کنگره ملیت‌های ایران فدرال با صدور بیانیه‌ای ضمن هشدار نسبت به خطر "بازتولید دیکتاتوری" در ایران، اعلام کرد که تجربه تاریخی یکصد سال اخیر، از دوران سلطنت پهلوی تا حاکمیت جمهوری اسلامی، با وجود تفاوت ظاهری در نام و نمادها، ماهیتی مشترک داشته است؛ ماهیتی که بر "مرکزگرایی مطلق، انکار هویت‌های ملی و فرهنگی، سرکوب آزادی‌ها و غارت منابع ملت‌های به‌حاشیه‌رانده‌شده" استوار بوده است.
در این بیانیه، دوره سلطنت پهلوی به‌عنوان نظامی توصیف شده که با شعار "مدرنیزاسیون"، سیاست تک‌هویتی و تحمیل فرهنگ واحد را پیش برده و با ممنوعیت زبان مادری، سرکوب فعالیت‌های سیاسی، بستن فضای مدنی، سانسور گسترده، زندان و شکنجه و نابودی میراث فرهنگی ملت‌های کورد، بلوچ، ترک، عرب، ترکمن، کاسپی، لُر و دیگر ملت‌ها، کشور را به یک حکومت متمرکز و استبدادی بدل کرده است.
کنگره ملیت‌های ایران فدرال همچنین جمهوری اسلامی را ادامه همان مسیر دانسته و تاکید کرده است که این حکومت با تکیه بر ایدئولوژی مذهبی، ساختار سرکوب پهلوی را حفظ و تقویت کرده و با اعدام، ترور مخالفان، سرکوب خونین اعتراضات و سیاست‌های اقتصادی رانت‌محور، کشور را به بحران‌های عمیق اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی کشانده است.
بیانیه، وضعیت کنونی کشور را نتیجه مستقیم این دو دوره دانسته و به بحران‌هایی چون بی‌آبی، بی‌برقی، بیکاری گسترده، فقر عمیق، نابودی محیط زیست و گسترش نارضایتی عمومی از حاشیه‌ترین روستاها تا مراکز شهری اشاره کرده است.
کنگره ملیت‌های ایران فدرال با انتقاد شدید از جریان‌های سیاسی همچون سلطنت‌طلبان به رهبری رضا پهلوی و اصلاح‌طلبان حکومتی به رهبری میرحسین موسوی، آن‌ها را متهم کرده که با چهره‌ای "بزک‌شده"، در پی تحمیل دوباره همان الگوی متمرکز و استبدادی بر ملت‌های ایران هستند.
این بیانیه یادآور شده که هیچ‌یک از این جریان‌ها به نقد صادقانه گذشته خود نپرداخته و در بزنگاه‌های تاریخی، از سرکوب ملت‌ها و جنبش‌های آزادی‌خواهانه حمایت کرده‌اند.
کنگره ملیت‌های ایران فدرال، آینده ایران را نه در بازگشت به سلطنت "به تاریخ سپرده‌شده" و نه در تداوم استبداد دینی دانسته، بلکه تنها راه آینده ایران را تشکیل "جمهوری فدرال دموکراتیک" بر پایه جدایی دین از حکومت، برابری حقوق ملیت‌ها، حق تعیین سرنوشت، آزادی‌های کامل سیاسی و فرهنگی و توسعه پایدار دانسته و از ملت‌های ایران، زنان، جوانان، معلمان و کارگران خواسته است با اتحاد سراسری "دیوارهای کهنه استبداد" را فرو بریزند.
