مردم فرهیخته، کنشگران محیط‌زیست و میهن‌دوستان ارجمند!
همان‌گونه که آگاهید، طی سالیان متمادی اکوسیستم سرزمین ما به‌طور نظام‌مند در معرض تعرض و یورش غارتگران و زمین‌خوارانی قرار گرفته است که با رویکردی آشکار و سازمان‌یافته، جنگل‌ها، مراتع، زیست‌بوم‌ها و سرمایه‌های طبیعی و ملی ما را از طریق تخریب عمدی، آتش‌افروزی، تبدیل کاربری، قاچاق چوب و بهره‌برداری بی‌رویه، نابود کرده و بدین‌سان میراث تاریخی و هویتی ملت ما را در معرض فاجعه‌ای زیست‌محیطی قرار داده‌اند.
آتش‌سوزی‌های زنجیره‌ای که بیش از دو دهه جنگل‌ها و مراتع را فرا گرفته، نه تنها کارکردهای بوم‌شناختی (اکولوژیک) را از حیات طبیعی سلب کرده، بلکه جوامع انسانی را با بحران‌های پیاپی روبه‌رو ساخته و آن را به سمت فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر سوق داده است.
این وضعیت بحرانی و هشداردهنده، محصول ضعف زیرساخت‌های حقوقی، سیاست‌گذاری ناکارآمد، مدیریت غیرتخصصی و نیز منافع‌طلبی و بی‌مسئولیتی برخی از متولیان قدرت است.
اکنون لازم می‌دانیم برای تنویر افکار عمومی و ارائه گزارش مختصری از روند آتش‌سوزی‌ها و تخریب جنگل‌ها در سال ۱۴۰۴، بر موارد زیر به‌عنوان سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی استان‌های ٱذربایجان غربی، کوردستان، کرمانشاه و ایلام تأکید نماییم:
۱- پدیده آتش‌سوزی‌های جنگلی و مرتعی، به هر علت که باشد، عمدی و برساخته انسانی است و مسئولان ذی‌ربط موظف‌اند در برابر این بحران پاسخگو باشند.
۲- قوانین موجود در حوزه محیط‌زیست، ناکافی و فاقد کارآمدی‌اند. بازنگری بنیادین و اصلاح ساختاری این قوانین بر مبنای دانش روز و رویکردهای توسعه پایدار، یک تکلیف حکمرانی است.
۳- دستگاه‌های اجرایی مرتبط که مأموریت قانونی برای مدیریت بحران دارند، باید به‌صورت شفاف و علنی از سوی مراجع قضایی مورد بازخواست قرار گیرند و مشمول مجازات شوند.
۴- دادستان‌ها و مقامات قضایی به‌عنوان عالی‌ترین مراجع پیگیری، مکلف‌اند آتش‌افروزان و متخلفان را شناسایی و به مجازات متناسب برسانند و گزارش اقدامات خود را به اطلاع عموم برسانند.
۵- وزارت آموزش‌وپرورش و نهادهای آموزشی کشور تاکنون گامی جدی و مؤثر برای آموزش محیط‌زیستی برنداشته‌اند. گنجاندن آموزش‌های محیط‌زیستی و مفاهیم بوم‌شناسی در نظام رسمی تعلیم‌وتربیت، وظیفه‌ای اجتناب‌ناپذیر برای پیوند میان نسل جدید و ارزش‌های زیست‌محیطی است.
۶- از ماموستایان دینی و روحانیون انتظار می‌رود همچون گذشته، با تکیه بر رسالت دینی و اخلاقی خویش، جامعه را نسبت به اهمیت صیانت از منابع طبیعی و زیست‌بوم‌ها آگاه کنند. همان‌گونه که در آموزه‌های دینی آمده است: «حب‌الوطن من‌الایمان».
در تاریخ کوردستان نیز روحانیون و علمای دین همواره نقش برجسته‌ای در بسیج اجتماعی و حمایت از جنبش‌های مردمی ایفا کرده‌اند و امروز نیز می‌توانند با تبیین وظیفه دینی حفاظت از طبیعت، نقش‌آفرین باشند.
۷- حیات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی روستاییان و جامعه کوردستان به‌طور مستقیم با پایداری جنگل‌ها، مراتع، کوهستان‌ها و منابع آبی گره خورده است. بنابراین حفاظت از این منابع حیاتی، وظیفه‌ای راهبردی بر دوش نخبگان، متخصصان و میهن‌دوستان، به‌ویژه در مناطق روستایی، است. از این‌رو انتظار می‌رود کنشگران و افراد آگاه، در برابر برنامه‌های مخرب زمین‌خواران و سودجویان بایستند.
۸- از تمامی فعالان و علاقه‌مندان محیط‌زیست درخواست می‌کنیم بدون برخورداری از دانش تخصصی و آموزش علمی لازم، وارد عرصه اطفای حریق نشوند و اجازه ندهند افراد ناآگاه جان خود و دیگران را به خطر بیندازند. مبارزه برای حفاظت از محیط‌زیست باید در چارچوب آموزش علمی، ظرفیت‌سازی اجتماعی و برنامه‌ریزی پایدار پیش برده شود.
محیط‌زیست هر اندازه که ارزشمند و حفاظت‌شده باشد، بدون جامعه‌ای آگاه، مسئول و دلسوز معنایی نخواهد داشت. سرزمینی که بیابان و ویران شود، هیچ بهره‌ای برای نسل امروز و فردا در بر نخواهد داشت.
در پایان، به مسئولان هشدار می‌دهیم: اگر به وظایف قانونی خود عمل نکنید و همچنان با سکوت و بی‌عملی ارادی، زمینه تداوم این تخریب‌ها و آتش‌افروزی‌ها را فراهم سازید؛ بی‌گمان با واکنش اعتراضی و کنش جمعی مردم روبه‌رو خواهید شد.
سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی استان‌های آذربایجان غربی،کوردستان، کرمانشاه و ایلام
سوم شهریور ماە ١٤٠٤
روز شهدای محیط زیست کوردستان
