پرویز جباری: فرهنگ سیاسی در کوردستان بیشتر متاثر از موقعیت سیاسی و اجتماعی احزاب کوردستانی می‌باشد
مصاحبە: شهرام سبحانی
اشارە: احزاب سیاسی نقش مهمی در فرآیند دموکراسی و نظام سیاسی در هر جامعەی را دارند و در جوامع مختلف به عنوان نهادهای حیاتی در فرآیند تصمیم‌گیری‌های سیاسی شناخته می‌شوند. در ادامە این گفتگو با سوالاتی نظیر اینکە احزاب چگونە شکل می‌گیرند؟ و چرایی نیاز یک جامعە بە احزاب چیست؟ احزاب سیاسی چگونه می‌توانند سیاست‌های موثر برای ارتقای یک جامعه تدوین کنند؟ نقش احزاب کوردستانی در ارتقای فرهنگ سیاسی در جامعه کوردستان بخصوص حزب دموکرات کوردستان ایران چگونه بوده است؟ و... روبرو خواهیم شد کە برای پاسخگویی بە این سوالات مصاحبەی با آقای پرویز جباری، ناظر و تحلیلگر سیاسی خواهیم داشت.
آقای جباری ممنون از اینکە دعوت ما را پذیرفتید، ابتدا می‌خواهم با این سوال مصاحبە را شروع کنم کە احزاب چگونه شکل می‌گیرند؟ و چرایی نیاز یک جامعه به احزاب چیست؟
برای ورود به بحث و نیز پرداختن به سؤال شما، من نیز از بخش دوم سوال شما آغاز می‌کنم. دقیقا این نیاز جامعه است که وجود حزب سیاسی را برای ما ضروری می‌کند. این ضرورت نیز ناشی از حیات اجتماعی انسان است. حیات اجتماعی (جامعه) که باید از سوی سیاستمداران و نهادهایی چون احزاب مدیریت و راهبری شود. اساسا حزب سیاسی برآمده از گروهی و یا تعدادی از افراد است که بر پایه بنیادی و جوهری برای کسب قدرت، حفظ قدرت و اعمال قدرت بنا می‌گردد. البته در همین ابتدا باید اشاره کرد نقطه شروع و شکل‌گیری احزاب بنا به بستر و محیط سیاسی برای شکل‌گیری نیز متفاوت می‌باشد. همین بستر و محیط متفاوت در رسالت، کارکرد، ویژگی، ماهیت و عملکرد آنها در دوران حیات سیاسی و در مواجهه با قدرت متفاوت خواهد بود. اساسا احزاب سیاسی بنا به تحول اجتماعی و بستر فرهنگی و سیاسی متفاوت به شیوه‌های مختلف می‌کوشند تا به قدرت دست یابند. این شیوه‌ها بسته به تحولات و پیامدهای مبارزات نیروهای سیاسی می‌تواند از راه انتخابات، انقلاب، مبارزات آزادی خواهانه، استقلال طلبانه، مبارزه حزب پیشرو از راه مبارزات مدنی، مسلحانه و نیز از طریق مبارزات پارلمانی در قالب ائتلاف و جبهه صورت می‌گیرد. هر چند احزاب سیاسی متشکل و پیوسته تر از جنبش‌های سیاسی و اجتماعی هستند. با این حال برخی از احزاب سیاسی در جهان از دل یک جنبش اجتماعی و سیاسی شکل گرفته‌اند. احزاب اساسا دارای ساختار، سازماندهی و تشکیلاتی هستند که بنا به نیاز و ضرورت فعالیت سیاسی برای مشارکت سیاسی توده‌ها در قدرت به نقش و فعالیت می‌پردازند. باید به این نکته بسیار توجه کرد که حزب به معنای مدرن آن محصول دوران مدرنیته و دستاورد عصر روشنگری می‌باشد. مناسبات سیاسی و اجتماعی که در قرن نوزدهم اروپا و آمریکا را در بر می‌گیرد در قالب نظام های سیاسی و مدل های حکومتی، شکل و فرم احزاب جدید را به وجود می‌آورد. همین پیچیدگی در ساختار حکومت‌ها در قالب پارلمانی، ریاستی، ترکیبی از این مدل‌ها و نیز نظام‌های دیکتاتوری و اقتدارگرا تا فاشیستی خود به پیچیدگی کارکرد و ویژگی‌های احزاب سیاسی در حوزه سیاست و مدیریت سیاسی جامعه افزوده است. همین وِیژگی حیات سیاسی است که نیاز ما را برای احزاب سیاسی دو چندان می‌کند، چرا که وجود احزاب گوناگون با دیدگاه‌های متفاوت، تضمین‌کننده حضور تنوع و تکثر در عرصه سیاسی و اجتماعی یک کشور است. یک حزب معمولا دارای دیدگاه‌ها و برنامه‌های راهبردی مشترکی در زمینه مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاست خارجی و مناسبات بین‌المللی می‌باشد. به نوعی می‌توان گفت حزب در قالب اپوزیسیون قانونی به عنوان دولت سایه نیز عمل می‌کند و از راه‌های مختلف برای تحقق اهداف و سیاست‌های خود در قالب سیاسی و قانونی تلاش می‌کند.
احزاب سیاسی چگونه می‌توانند سیاست‌های موثر برای ارتقای یک جامعه تدوین کنند؟
احزاب سیاسی، از ارکان و پایه‌های توسعه سیاسی و دموکراسی به شمار می‌روند. احزاب نقش محوری و اساسی در بسیج و هدایت افکار عمومی، ارائه برنامه‌های سیاسی و روند رقابت سیاسی بر سر کسب قدرت و انتقال مسالمت‌آمیز آن از طریق انتخابات ایفا می‌کنند. وجود احزاب گوناگون با دیدگاه‌های متفاوت، تضمین‌کننده حضور تنوع و تکثر در عرصه سیاسی و اجتماعی یک کشور است. احزاب تا اندازه‌ای تابع ساختار سیاسی و نظام سیاسی یک کشور نیز می‌باشند در حالتی که قانون اساسی و قوانین فعالیت حزبی و دولتی در نظام‌های دیکتاتوری و غیردموکراتیک را پذیرا شده باشند. به نوعی این احزاب را می‌توان بخشی از حاکمیت دانست که برای پیشبرد سیاست‌های کلی نظام سیاسی همانند یکی از ارگان‌های حکومت عمل می‌کنند. اما احزاب سیاسی با سابقه و دارای کارنامه و عمل سیاسی که حیات و بقای آنان در اندیشه و پیام سیاسی و نیز از حمایت مردمی برخوردار می‌باشند. همواره روحیه مبارزاتی و مردمی خود را با ارائه برنامه‌های مختلف در زمینه عدالت، آزادی، توسعه و پیشرفت جامعه، همواره حفظ می‌کنند و به پیش می‌برند. احزاب در اصل هدف و سیاست خود را مشارکت و همراهی مردم در سیاست بر اساس مکانیسم حزبی می‌دانند. این مکانیسم از آموزش تا نمایندگی مردم در سیاست و مدیریت سیاسی در قالب یک حزب را طی می‌نماید. احزاب این مشارکت را در یک دستگاه سیستماتیک حزبی قرار می‌دهند که در آن مشارکت در امور سیاسی در قالب حزب از سوی مردم صورت خواهد گرفت و این یک روند دموکراتیک برای نفش و جایگاه مردم می‌باشد در تعیین سرنوشت سیاسی خود در حوزه‌های مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی احزاب با مشارکت دادن مردم در امور سیاسی خود همچنین به تقویت جامعه دموکراتیک و نهاد سازی اجتماعی کمک می‌کنند.اساسا این روند از راه آموزش صورت می‌گیرد. هر چند یک از کارکردهای اولیه احزاب کسب و اعمال قدرت می‌باشد. اما در یک جامعه دموکراتیک و توسعه یافته از لحاظ شاخص‌های سیاسی و اجتماعی احزاب به عنوان واسطه بین مردم و قدرت عمل می‌کنند. آنان با زبانی مدیریت شده، دموکراتیک را بر اساس مکانیسم مشخص، مطالبات و خواسته‌های جامعه را از پایین‌ترین سطح به عالی‌ترین سطح از مدیریت سیاسی یک جامعه انتقال می‌دهند. این امر بر اساس مکانیسم و ساختار یک حزب سراسری و منسجم صورت می‌گیرد. چرا که بر اساس ساختار و تشکیلات خود در تمام عرصه‌ها و بخش‌ها در ارتباط ارگانیک و منسجم با مردم و اعضا خود عمل می‌کند. احزاب همچنین در رقابت سیاسی از مکانیسم‌های نظارتی و کنترل نیز برخوردار هستند تا بر عملکرد حزب حاکم و سیاست‌های آن در تمام بخش‌ها نظارت داشته باشد. این ویژگی‌ها و رفتارهای حزبی اساسا در قالب نهاد حزبی صورت می‌گیرد و کادرها و رهبران حزبی بر اساس سیاست و برنامه حزبی آموزش خواهند دید. در مجموع باید گفت: در تقویت جامعه دموکراتیک و توسعه نهادهای اجتماعی احزاب سیاسی نقش محوری در تقویت دموکراسی و ارتقای کیفیت حکمرانی در یک کشور ایفا می‌کنند. اما این واقعیت را نمی‌توان نادیده گرفت در دوران مبارزه نقش احزاب سیاسی برای رهایی و آزادی فراتر از کارکرد احزاب پسا تاسیس دولت و کشور می‌باشد.
به نظر شما نقش احزاب کوردستانی در ارتقای فرهنگ سیاسی در جامعه کوردستان بخصوص حزب دموکرات چگونه بوده است؟
بی‌شک فرهنگ سیاسی در کوردستان بیشتر متاثر از موقعیت سیاسی و اجتماعی آن می‌باشد. این موقعیت همواره در حالت مبارزه و مقاومت بوده است. در دل همین مقاومت و مبارزه، کوردها سیاست را آموختند و فرهنگ سیاسی خود را ارتقا بخشیدند. این فرهنگ سیاسی در کوردستان عناصر پر رنگی از هویت ملی، جامعه دموکراتیک، کرامت محیط زیست برای زیست عمومی، برابری اجتماعی و حقوقی و مبارزه برای عدالت، برابری، آزادی، صلح، توسعه، مدارا، تساهل، پویایی فرهنگی، آشتی سنت و تاریخ با سرزمین زاگروس و بسیاری مقولات دیگر را در برگرفته است. از آنجا که کوردها در خانه و سرزمین خود همواره در حال مبارزه با شاه و شیخ بوده‌اند و رژیم‌های حاکم بر کوردستان سیاست سرکوب و حذف سیاسی و هویتی را داشته‌اند. احزاب کوردی و به ویژه حزب دموکرات کوردستان ایران که از دل و میان ملت خود سر برآورده، رشد کرده و به یک نهاد سیاسی بزرگ تبدیل شده است. به عنوان حزب پیشرو و مدرن در کوردستان شرقی در اصل مسئولیت و رسالت همین ارتقای سیاسی و فرهنگی را در کوردستان برعهده داشته است. مقاومت کوردها در طی دوران جدید شکل‌گیری دولت مدرن و فاشیستی در ایران با پرچم و رهبری حزب دموکرات بوده است که به نوعی می‌توان گفت در تمام این سال‌ها در برابر سلطنت و ولایت، تمام بخش‌ها و کارکردهای یک حزب سیاسی را به اندازه توان و موقعیت خود پوشش داده است. حزبی با برنامه، اساسنامه و ساختار و رهبری در حال مبارزه که با هر نوع شیوه‌ای از سوی حکومت‌های مرکزی و بیگانگان سرکوب شده است، اما کماکان فرهنگ سیاسی مبارزه، مقاومت و آموزش را تا اندازه بسیار زیادی در جامعه برعهده داشته است. این را هم باید اضافه کرد کە حزب دموکرات به عنوان سیاسی‌ترین و حزب مادر در کوردستان به دلیل عمر سیاسی خود که همواره در حال مبارزه بوده است علاوه بر مبارزه برای رهایی، مسئولیت و رسالت آموزش و دفاع در جامعه کوردی را در تمام حوزه‌ها برعهده داشته است هر چند که در ساختار قدرت حاکم نبوده است و یا خود موسس یک نهاد سیاسی به عنوان دولت ملت در کوردستان حضور نداشته است. اگر دوران کوتاه جمهوری کوردستان را در دهه بیست خورشیدی را که تجربه بسیار موفقی هم بوده است، بتوان مثال زد به این نتیجه می‌رسیم که این حزب در پاسخ به تاریخ و ضرورت شکل‌گیری خود تا اندازه بسیار زیادی موفق بوده است.
چرا تحلیل و بررسی نیازهای جامعه برای احزاب سیاسی ضروری است؟
در اصل خود احزاب بر اساس نیاز جامعه در اداره کشور و مدیریت سیاسی می‌باشد که شکل می‌گیرند.انسان‌ها در حیات سیاسی و زندگی اجتماعی خود ضرورتی را دیده‌اند که به تشکیل احزاب پرداخته‌اند. انسان‌ها برای رویارویی با بحران‌های زندگی در حوزه مسائل سیاسی و مدیریت جامعه و کشور نیاز به احزاب دارند. در همین راستا است که احزاب تلاش می‌کنند با بهره گرفتن از دانش مدیریت نیروی انسانی و فلسفه سیاسی برای بنا کردن جامعه مطلوب و مفید به ارتقای فرهنگی، دانش سیاسی، مشارکت عمومی در اداره جامعه بپردازند. این امر در دنیای امروز تنها از عهده احزاب مدرن با ساختار دموکراتیک که در آن چرخش نخبگان و ارتباط سیستماتیک با جامعه میسر می‌باشد به پیش می‌رود. احزاب بر اساس همین دانش، مطالعه و تحقیق و نظرسنجی در خصوص موضوعات مختلف است که می‌توانند دارای تجربه و تحلیل درست باشند تا بر اساس آن بتوانند سیاست نمایند و در حوزه مدیریت سیاسی کلان و خرد برنامه‌ریزی، اجرا و عملیاتی داشته باشند که به نتایج مطلوب برسد. چرا که بر اساس نتایج مطلوب و کارآیی در سیاست و مدیرت جامعه است که شانس در قدرت ماندن برای یک حزب سیاسی را افزایش می‌دهد. بر اساس دستاوردها و عملکردها در بخش داخلی و سیاسی اداره یک کشور و جامعه سیاسی است که میزان موفقیت و محبوبیت یک حزب و کاندیدهای آن را در رقابت سیاسی در نهادهای مختلف افزایش می‌دهد. در همین راستا باید بر این فلسفه وجودی احزاب در جامعه دموکراتیک تاکید کرد که همین ذات و ضرورت وجودی احزاب در تجزیه و تحلیل جامعه است که آنها را شکل می‌دهد. بی‌شک برای بقا و موفقیت خود باید بتوانند درست جامعه و سیستم حزبی را مدیریت کنند. این امر بدون بهره گرفتن از نهادهای آموزشی، دانشگاه‌ها، اندیشکده‌ها برای تربیت کادر سیاسی برای احزاب ممکن پذیر نمی‌باشد.یافتن راهکارهای مناسب برای ارتقا رضایت مردم از عملکرد احزاب در حوزه مدیریت سیاسی منجر به ادامه مدیریت سیاسی یک حزب در قدرت سیاسی می‌گردد و این از فلسفه وجودی یک حزب که حفظ و اعمال قدرت است، دور نمی‌باشد.
در ارتباط با سوال قبلی این ضرورت تا چه اندازه در احزاب کوردستانی( با تاکید بر حزب دموکرات کردستان ایران) بازتاب داشته است؟
حزب دموکرات کوردستان یک حزب مدرن و ملی دموکراتیک با اساسنامه‌ای معین و مشخص در طول دوران مبارزه یک سنت دموکراتیک را بر اساس فرهنگ و سنت کوردی تجربه کرده است. این حزب پیوند عمیق فکری، عاطفی، سیاسی، تاریخی و تشکیلاتی با مردم کورد در کوردستان و فراتر از کوردستان دارد. در اصل رسالت حزب و مردم برای کوردستان یکی و در یک مسیر است. این حزب که برآمده از خواست و اراده فرزندان ملت کورد است از زمان تاسیس تا به امروز بر اساس تحلیل و شناخت از ضرورت‌های جامعه کوردستان در صدد تحقق رویاها و خواست ملی و تاریخی کوردها بوده است. حزب دموکرات هر چند بعد از تجربه جمهوری به رهبری پیشوا، مجددا به مراخل پسا تاسیس یک حاکمیت سیاسی در قالب‌های مختلف نرسیده است، اما همچنان خود را مسئول در برابر مردم و نیازهای آنان در امر سیاسی می‌داند. در همه بخش‌ها در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، هویتی، سیاسی و اجتماعی تلاش کرده است که پاسخگوی خواست و نیازهای ملت کورد بر اساس تحولات و شرایط زمان باشد. هر چند که این حزب همواره از زمان تولد تا به امروز در حال مبارزه و مقاومت برای پاسداشت از هویت و کیان کوردی ملت بوده است. با این حال توانسته است خواست و مطالبات آنان را بر اساس ضرورت زیست سیاسی جامعه سیاسی کوردها نمایندگی کند. این حزب بر اساس روحیه و مبانی فکری و نظری که بر روی آن بنا شده است کوشیده است از موقعیت‌ها و شرایط برای ارتقا و تحلیل و دانش سیاسی و اجتماعی برای تحقق اهداف و آرمان های مردم و حزب غافل نباشد. بر اساس سنت احزاب مدرن و نیز با داشتن یک روحیه مبارزاتی، ملی و دموکراتیک توانسته است از ظرفیت‌های در حوزه‌های آموزش و دانشگاهی برای ارتقا دانش سیاسی، مدیریت و همگرایی سیاسی بهره بگیرد. این حزب در سنگر مبارزه و مقاومت از تجربه‌های مختلفی برای شناخت و آگاهی از دشمنان و مبارزه در میان مردم سود برده است.
آیا حزب گریزی در کوردستان وجود دارد؟
ابتدا باید این موارد را در نظر گرفت که حزب و فعالیت حزبی که در تضاد با سیاست‌ها و برنامه‌های رژیم باشد، به صورت رسمی در کوردستان وجود ندارد و این سابقه بسیار طولانی دارد. احزاب نمایشی و وابسته به حاکمیت که هیچ پایگاه اجتماعی و تاریخی در میان مردم کورد ندارند، بر مردم تحمیل شده‌اند که اساسا ملت کورد هیچ تمایلی به آنها نداشته و در عمل از این تیپ احزاب حکومتی رویگردان و گریزان هستند. خیلی خوب است که خوانندگان جوان شما این را بدانند وقتی در کوردستان می‌گویند حزب، عموم مردم در نگاه اول در ذهنشون (حزب دموکرات کوردستان ایران) تداعی می‌شود. این نفوذ، احترام، سابقه و محبوبیت تا آنجا است، وقتی در صحبت و محاوره اولیه، کسی می‌گویند حزب، ناخواسته مخاطب و شنونده در نگاه اول، حزب دموکرات برایش تداعی می‌شود و می‌داند منظور گوینده کدام حزب است. هیچ نظرسنجی مستقل و آزاد و در یک فضای سیاسی آزاد تا به امروز به ما نمی‌گوید که مردم در کوردستان از احزاب خود گریزان هستند و این احزاب جایگاهی ندارند. اساسا در یک نظام ولایی و استبدادی که هیچ گونه سنخیتی با ملت کورد و سرزمین آنها ندارد، بستر و زمینه‌ای به صورت قانونی وجود ندارد تا شاهد نفوذ و عمق حضور یک حزب سیاسی باشیم. با قاطعیت می‌توان گفت: نه، در کوردستان حزب گریزی ( حزب دموکرات کوردستان ایران) و احزاب دیگر با تمام فشار‌ها و سرکوب‌ها وجود ندارد. حزب و احزابی که غیر قانونی و ممنوع از فعالیت در خاک و خانه خود هستند، با این حال انتخاب اول مردم هستند. برای زندگی سیاسی خود. به این احزاب نگاه می‌کنند. قطب نمای سیاسی آنها همین احزاب هستند. با ارتباط، فعالیت و نیز عضویت در این حزب برنامه، آرمان و اهداف سیاسی این حزب را برای مقاومت و مبارزه با دشمنان ملت کورد بر می‌گزینند. این مردم در مقاطع مختلف حزب را نماینده بیشتر مطالبات و خواسته‌های تاریخی خود در حوزه‌های مختلف می‌دانند. دختران و پسران خود را در سنگر همین احزاب می‌بینند که برای مبارزات تاریخی، ملی و دموکراتیک کوردها مبارزه می‌کند. با تمام هزینه‌های که برای آنها وجود دارد، اما سمبل‌ها، آرمان‌ها، پیام‌ها و یادبود های حزب دموکرات و سایر احزاب را نه تنها فراموش نمی‌کنند بلکه برای زنده نگه‌داشتن آنها نیز مبارزه می‌کنند.در یک فضای آزاد و دموکراتیک با هر مکانیسمی برای انتخاب آزاد مردم، موقعیت و جایگاه احزاب در کوردستان بیشتر معین و شکوفاتر نیز می‌شود. مردم این احزاب را میراث تاریخی، فرهنگی، سیاسی و یادگار رهبران شهید و شهدای ملت خود می‌دانند. همواره برای بالندگی، رشد و توسعه آنان تلاش کرده‌اند و می‌کنند، بی‌شک این از دید دشمنان ملت مخفی نمانده است که با تمام شیوه‌ها و از راه‌های مختلف علیه این احزاب توطئه می‌کنند.
در ارتباط با سوال قبلی اگر حزب گریزی وجود دارد، نظر شما به عنوان یک ناظر و تحلیلگر سیاسی در این رابطه چیست و چه راه‌حل‌هایی برای این مساله در نظر دارید؟
همچنان که می‌دانید احزاب در کوردستان در حالت استقرار، فعالیت آزاد و علنی در میان مردم خود نیستند. در این زمینه فقط بخش تشکیلات مخفی و تا اندازه‌ای رسانه همانند تلویزیون ماهواره‌ای و شبکه‌های اجتماعی می‌باشند که اینان خود با مشکلات و کنترل‌های مختلفی در زمینه اینترنت و فیلترینک مواجه هستند، که خود تابع محدودیت‌هایی است که نمی‌توان بیشتر به آن پرداخت. یک حزب سیاسی در حال مبارزه از تکنیک‌ها و روش‌های خاص خود استفاده می‌کند که معمولا بنا به شرایط مبارزه سیاسی و به صورت مخفی اعضا و هواداران را به شیوه‌های مختلف جذب و حفظ می‌کند. احزاب کوردستانی اپوزیسیون برانداز نظام هستند. که در سال‌های مبارزه با رژیم تجربه زیادی را کسب کرده‌اند. اساسا در دوران مبارزه ریسک و هزینه کار سیاسی و حزبی بسیار بالاست. با این حال احزاب کوردستانی از پایگاه نسبتا بالایی در میان مردم برخوردار می‌باشند. بهره گرفتن از کارکردهای احزاب مدرن و مردمی در دوران مبارزه زمینه و بستری است برای جذب و حفظ اعضا و هواداران. در مقایسه با سایر احزاب اپوزیسیون و حتی در درون نظام و نیز احزاب حکومتی احزاب کوردی از میزان بسیار بالایی از نیروی جوان، متخصص، با تجربه و تحصیلات در داخل و خارج ایران به ویژه در اروپا، آمریکا، کانادا، استرالیا و نیوزلند برخوردار می‌باشند. در این احزاب چند نسل در کنار هم تجربه کار سیاسی را دوباره تجربه می‌کنند. این یکی از همان روش‌های جذب اعضا حزبی می‌باشد که تا اندازه‌ای گریزان بودن از کار سیاسی را کمتر می‌کند. هر چند یک حزب سیاسی در محیط سیاسی و میان مردم خود نتواند به صورت علنی و بدون محدودیت حضور داشته باشد. میزان ریسک کار حزبی برای مردم و نیز یک حزب بسیار بالا می‌رود. این موارد همواره از راه سبک و متدد کار حزبی به نوعی رعایت می‌شود تا بتوان امنیت اعضا را حفظ کرد و در مسیر و باور حزبی نگه داشت. بر اساس سنت احزاب سیاسی در کوردستان، پیوستن افراد به این احزاب از روی اختیار و باور قلبی و درونی به مبارزه می‌باشد، هیچ مکانیسم اجبار و کنترلی برای ماندن در صفوف احزاب وجود ندارد. اما سنت مبارزه و باورمند بر اساس مطالبات و خواست ملی و دموکراتیک، پیوستگی و در سنگر مبارزه ماندن آنها را تا اندازه‌ای حفظ می‌کند. احزاب با بسیاری محدودیت‌ها و فشار‌ها از جوانب مختلف تلاش می‌کنند با بهره گرفتن از کارکردهای مختلف یک حزب سیاسی، خود را با مطالبات مردم و اعضا خود هماهنگ نمایند. این یکی دیگر از روش‌هایی است که جلوگیری می‌کند از ریزش اعضا و ماندن در راه و مسیر مبارزات حزبی. بی‌شک احزاب در طی چند دهه تجربه عملی و میدانی در سیاست به مرحله‌ای رسیده‌اند که می‌توانند ضمن تمرکز بر ارتقای تحلیل و شناخت از دشمن خود، زمینه را برای بهره گرفتن از علوم جدید در مدیریت سیاسی برای انتقال این تجربه را داشته باشند. امروز می‌توان با بهره گرفتن از نیروی انسانی متخصص، آموزش دیده، آگاه به تکنیک و انقلاب دیجیتالی، نهاد حزبی را از جهات مختلف به صورت کمی و کیفی ارتقا داد. با برگزاری سمینارها با موضوعات مختلف که هماهنگ با کارکرد احزاب مدرن می‌باشند سطح دانش، آگاهی و تحلیل رده‌های مختلف حزبی را ارتقا بخشید. ایجاد و برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای بخش‌های مختلف اعضا همانند، زنان، جوانان، دانشجویان و سایر طبقات اجتماعی باعث پویایی دانش در زمینه‌های مختلف برای اعضای حزبی می‌گردد. دوره‌ها و تورهای آموزشی برای نسل جدید و فرزندانی که خارج از کوردستان متولد شده‌اند و سابقه مبارزات سیاسی و غیره را تجربه نکرده‌اند اما آن را از کانال‌ها ی مختلف فقط شنیده‌اند. تغییر و بازنگری در برنامه‌ریزی‌های مختلف در ارگان‌های حزبی با بهره گرفتن از دانش مدیریت نوین. تغییر و دگرگونی در ساختار‌های تشکیلات با بهره گرفتن از تجربه عملی در گذشته و بهره‌مند شدن از تئوری‌های جدید در این حوزه. تمرکز بر حوزه‌های ادبیات، هنر، موسیقی و ... برای انتفال دوران مبارزه و حماسه‌های بی نظیر و بی پایان که از سوی فرزندان ملت کورد در رویارویی با دشمنان خلق شده‌اند. پتانسیل بی‌پایان در زمینه‌های مختلف میان مردم و به طور مثال حزب دموکرات کوردستان ایران بستر بسیار مناسبی است برای انتقال این تجربه‌ها از راه آموزش و تکنیک‌های هنری و اجتماعی. در طی دهه‌ها مبارزه مردم برای حاکمیت سیاسی خود، یک نهاد نیرومند و مردمی در کوردستان شکل گرفته است که امروز به عنوان یک میراث ملی و اجتماعی مدرن از ضروریات زندگی اجتماعی ما کوردها می‌باشد.
آقای جباری خیلی ممنون از اینکە برای این مصاحبە وقت گذاشتید
خواهش می‌کنم.
