زنان، پیشآهنگان مقاومت و مبارزه در کوردستان
رضا دانشجو
“فرانتس فانون” نویسنده انقلابی مشهور در کتاب “دوزخیان در جهنم” از نقش بی بدیل زنان در انقلاب الجزایر و رسیدگی به آزادی می نویسد. او نقش زنان را بسیار حیاتی و تعیین کننده می داند.
پالوئو فریو فیلسوف برزیلی ازاهمیت آموزش برای زنان و نقش آنها در مبارزه می نویسد.
زنان در کوردستان به طور عام و در شرق بطور خاص در مبارزه علیه استبداد و رسیدن به آزادی همواره نقشی تعیین کننده و حیاتی داشته و دارند. صرف نظر از بسیاری از مشکلات و موانع موجود در سر راه آنها، زنان در کوردستان در بسیاری از زمینه ها توانستند نقشی تعیین کننده داشته باشند. این نقش را می توان در چند بخش مشخص دسته بندی کرد؛
نبرد مسلحانه علیه اشغالگران
از آغاز فاز مبارزه مسلحانه علیه جمهوری اسلامی، زنان در شرق کوردستان لباس رزم پوشیده و در قامت پیشمرگه در کنار مردان به دفاع از کیان و هویت کوردی خویش پرداختند. این نقش تعیین کننده زنان در مبارزه علیه تاریکی و استبداد در تمامی سال‌های جنگ مسلحانه علیه اشغالگران رابه وضوح می توان در شرق کوردستان دید. چه پیشمرگه های زن رشیدی که در این لباس مقدس زخمی یا شهید شدند و درس ایثار و مقاومت به همنوعان خود دادند.
شاید بتوان از مبارزه شجاعانه زنان در غرب کوردستان در مبارزه علیه سپاهیان تاریکی داعش به عنوان نقطه عطفی در تاریخ مبارزات زنان کورد علیه استبداد و تاریکی نام برد. جایی که زنان کورد با خلق حماسه هایی بی بدیل دنیا را حیرت زده کرده و توانستند برسپاهیان تاریکی پیروز شوند.
تلاش برای حفظ زبان و فرهنگ کوردی
بی گمان تلاش برای حفظ فرهنگ و زبان کوردی را می توان یکی از مهم ترین عرصه های مبارزانی در کوردستان دانست درست وقتی اشغالگران کوردستان سالها طی یک فرایند برنامه ریزی شده سعی در آسمیلاسیون و نابودی فرهنگ کوردی داشته و از همه ابزارها در این مسیر استفاده کردند از تغییر بافت جمعیتی شهرهای کوردستان تا تلاش در جهت نابودی زبان کوردی. اما آنچه ستودنی و قابل احترام است تلاش شیرزنان کورد در این جنبه بسیار حساس و حیاتی مبارزه علیه اشغالگران است. ناگفته پیداست زبان به عنوان مهم ترین مولفه زنده و پویا بودن یک فرهنگ وقتی فراموش شود مشکلات بسیاری را در پی خواهد داشت. زنان کورد بویژه در شرق کوردستان تلاش بسیاری در حفظ و اشاعه زبان کوردی داشته اند. در میان باید گفت نام زهرا محمدی به عنوان یکی از زنان پیشرو و تسلیم ناپذیر در این عرصه می درخشد و تا همیشه پیداست. کسی که صرفا به جهت تلاش های خستگی ناپذیرش در حفظ زبان مادری بارها و بارها توسط رژیم جمهوری اسلامی احضار و به زندان و تحمل مجازات های مختلف محکوم شد، اما هرگز از مسیر شکوهمند مبارزه اش ذره ای عقب ننشست و آگاهانه این راه پرافتخار را ادامه داد.
مبارزه مدنی علیه دیکتاتوری
زنان کورد بدون تردید پیشرو مبارزه مدنی علیه دیکتاتورها و اشغالگران کوردستان بوده اند. آنها که بدون ترس از دیکتاتورها و رژیم های سرکوبگر منطقه آگاهانه راه پر خطر مبارزه را انتخاب کرده اند. شاید بتوان از “ لیلا زانا” سیاستمدار کهنه کار کورد در شمال کوردستان به عنوان یکی از زنان پیشروی کورد در عرصه مبارزه علیه رژیم های مستبد منطقه یاد داد، کسی که تمانی عمرش در مبارزه علیه اشغالگران و تلاش برای احقاق حقوق کوردها صرف کرد و در این راه بارها به زندان و حبس محکوم شد. در شرق کوردستان و بویژه در سال‌های اخیر زنان نقشی تعیین کننده ای در پیشبرد مبارزه علیه استبداد و اشغالگران داشته و دارند. دهها حکم غیر انسانی اعدام و حبس های طولانی مدت را می توان پیامد همین مبارزه خستگی ناپذیر زنان عنوان کرد.
زینب جلالیان زندانی سیاسی کورد که سالهاست در زندان های جمهوری اسلامی تحت سخت ترین شرایط در حال مبارزه است بی گمان یکی از نمادهای این مبارزه مدنی است . در کنار او می توان دهها مبارز و فعال سیاسی کورد دیگر محبوس در زندان های رژیم جمهوری اسلامی را نام برد. صدور حکم اعدام علیه پخشان عزیزی و وریشه محمدی را می توان جدیدترین احکام ظالمانه علیه زنان انقلابی و تسلیم ناپذیر کورد دانست. زنانی قهرمانی که بدون ترس از دیکتاتوری و رژیم سفاک جمهوری اسلامی، آگاهانه در مسیر مبارزه برای احقاق حقوق زن در جامعه ای سنتی و ترسیده از خشم ضحاک زمان قدم برداشتند. روحیه مبارزه این زنان مبارز و انقلابی در شرق کوردستان را می توان نمونه ای بی نظیر از تلاش زنان آزادیخواه برای دستیابی به دموکراسی نه تنها در ایران و خاورمیانه بلکه در جهان توصیف کرد.
انقلاب زن، زندگی ، آزادی
واژه “ ئافرەت” در زبان کوردی از واژه “ ئافراندن” می آید، زن در این خوانش نماد آفرینش و خلق کردن است اوست که سرچشمه تحولات و اتفاق جدید است اوست که می تواند منشا تحولات و انفاقات جدید باشد. اتفاقات انقلاب زن ، زندگی ، آزادی را می توان آغاز بازخوانش نقش زن در این پروسه آفرینندگی دانست . جایی که زنان کورد فرسنگ ها دور از نقش تعریف شده زن توسط یک جامه سنتی ترسیده و وحشت زده از نیروهای سرکوبگر، با بازتعریف نقش زن در بالندگی یک جامعه ، جانی تازه ای به مبارزه علیه دیکتاتوری ولایت فقیه بخشیدند. زنان بی گمان مهم ترین عنصر و تعیین کننده ترین در روند انقلاب ژینا بودند.
انقلاب زن، زندگی، آزادی نشانگر نقش بی نظیر زنان در تحولات اجتماعی در جامعه کوردستان است. اهمیت این موضوع در جغرافیایی به نام خاورمیانه قابل بحث است که زنان سالها زیر تفکر مردسالار جامعه محکوم به سرکوب شدن بوده و همیشه در حاشیه بوده اند. در چنین شرایطی، زنان کورد پیش قراول و پیشاهنگ مبارزه علیه دیکتاتوری بوده اند.
مبارزات دامنه دار زنان کورد برای رسیدن به آزادی و دموکراسی چه در قالب فعالیت های اجتماعی و چه در زمینه های سیاسی بیانگر نقش تعیین کننده زن و نگاه مترقیانه کورد به زنان است، هرچند نباید این موضوع باعث نادیده گرفتن بعضی از معضلات اجتماعی مرتبط به زنان گردد و حل این مشکلات به فراموشی سپرده شود اما باید این پرچمداری و پیشاهنگی زنان در جامعه برجسته و مورد تاکید قرار گیرد.
