گزارش سالانه سازمان حقوق بشری "هرانا" از وضعیت حقوق بشر در کوردستان در سال ۲۰۲۴، تصویری تاریک از تشدید سرکوب، افزایش اعدام‌ها، خشونت علیه کولبران و نقض سیستماتیک حقوق شهروندان کورد ارائه می‌دهد.
بر اساس گزارش هرانا، در سال ۲۰۲۴ دست‌کم ۱۲۴ شهروند کورد در ایران اعدام شده‌اند که بالاترین میزان در یک دهه گذشته محسوب می‌شود.
بسیاری از این احکام به جرایمی مانند موارد مرتبط با مواد مخدر مربوط می‌شوند که در استانداردهای بین‌المللی مستحق مجازات اعدام نیستند و علاوه بر این، دست‌کم ۱۰ نفر به دلایل سیاسی و عقیدتی به چوبه دار سپرده شده‌اند.
این سازمان تاکید دارد که اعدام‌ها در کوردستان بعنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی و ایجاد فضای رعب و وحشت به کار گرفته می‌شود.
هم‌زمان، ٤ زندانی کورد نیز در شرایط مشکوک در زندان‌های ایران جان باخته‌اند، در حالی که مقامات رژیم هیچ توضیحی درباره علت مرگ آن‌ها ارائه نکرده‌اند.
طبق این گزارش، در سال ۲۰۲۴ دست‌کم ۴۱ کولبر بر اثر شلیک مستقیم نیروهای امنیتی رژیم کشته و ۲۱۶ نفر دیگر نیز زخمی شده‌اند و بسیاری از این افراد بر اثر شدت جراحات دچار معلولیت دائمی شده‌اند.
همچنین در سال ۲۰۲۴، دست‌کم ۱۰ شهروند کورد قربانی انفجار مین‌های به‌جای مانده از جنگ ایران و عراق و کارگذاری‌شده توسط سپاه تروریست پاسداران شده‌اند که از این میان، ۵ نفر جان خود را از دست داده و ۵ نفر دیگر دچار جراحات شدید و معلولیت‌های دائمی شده‌اند.
در سال ۲۰۲۴، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی حداقل ۶۴۰ شهروند کورد را بازداشت کرده‌اند؛ بسیاری از این بازداشت‌ها بدون حکم قضایی و اطلاع قبلی انجام شده و خانواده‌های بازداشت‌شدگان تحت فشار قرار گرفته‌اند که از پیگیری وضعیت عزیزان خود خودداری کنند.
بر اساس این گزارش، محاکمه‌های ناعادلانه همچنان در کوردستان ادامه دارد و فعالانی مانند پخشان عزیزی و وریشه مرادی بدون دسترسی به وکلای مستقل، در دادگاه‌هایی تحت فشارهای امنیتی، به اعدام محکوم شده‌اند.
نقض حقوق شهروندان کورد تنها به اعدام و سرکوب فیزیکی محدود نمی‌شود، بلکه در حوزه‌های آموزشی، اقتصادی و اجتماعی نیز به شکل سیستماتیک اعمال می‌شود و کودکان کورد همچنان از حق آموزش به زبان مادری خود محروم‌اند و با سیاست‌های تبعیض‌آمیز آموزشی روبه‌رو هستند.
همچنین، بیکاری گسترده، فقر شدید، و عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی کوردستان از دیگر مشکلات عمده‌ای است که جمهوری اسلامی برای حل آن‌ها هیچ اقدامی نکرده است.
