگی، دینی، سیاستهایش را پیگیری میکند و پیش میبرد. سیاستهای آموزشی به دو بخش تقسیم میشود:
سیاستهای رسمی، اعم از مدارس و دانشگاهها و مراکز تحصیلی _ رسانه‌های دولتی و حکومتی.
سیاستهای غیر رسمی، اعم از ارگانها و نهادهای غیر حکومتی اما وابسته به حکومت. بعنوان مثال مجلات و روزنامه‌ها و کتابها و انتشاراتی وجود دارند که اگرچه به ظاهر صدا و سیما و یا مدرسه دولتی نیست اما محتویات و تولیدات این مراکز در جهت خدمت به همان سیاستهای آموزشی رژیم است. پس از آموزش و پرورش، میتوان به نهادهای امنیتی، فرهنگ و ارشاد اسلامی و مراکز امنیتی، نظامی اشاره کرد که بطور کلی و همسو در جهت تامین منافع رژیم کار میکنند. در طول یک دهه و نیم اخیر و به ویژه رخداد انقلاب تکنولوژی در زمینه‌ی ارتباطات، بخصوص آی تی و فضای مجازی، سیستم آموزشی پروپاگاندا شکست خورده و توانایی تامین اهداف خودش را از دست داده و همانطور که می بینیم با نسل جوانی آگاه، دانا و همقدم با دانش جهانی روبرو هستیم که دارای میزان شعور و ادراک متفاوت در سطح بالایی هستند. و این جای بسی امید است که آگاهی نسل جوان و قدم برداشتن شان در مسیر درست، هدف بزرگ آزادی را به تحقق بگراید.
ممنون از اینکە برای این گفتگو وقت گذاشتید.
خواهش می کنم.
