تأسیس حزب دموکرات کوردستان ایران در بیست و پنجم مرداد سال ١٣٢٤ مصادف با ١٦ آگست ١٩٤٥ به رهبری شهید بزرگ راه آزادی، قاضی محمد و یارانش در مهاباد، به شکلی دموکراتیک و ترقیخواهانه با اعلام جمھوری کردستان در چارچوب  انجمن‌ھای ایالات و ولایات مصوب در "قانون اساسی" حاصل از انقلاب تاریخی مشروطه‌ی ایران، برای تأمین حقوق برابر شهروندی در کل ایران و ایده‌ی رسیدن به حق تعیین سرنوشت مردم کردستان در اقلیم تاریخی خود، نقطه‌ی عطفی در جهت پیشبرد مبارزات ملت‌های خارج از حاکمیت در ایران بود.
حزب دموکرات کوردستان در دوران حیات تاریخی خود پیروزی‌ها و ناکامی‌هایی را تجربه نموده است که توانسته پیروزی‌ها را بسط و گسترش بدهد و از تجربه‌ی ناکامی‌‌ھا، در مبارزات پیش روی خود بھرہ گیرد و بدین سان جایگاهی تعیین کنندہ را برای خود در میان ملت کرد و منطقه به عنوان مدافع حاکمیت ملی کورد و مدافع حقوق اقشار و طبقات اجتماعی گوناگون کورد، تثبیت نماید و تجربه‌هایش برای مبارزان راه آزادی و ملت‌های ساکن ایران نیز راهگشا باشند.
حزب دموکرات کوردستان ایران برای متحد نمودن صفوف مبارزاتی ملت‌های خارج از حاکمیت در تأسیس کنگره‌ی ملیت‌های ایران فدرال، نقشی بسیار کلیدی و سازنده داشته است. کنگره‌ی ملیت‌های ایران فدرال به عنوان نھادی پایدار و اتحادی استراتژیک، مبارزات ملت‌های خارج از حاکمیت را نمایندگی می‌کند و در فردای پس از جمهوری اسلامی می‌تواند نقشی تعیین کننده در تعیین نظام آینده و تأمین برابر حقوقی شهروندان کل ایران ایفا نماید.
خیزش انقلابی «ژن، ژیان آزادی» و نقش کوردستان قهرمان، حزب دموکرات کوردستان ایران و دیگر رزمندگان قھرمان کوردستان، پایه‌های رژیم فاشیستی جمهوری اسلامی را به لرزه در آورد و نوید بخش فردایی آزاد برای مردم کشور بگونه‌ای گردید که مردم ایران بتوانند حس همزیستی مسالمت آمیز و حقوق برابر را در ایجاد و فریاد شعارھای همبستگی تجربه نمایند و ھمبستگی را در معنای وسیع آن در سراسر کشور حکمفرما نمایند.
در این دوران مردم بلوچ با تکرار نام بلوچستان و کوردستان و ایران و تقدیم نمودن فرزندانشان در جمعه‌های خونین زاهدان و خاش با فاشیزم حاکم بر ایران در کف خیابان‌ها دست و پنجه نرم نمودند و با تکرار جمعه‌های اعتراضی، حماسه ای ماندگار آفریدند. آن‌ها در این راه زندان، شکنجه و اعدام‌های انتقامجویانه‌ی بیشماری را به جان خریدند تا بتوانند شعله‌ی انقلاب «زن، زندگی، آزادی» را به دور از انتظار به مدتی طولانی روشن نگاه دارند.
حزب مردم بلوچستان سالروز تأسیس حزب دموکرات کوردستان ایران را صمیمانه به ملت کورد، اعضاء و هواداران حزب دموکرات کوردستان ایران تبریک می‌گوید و از اینکه با بھرہ‌گیری از تجربیات گران‌بهای ھشت دهه عمر حزب دموکرات کوردستان ایران، ھم اکنون در مبارزه‌ای مشترک دوشادوشتان ایستادہ است، احساس سربلندی می‌نماید.
 

حزب مردم بلوچستان/ ۱۶ آگست ۲۰۲۴