د. آوی‌سا رضایی: بایکوت انتخابات رژیم برای جنوب کوردستان و لرستان یک اقدام استراتژیک و در راستای اهداف انقلاب ژیناست
مصاحبە: شهرام سبحانی
اشارە: مسئلەی انتخابات و تعیین نمایندگان مردم یک اصل بسیار مهم است کە در اکثر کشورهای جهان نقش کلیدی در سرنوشت مردم ایفا میکند و مردم خود را ملزم بە مشارکت در انتخابات و انتخاب نمایندگان خود میدانند اما باید گفت کە این وضعیت در چهارچوب سیاستهای یک دولت دموکراتیک صدق میکند کە خود را در برابر خواستەهای مردم مسئول و موظف میداند، نە جمهوری اسلامی کە بجز کشتار و خفقان و سیە روزی گزینەی دیگری برای مردمان ایران باقی نذاشتە است. در ادامەی این مصاحبە با سوالاتی نظیر انتخابات چیست؟ و چرا دولتها انتخابات برگزار میکنند؟ ترفندهای جمهوری اسلامی طی ٤٤ سال گذشتە برای مشارکت مردم در انتخابات چە بودە است؟ آیا در این بارە موفق بودە؟ چرا جمهوری اسلامی بیشتر از چهار دهە از زمامداری خود در ایران از تشکیل یک رفراندوم آزاد و دموکراتیک هراس دارد؟ برای پاسخگویی بە این سوالات گفتگوی با خانم د.آوی‌سا رضایی، فعال سیاسی و مدنی خواهیم داشت.
خانم رضایی ممنون از اینکە دعوت مرا پذیرفتید ابتدا از این سوال گفتگو را شروع میکنم، انتخابات چیست؟ و چرا دولتها انتخابات برگزار میکنند؟
حدود ۵ قرن است " انتخابات " یک مکانیزم تصمیم‌گیری رسمی است که از این راه مردم برای ادارە امور همگانی خود در گروه، محل کار، شهر و کشور، شخص یا اشخاصی را برای مقامی رسمی به مدت معلوم انتخاب میکنند. در واقع میتوان گفت برای پیشبرد آسانتر تصمیم گیری، تعیین سرنوشت و اجرای برنامه‌ها در مورد امور مختلف، انتخابات به سبب دموکراسی نیابتی انجام میشود.
تفاوت رویکرد دولتهای دموکراتیک و مستبد در رابطە با برگزاری انتخابات و تعیین نمایندگان مردم چگونە است؟
در کشورهایی که واقعا دموکراتیک اداره میشوند انتخابات نقش به سزایی در برابری اقشار جامعه در حق تصمیم گیری برای سرنوشتشان دارد .و از طریق نمایندگانِ مردم در وجهه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، آموزشی، نظامی، مذهبی و .... با درنظر گرفتن وضعیت موجودِ هر بخش از جامعه نسبت به آن وجه یا بخش تصمیم گیری، برنامەریزی و اجرا دارند. اختصاص بودجه و بەکارگیری نیروی متخصص در اجرای صحیح برنامه‌ها از اصلی ترین ارکان یک نظام دموکراتیک است. و نیروی نظامی آن کشور وظیفه حفاظت و امنیت مردم را در مقابل دشمنان خارجی به عهده دارد. اما در نظام مستبد، ما با یک سیستم توتالیتر روبرو هستیم که برای بقای خودش با استفاده از قدرت و با اصل ایجاد وحشت در جامعه، در کلیه امور اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و آموزشی به شکلی انحصاری و با ایجاد فضای خفقان دخالت میکند. و به هیچ قیمتی حاضر به همراهی با خواسته‌های اکثریت ملت نیست. در چنین نظامی به وضوح فسادهای کلان اقتصادی، استبداد مذهبی، استبداد آموزشی، استبداد فرهنگی و کنترل شدید بر زندگی شخصی مردم آن جامعه حاکم است و در صورت هرگونه اعتراض، مردم به وحشیانه ترین شکل ممکن توسط نیروهای نظامی آن کشور سرکوب میشوند. یعنی در واقع نیروی نظامی یک نظام مستبد وظیفه‌ی تامین حفاظت و امنیت و دوام عمر دیکتاتور را در مقابل مِلت خود به عهده دارد.
ترفندهای رژیم جمهوری اسلامی طی ٤٤ سال گذشتە برای مشارکت مردم در انتخابات چ بودە است؟ آیا در این بارە موفق بودە است؟
در این مورد میتوانیم بجای واژه ترفند از واژه هایی نظیر ذکاوت دیکتاتور یا تمهید و تزویر هم استفاده کنیم. استفاده از الیت‌سیاسی، ارزیابی توقعات و خواسته‌های ملت، جمهوری اسلامی برای بقای عمر حکومت خود با کنترلِ الیتِ سیاسی و یارگیری و انتصاب، و تامین مالی و دادن پستهای کلیدی، از طریق آنها که در جناحهای مختلف سیاسی پراکنده‌شان کرده است به مقاصد خود میرسد .الیتهای سیاسی چه کسانی هستند؟ بخش برگزیده‌ای از یک جامعه هستند که از نظر قابلیت‌ها یا توانایی‌ها برتر از دیگر اعضای جامعه شناخته میشوند. در جامعه‌شناسی و فلسفە سیاسی به گروه کوچکی از مردم گفته میشود که با قرار گرفتن در رأس «هرم منزلت اجتماعی» و «امتیازات»، کنترل سهم نابرابر بزرگی از قدرت سیاسی، ثروت، امتیاز اجتماعی، و یا توانایی خاصی را در گروهی را، در اختیار دارند. رژیم از طریق نفوذ الیت سیاسی، لایه‌های مختلف جامعه را در مقابل یکدیگر قرار می‌دهد تا با ایجاد رقابت و مشاجره و مناقشه، گروهی را حذف و به گروهی قدرت بیشتری ببخشد. در مواقع دیگری الیتِ سیاسیِ طرفدارِ نظام تشویق میشود تا حمایت بقیه گروه های اجتماعی را برای بقای رژیم جلب کنند. و دوم ارزیابی خواسته‌ها و توقعات مردم با نزدیک شدن به زمان انتخابات، توقعات مردم را ارزیابی میکند. مخالفین رژیم را برای مشارکت در انتخابات وسوسه میکند و بهانه‌ی آرمانخواهی مردم را به پای صندوق‌های رای میآورد. این مشارکت تشویق شده، بدون آگاهی دادن و تعهد صادقانه به مردمی است که نمی‌دانند شرکت در انتخابات چگونه می تواند به ایجاد تغییرات برای دستیابی به وضع مطلوب کمک نماید. رژیم هم برای محدود کردن تلاش‌های مخالفین، همه آن کسانی که از الیت سیاسی نیستند و در موازین ولینعمت و رعیت نمیگنجند، و خصوصا برای جلوگیری از بیشتر شدن توقعات مردم که مخالفین آنها را به سمت مشارکت انتخاباتی دعوت کرده‌اند، به فکر برنامه‌ریزی و پادزهر برای مقابله با این توقعات برمی‌آیند.
جمهوری اسلامی با وجود ساختاری غیر دموکراتیک و دیکتاتوری، اینکە همە چی از قبل تعیین شدە، چرا انتخابات برگزار میکند؟
نیاز به مشروعیت در حکومتی این چنینی هم داخلی و هم خارجیست. در داخل کشور، رژیم می‌خواهد بگوید که بە شکل دموکراتیک به ملت آزادی بیان و حق رای داده و وضعیت امروز جامعه و کشور حمایت مردم را داراست در خارج هم می‌خواهند به کشورهای دیگر در نظام بین‌المللی بگویند که در یک پروسه دموکراتیک انتخاب شده‌اند و از پشتوانه مردمی برخورد دارند. به همین دلیل سخت بدنبال تشویق مردم برای شرکت در انتخابات و انتشارِ تصاویر برگزاری انتخابات بطور گسترده هستند. و متاسفانه شرکت و حضور مردم در صحنه انتخابات نه تنها یک برآیند و نتیجه رضایت بخش دموکراتیک ندارد، بلکه به رژیم کمک میکند تا مشروعیت صوری خود را از طریق شرکت مردم در انتخابات ثابت کنند. برای همین در ایران، رهبری دیکتاتور رژیم همیشه تاکید داشته است که همگان در انتخابات شرکت کنند. چون در ایران گردش حقیقی قدرت انجام نمیشود، و منتخبین از قبل تعیین و انتصاب شده‌اند، تصاویر برگزاری انتخابات برای مشروعیت بخشیدن به این انتصابات لازم است.
با وجود عدم مشروعیت سیاسی رژیم در بین اقشار مختلف جامعە و همچنین جوامع بین المللی، آیا این انتخابات نمایشی جمهوری اسلامی تاثیری در روند بهبود ارتباطات رژیم با دولتها و خرید شرعیت دارد؟
از نظر من این انتخابات نمایشی است و برای انتخاب و قدرتمند کردن نمایندگان سیاسی مردم از طریق یک انتخابات آزاد و عادلانه صورت نمی‌گیرد. جمهوری اسلامی انتخابات را برای مشروعیت نظام‌سیاسی گرفتن حمایت سیاسی‌الیت- کنترل و اداره الیت (نخبگان) سیاسی و مهمتر از همه ارزیابی توقعات مردم برای ایجاد مکانیزمهای خنثی کننده این توقعات برگزار میکند.
در رابطە با روند بهبود ارتباطات رژیم با دولتها، نمیتوانیم بگوییم خیر... اما پس از سال ۱۳۷۸ آگاهی مردمی با سرعت بالایی روبه افزایش است بخصوص در سالهای اخیر با توجه به نقش میدیا و فضای مجازی میتوانیم بگوییم مردم با حقوق خودشان و تمهیدات رژیم بیشتر آشنا شده اند و قدمهای موثری در مسیر براندازی این رژیم برداشتەاند. و انقلاب ژینا گواه بر نارضایتی مردم و فساد کلان دولت است.
چرا جمهوری اسلامی بیشتر از چهار دهە از زمامداری خود در ایران از تشکیل یک رفراندوم آزاد و دموکراتیک هراس دارد؟
جواب این سوال بسیار واضح است و شاید اصلا نیازی به پاسخ هم نباشد. چون سران رژیم بە خوبی میدانند که تمام دنیا بر این باوراند که رژیم جمهوری اسلامی رژیمی دیکتاتور، خونریز و خونخوار، فاسد، و ظالم است که برای بقای عمر حکومتش هیچگونه معیار دموکراتیک و انسانی را رعایت نکرده، و با برگزاری رفراندوم قطعا با بالاترین رای نه، به جمهوری اسلامی روبرو خواهد شد.
خامنەای در یکی از سخنرانیهایش گفتە کە " انتخابات در جمهوری اسلامی همیشە سالم و صحیح و متین برگزار شدە است". تحلیلی شما از این سخن چیست؟
طبق مصوب سازمان بین‌المجالس اصول و معیارهای انتخابات آزاد، سالم و عادلانه باید ببینیم چه انتخاباتی سالم است. براساس این مصوبه که برای ایران هم لازم به اجراست همه شهروندان باید حق انتخاب شدن و فرصت مساوی برای تبلیغ کاندیداتوری خود داشته باشند. همه شهروندان حق دارند به تنهایی یا به همراه دیگران حزب و سازمان سیاسی برای رقابت در انتخابات تشکیل دهند. همه افراد جامعه حق دارند بدون مزاحمت اظهارنظر سیاسی کنند، آزادانه در سراسر کشور برای انتخابات تبلیغ کنند و در شرایط مساوی و برابر با سایر احزاب سیاسی رقابت کنند. همه کاندیداها و احزاب سیاسی باید فرصت برابر در دسترسی به رسانه‌ها برای طرح دیدگاه‌های خود را داشته باشند. همه افراد و احزاب سیاسی حق دارند که تحت حمایت قانون در برابر نقض حقوق سیاسی و انتخابی باشند. این قانون به دولتها اجازه داده تا قانون انتخابات ملی وضع و براساس آن عمل کنند، ولی در عین حال تصریح دارد که محدودیت‌های قانونی نباید در تناقض با تعهدات بین‌المللی دولتها و نباید به گونه‌ای اعمال شود که با اصل عدم تبعیض نژادی، جنسیتی، زبانی، دینی و عقیدتی مغایر باشد. سوال اینجاست آیا انتخابات و آرا در ایران طبق این مصوبه برگزار و شمرده میشود؟
قاطعانه میگویم: خیر
حقوق بسیاری از مردم با وضع قوانینی به نفع رژیم سلب شده است. افرادی که التزام عملی به اسلام، قانون اساسی، ولایت فقیه (با قرائت شورای نگهبان) دارند و افرادی که مدرک تحصیلی فوق لیسانس به بالا دارند و افرادی که شش سال سابقه مدیریت اجرایی و فعالیت پژوهشی و آموزشی دارند (شرایط انتخاب شدن مندرج در قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی). برخی دیگر از حقوق مردم نیز نانوشته سلب شده مثل حق انتخاب شدن نامزدهایی که در نتیجه برخورد سلیقه‌ای شورای نگهبان و هیات‌های نظارت و اجرا، رد صلاحیت میشوند. یا حق برگزاری تجمعات که برخلاف متن صریح قانون اساسی به رسمیت شناخته شده، از شهروندان سلب شده و حکومت سابقه نداشته که به مخالفان اجازه برگزاری تجمع دهد.
با توجە بە اینکە شما اهل کرمانشاە و یارسانی هستید، یکی از ترفندهای رژیم هم برای تفرقە افکنی میان کوردها تابحال استفادە از مسائل مذهبی بودە استپس از گذشت یک سال و اندی از انقلاب ژینا، کوردها و لرها متحمل بیشترین قربانی بودەاند، شما بعنوان یک فعال یارسانی چ انتظاری از کوردها و لرهای شیعە و بویژە یارسانی ها در رابطە با موضوع انتخابات رژیم دارید؟
همچنانکه شما هم اشاره فرمودین نه تنها تفاوت مذهبی برای رژیم حاکم بر ایران در ٤٥ سال گذشته یک ترفند برای ایجاد تفرقه بوده، اما بنا به آمار منتشرشده توسط نهادها و موسسات داخلی بجز بلوچستان، مناطق لُر و استانهای کورد شیعه مذهب، سنی و یارسانی جزو توسعه نیافته‌ترین مناطق ایران است. پس در واقع کوردهای شیعه، سنی، یارسانی و یا لُرها عملا تفاوتی برای رژیم ندارند، و این هم به نوع نگاه سیاسی رژیم به زاگرس و مردمان این مناطق برمیگردد. زاگرس نشینها بویژه کوردها و لُرها برای رژیم حاشیه محسوب شده و این منطقه فاقد ویژگیهای لازم برای دریافت امکانات به منظور سرمایه‌گذاریهای استراتژیک بوده و هست. به همین دلیل لازم است کوردها و لرها هم از یک زاویه دید استراتژیک به منافع و زیانهای خود بنگریم و با امروز و فردای خود تعامل داشته باشیم. بر این اساس بایکوت انتخابات نمایشی رژیم برای شرق کوردستان و بخصوص قسمت جنوبی شرق کوردستان و لرستان و البته تمام ملتهای ساکن در فلات ایران یک اقدام ملی و استراتژیک و در راستای اهداف قیام و خیزش بی سابقە ژیناست. و تاکید میکنم بایکوت انتخابات و حضور نیافتن در کوچه و خیابان در روز و ساعات انتخابات میتواند ادامه‌ی مبارزه مردم و رژیم را آشکار کند و همچنان موجب بی اعتباری رژیم نزد نظامهای بین‌المللی بشود.
ممنون از اینکە برای این مصاحبە وقت گذاشتید.
خواهش میکنم.
