شاهو حسینی: تاریخنگاری فارسی در ایران با هدف تثبیت هژمونی، سلطه و اقتدار خود بر دیگر ملیتهای ایران شکل‌گرفتە است
مصاحبە: شهرام صبحانی
اشارە: تاریخ آینەی برای شناخت یک ملت محسوب میشود کە حاوی تمام رویدادهای سیاسی، اجتماعی و ... است. این آینە را میتوان از دو زاویە مورد بررسی قرار داد، یکی اینکە پنجرەی را بسوی شناخت خود باز می کند کە در آن درک صحیحی از نقاط قوت و ضعف خود پیدا میکنیم کە هم میتواند درسی برای امروز ما باشد و هم پندی برای آیندەگان، دومی اینکە راهی برای تقویت اعتماد بە نفس در هر یک از افراد جامعە تلقی میشود. در ادامەی این گفتگو با سوالاتی نظیر اینکە تاریخ چیست و چرا باید بە مطالعەی تاریخ بپردازیم؟ چرا اشغالگران کوردستان درصدد نابودی تمدن کوردستان هستند؟ تاریخنگاری فارسی چیست؟ بعضی از کشورهای دنیا اعم از ژاپن، هند، ترکیە و ... اهمیت زیادی بە تاریخ کشورشون میدهند، این اهمیت در حدیست کە صدها فیلم تاریخی مرتبط با تاریخ کشورشون تولید کردەاند، دلیل ساخت این فیلم ها چیست؟ روبرو خواهیم شد کە برای پاسخگویی بە این سوالات گفتگویی با شاهو حسینی، فعال سیاسی خواهیم داشت.
آقای حسینی ممنون از اینکە دعوت ما را پذیرفتید ابتدا با این سوال مصاحبە را شروع میکنم کە تاریخ چیست و چرا باید بە مطالعەی تاریخ بپردازیم؟
جواب بە این سوال کە تاریخ چیست اگرچە در نگاه اول بسیار سادە است، اما وقتی با دقت بیشتری بە آن پرداختە میشود، پیچدە، دشوار و غامض می‌نماید. جواب بە این سوال بدون تردید بستگی بە افق ذهنی و آبشخور فکری هر کسی دارد، از نگاه یک پوزیتویست با توجە بە اهمیت ابژەها و عینییات، میتوان گفت کە تاریخ ترتیب و توالی حوادث و رویدادهایی در گذشتە می‌باشد، یعنی در واقع عناصر تاریخ در گذشتە آن‌گونە کە هستند اتفاق افتادە و ما آنها را نمایان می‌سازیم بدون هیچ نقشی. اما از نگاه یک تاریخ‌نگار کە در تاریخنگاری از روش تفسیری استفادە می‌کند، برخلاف تاریخنگاری پوزیتیوستی کە حقیقت را عینی می‌داند، معتقد است کە حقیقت ذهنی است، یعنی این باورها، گفتمانها و آبشخور ذهنی تاریخ‌نگار است کە تاریخ را امروزە خلق می‌کند، بە عبارتی دیگر از منظر تفسیری تاریخ بە مثابە یک حقیقت در گذشتە نیست، بلکە عناصر آن در امروزە تاریخ‌نگار گزینش کردە و بەصورت رویدادها و توالی اتفاقات کنار یکدیگر قرار دادە با هدفی خاص و بە منظوری خاص.
بە نظر من تاریخ بە مثابە پدیدەای برساختە شامل: مجموعەای از توالی اتفاقات، تحولات و دگرگونیهای گذشتە است کە امروز ساختە میشود و بە آنها فرم دادە میشود بە مثابە یک روایت، بەعبارتی دیگر تاریخ روایتی امروزی از گذشتە است. اهمیت فهم تاریخ در این است کە با فهم ظهور، گسترش و تدوام نهادی جامعە از گذشتە تا بە امروز، حال و آیندە خود را بسازیم. در واقع اهمیت فهم تاریخ بە خاطر اهمیت نقش و کارکرد تاریخ در امروز می‌باشد. از سوی دیگر تاریخ تصوری تاریخی از شکل‌بندی ملی بە ما میدهد، در واقع با درک و فهم گذشته بە چگونگی بروز ملیت بە مثابە تصوری مشترک و کیفیت تصور ملی از خود دست می‌یابیم. بە طورکلی میتوان گفت کە تاریخ امروزە هویت بخش است، در واقع عناصر تاریخی و بسط گفتمانی کە تاریخ را خلق می‌کند، در بردارندە نشانەهایی از ظهور نهادی خانوادە، جامعە، سیاست، فرهنگ و دیگر مصادیق می‌باشد. همچنین دربردارندە چگونگی تکامل، تعامل و حفظ انسجام تا بە امروز در خود دارد.
بە نظر شما چگونە می توانیم مفهوم "وطن خواهی" را بە جای (زێدپەرەستی) یعنی کسانی کە رغبت بیشتری بە شهر و منطقەی خود دارند، در جامعەی کوردستان نهادینە کرد؟
فهم جغرافیای زندگی بە جای محل زیست بە مثابە وطن مستلزم گفتمان‌سازی و نهادینەکردن، گفتمان ملی‌گرایی بەمثابە ساختاری برآمدە از ارتباط بیناذهنی میان سوژەکوردی در جامعە است، گفتمان بە مثابە نهادی کە محصول زیست آگاهانە، اختیاری و فعالانە سوژەکوردی و دربرگیرندە جهانی مفهومی و معنایی از محیط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کە توسط سوژەکوردی مفصل‌بندی شدەاند. در این گفتمان کوردستان بە مثابە پادگفتمان مقوم، محرک و نگهدارندە وطن و وطن دوستی بە مثابە هویت است. تلاش برای ظهور هویتی فراحزبی از فرد، اجتماع، سیاست و فرهنگ از کورد و کوردستان.
چرا اشغالگران کوردستان درصدد نابودی تمدن کوردستان هستند؟
هویت اشغالگران کوردستان یک هویت جعلی و بی ریشە است، هویتی کە از طریق جعل اصل و نسب تاریخ کوردها بنا نهادە شدە، در واقع اشغالگران کوردستان هموارە دو روند را همزمان بەپیش می‌برند: اول از طریق هویت سازی جعلی برای خود و در پیش گفتن نگاه شرق‌شناسانە در صدد تثبیت، تحمیل و هژمون‌کردن خود بر کوردها هستند و دوم از طریق هویت‌زدایی از کوردها و برساختن هویتی جعلی و تحمیل آن بر کوردها در جهت تثبیت و هژمونی خود بر کوردها. بنابراین طبیعی است کە اشغالگران کوردستان درصدد نابودی تاریخ و تمدن این ملت (کوردستان) باشند، زیرا از طریق آگاهی تاریخی و شناخت هویت تمدنی کوردی، فرد کورد بر هویت اصلی و اصل تاریخی خود آگاه گشته و بە مبارزه با هویت جعلی تحمیلی پرداختە و خود را بە مثابە یک حقیقت سوبژکتیڤ بە منصە ظهور می‌رساند، این روند آغاز اضمحلال و نابودی اشغالگران کوردستان است.
تعریف شما از تاریخنگاری فارسی چیست؟
اساسا تاریخنگاری فارسی در ایران با دو مشخصە بارز قابل شناسایی است، اول امپریالیستی، یعنی ضعف نظامی، شکست‌های خفت‌بار نظامی و تلاش برای احیای نظامی و هژمونی نظامی محرک آن بودە، دوم شرق‌شناسانە است، یعنی در راستا و با هدف تثبیت هژمونی، سلطه و اقتدار خود بر دیگر ملیتهای ایران شکل‌گرفتە است. خصلت امپریالیستی تنها یک پدیدە عینی بە صورت تهاجم نظامی و میلیتاریسم نیست، بلکە یک خصیصە ذهنی و ایدئولوژیک است در راستای اشغالگری بە مثابە روندی با هدف ذهنیت‌زدایی از فرد کوردی، پیش‌گیری از ذهنیت کوردی زایی و هویت‌زایی مستقل کوردی و کوردستانی در ذهن فرد کوردی از یک سو و انباشت و تحمیل ذهنیت بیگانە در ذهن و اندیشە فرد کوردی از سوی دیگر می‌باشد.
. بعضی از کشورهای دنیا اعم از ژاپن، هند، ترکیە و ... اهمیت زیادی بە تاریخ کشورشون میدهند، این اهمیت در حدیست کە صدها فیلم تاریخی مرتبط با تاریخ کشورشون تولید کردەاند، بە نظر شما دلیل ساخت این فیلم ها چیست؟
اساسا تاریخ معادل امروز و سازندە امروز است، تاریخ تصویری از نهادی شدن همزیستی، نقطه آغاز روند ساخت‌یابی هویتی و دست نامرئی بهم‌بافتن امروزی انسانها در دورن ساخت ملت است، گذشته اساس و پایە ملی‌گرایی و انسجام انسانها در دورن ساخت اجتماع مشترک، فرهنگ‌مشترک و زبان‌مشترک است. بە هر میزان درک، فهم و تصورمان از گذشته شفاف‌تر، منسجم‌تر و دقیق‌تر باشد، انسجام، ساخت‌یابی و استحکاممان امروز درون جامعە بهتر و خردمندانە‌تر خواهد بود. در دو حالت تلاش برای انسجام‌زایی و استحکام ساخت‌یابی ملی درون جوامع تاریخ‌گرایی از طریق تلاش برای گسترش تاریخنگاری و نمایاندن تاریخ در رسانەهای دیداری گسترش می‌یابد، اول درون جوامعی کە ملی‌گرایی و ساخت‌یابی ملی با بحران و چالش روبەرو است، همانند ژاپن بعد از جنگ جهانی اول و پس از جنگ جهانی دوم، چین پس از جنگ جهانی دوم، کرە پس از جنگ جهانی دوم، آلمان پس از دو جنگ جهانی و فرانسە پس از دو جنگ جهانی، ترکیە پس از دو جنگ جهانی و دوران زمامداری اردوغان. دوم درون جوامعی کە ملی‌گرایی در حال نشو و نماست، ملی‌گرایی در حال بروز و یا تولد مجدد است همچون کوردستان، کشورهای اروپای شرقی پس از جنگ سرد و سقوط بلوک کمونیستی و روسیە پسا شوروی.
آقای حسینی ممنون از اینکە برای این مصاحبە وقت گذاشتید
سپاسگزارم از شما دوستان گرامی در روزنامە کوردستان، موئید و پایدار باشید.
