چگونگی گذار از جمهوری اسلامی و تشکیل دولتی دموکراتیک
شهرام صبحانی
گذار از جمهوری اسلامی یک مرحلهی حساس و پیچیده است که یک روزە امکانپذیر نخواهد بود همانطور کە در سیر تحولات اخیر در خاورمیانە بخصوص بعد از حملەی ٧ اکتبر حماس علیە اسرائیل شاهد آن بودیم کە این تحولات یک شبە اتفاق نیفتاد بلکە در یک پروسەی زمانی و با هدف کوتاەکردن دست رژیم از کشورهای منطقە و پایان دادن بە محور بە نام مقاومت و هلال شیعی صورت گرفت کە توسط جمهوری اسلامی طی این ٤٦ سال گذشتە با اتکا بە بودجەی کلان مردم ایران بنا شدە بود.
اما آنچە کە امروز برای ما دراین دوران حساس حائز اهمیت است این کە جمهوری اسلامی و ملتهای تحت ستم در ایران، بخصوص کوردستان ازاین تحولات بیبهرە نخواهند بود و همانطور کە قبلا بهش اشارە کردم این تحولات نە تنها در یک پروسەی زمانی اتفاق میافتد بلکە نیاز به بررسی دقیق شرایط وعوامل مختلفی دارد. همچنین بایستی بە این موضوع اشارە کرد کە مراحل وعواملی زیادی در گذار از جمهوری اسلامی سرنوشتساز و کارا هستند کە من در این مقالە تنها بە بخش کوچکی از آنها می پردازم.
توافق و همکاری: برای گذار از نظام پلید جمهوری اسلامی، علیالخصوص در این دوران حساس و تشکیل یک دولت دموکراتیک و مدنی در جغرافیای ایران بایستی تمامی اقشار مختلف جامعە و جریانات سیاسی اعم از چپِ چپ تا راستِ راست از کمونیست تا فاشیست و از مذهبی تا سکولار در وهلەی اول به یک توافق وهمکاری همە جانبە و ویژه برسند و تاکید کنند کە مبنای کار آنها یک "پلتفرم مشترک" خواهد بود، پلتفرمی کە بندهایش در چهارچوب اعتراف بە همدیگر و پابند بودن بە تحقق احقاق حقوق همدیگر، بدون حذف دیگری شکل گرفتە باشد تا حساسیتهای پیش رو را تا حد امکان کاهش دهد. زیرا جامعەی ایران یک جامعەی چندملیتی است و طبیعی است کە درمسائل مختلف اختلاف نظرهای با هم داشتە باشند اما نباید این اختلاف نظرها منجر بە شکاف بین اپوزیسیون و بە عدم اتحاد بین آنها تبدیل شود بلکە بایستی آنرا بە نوعی تمرین دموکراسی قلمداد کنند. ناگفتە نماند کە برای موفق عمل کردن دراین اقدام مشترکی کە در مورد آن صحبت کردم باید گفت کە ما بعنوان دموکراسیخواهان محکوم بە اتحاد و پذیرش تنوعات ملی ایران هستیم و بایستی همبستگی و فرهنگ همکاری را اصول و مبنای کار خود قرار دهیم تا در تحولات پیش رو بە کارت سوختە تبدیل نشویم و در تقابل با انتظارات مردم خود سربلند بیرون بیایم.
اقدام دوم، پشتیبانی مردم و مشارکت فعال آنها در فرآیند سیاسی و اجتماعی برای گذار از این رژیم و تاسیس یک نظام دموکراتیک سکولار بسیار حیاتی خواهد بود. زیرا حضور فعال مردم در خیابانها و رسانەهای اجتماعی و بازتاب حرکتهای انقلابی خود میتواند در تداوم جنبشهای پیش رو تاثیر مثبت و روند چرخەی انتقال قدرت رو تسریع بخشد و راە را برای تشکیل دولت دموکراتیک هموار کند و همچنین میتوان گفت کە نتیجەی این کار معطوف کردن جامعەی جهانی و اتحادیەی اروپا بە مطالبات مشروع داخل ایران خواهد بود.
مرحلەی سوم تأمین امنیت و پایداری است، در این بارە باید گفت کە حفظ امنیت عمومی و پایداری سیاسی و اجتماعی در طول فرآیند گذار بسیار حائز اهمیت خواهد بود و لازمەی تحقق این امنیت و جلوگیری از هرج و مرجهای پیش رو و جلوگیری از تشکیل یک دولت تمامیتخواە دیگر بعد از جمهوری اسلامی بستگی بە توجه و تلاش مستمر تمام تشکلهای سیاسی دارد. چرا کە در مرحلەی گذار زمینەی لازم برای دخالت بیگاناگان و سوء استفادە از فرصت پیش رو میتواند سرنوشت ملتهای ایران را بە بیراهە بکشاند و مردم را دوبارە اسیر یک نظام تمامیتخواە دیگر کند اما این امر زمانی رخ میدهد کە جریانات سیاسی نتوانند در کنارهم بە یک توافق مشترک برسند.
در مرحلەی چهارم میتوان بە انجام انتخابات آزاد و منصفانه اشارە کرد کە جریانات سیاسی با برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه به منظورانتخاب نمایندگان مردم برای تشکیل نظام جدید بسیار مهم است. در کل میتوان گفت کە گذار از جمهوری اسلامی و تشکیل دولتی دموکراتیک در جغرافیای ایران به بررسی دقیق، توافقات گسترده و حمایت مردمی نیاز دارد و در صورت انجام صحیح و موفقیتآمیز، میتواند به ایجاد یک جامعه دموکراتیک و پویا منجر شود.