بر اساس داده‌های رسمی که حاکی از ابعاد عمیق زیست‌محیطی در ایران است، سال گذشته بیش از ۵۳ هزار شهروند بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند.
عباس شاهسونی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اعلام کرد که تنها در سال گذشته بیش از ٥٣ هزار و ٤٧٠ نفر معادل ۱۵ درصد از کل مرگ‌ومیرهای سال گذشته در ایران بر اثر مواجهه با آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند.
طبق این گزارش، در ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، ۸۶ نفر قربانی آلودگی هوا شده‌اند که بالاتر از میانگین جهانی است و حاکی از ناکامی سیاست‌های کنترل آلاینده‌ها در ایران محسوب می‌شود.
شاهسونی هشدار داده است که ۸۶ درصد از مرگ‌ومیرهای ناشی از آلودگی هوا با بیماری‌های غیرواگیر مرتبط هستند و کودکان خردسال، سالمندان و ساکنان مناطق حاشیه‌نشین بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند.
وی تأکید کرده است که عوامل اجتماعی و اقتصادی، از جمله نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی، تأثیر مستقیمی بر میزان مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی دارند.
براساس گزارش مؤسسه جهانی بار بیماری‌ها در سال ۲۰۲۵، میانگین غلظت سالانه ذرات معلق (PM2.5) در ایران طی ده سال گذشته حدود ۴۰ میکروگرم در متر مکعب بوده که ۹ میکروگرم بالاتر از میانگین جهانی است.
طبق این گزارش، این میزان، آلودگی هوای آزاد را به نخستین عامل خطر در مرگ‌ومیر مردم ایران تبدیل کرده است.
در حالی که مقامات رژیم اغلب آلودگی هوا را پدیده‌ای طبیعی یا ناشی از شرایط اقلیمی توصیف می‌کنند، کارشناسان محیط زیست تأکید دارند که سهم صنایع آلاینده، خودروهای فرسوده و ضعف در اجرای قوانین کنترل آلودگی، نقش تعیین‌کننده‌ای در این بحران دارد.
