سولین سنە
در همین حال، مدام خبرها و گزارش‌هایی از آمار مبتلایان، افراد مشکوک بە آلودگی، قربانیان و سرایت هرسناک آن از شهری بە شهر دیگر، از استانی بە استان دیگر و از سرزمینی بە سرزمین دیگر بە گوش می‌رسد. در این بحران جمعیت‌های فرودست و حاشیەنشین کە مدت‌ها بود پژواک صدایشان در نظام غیر قابل نفوذ جمهوری اسلامی کاملا قطع شدە بود مستقیما بە میدان آمدند تا "خود بە داد خود برسند" وتا بە اکنون بخش عمدەایی از نگرانی حکومت آن است کە علی‌رغم سرکوب نامحدود با خشن‌ترین ابزارهای کشتار در آبان‌ماە، باز این لشکر چند میلیونی سربرآورند و دوبارە بخواهند مطالباتشان را مستقیما نمایندگی کنند یا بە عبارتی دیگر "خود بە داد خود برسند" بحران برآمدە از شیوع کرونا این کابوس حکمرانان را تعبیر کرد.
تجربە سیاسی یک قرن اخیر در دنیا نشان می‌دهد کە بدون حملە خارجی رژیم‌های سیاسی هنگامی سقوط می‌کنند کە:
١) پایگاە اجتماعی آنها بە کمتر از پنج درصد سقوط می‌کند
٢) نارضایتی عمومی براساس انتظارات بە شدت افزایش پیدا می‌کند
٣) اقلیتی فعال و پر استقامت برای خلع رژیم شکل می‌گیرد
٤) ماشین سرکوب رژیم استحالە می‌شود
٥) رژیم دچار اشتباهات سیاسی و اجتماعی مکرر می‌شود.
واگیری کرونا در سراسر ایران در کوچکترشدن جمعیت وفادار بە رژیم، افزایش قدرت اقلیت برانداز، افزایش نارضایتی عمومی و کندشدن چاقوی سرکوب نقش بازی می‌کند. نوع عکس‌العمل رژیم در برابر این بیماری از اشتباهات جدی نظام بودە است. ما برای سالیان سال سرکوب شدەایم. بە ما برای سالیان سال دروغ گفتە شدە‌است. ما در جامعەای زندگی می‌کنیم کە نابرابری و بی عدالتی اجتماعی حاکم است برای همین هم یاد گرفتەایم کە خودمان بە فکر خودمان باشیم . در زمان بحران‌های کلانی مثل این بیماری کرونا، چیزی تحت عنوان جامعە وجود ندارد کە شما بتوانید در برابر مصیبت بە آن تکیە کنید. تفاوت یک حاکمیت دلسوز با یک حاکمیت خود رای در همین است کە فقط بە فکر خودش نیست بلکە بە فکر حفظ جان و مال و آرامش مردم است حاکمیت اگر در چنین روزهایی بە داد مردم نرسد دگر چە روزهایی می‌خواهد برسد؟ سرمنشأ اصلی ترس مردم بی اعتمادی بە حکومت است. این روزها مردم انتظار دارند مورد حمایت قرار گیرند. مردم بقیە روزها کە خودشان یک تدبیری دارند و یک جور ادامە حیات می‌دهند و در طول زندگی هم کم و بیش تلاش می‌کنند. اما در چنین روزهایی است کە نیاز بە حاکمیت دارند کە از آنها در برابر تمامی مشکلات اقتصادی و سایر موارد حمایت صورت گیرد. ناامنی همە جاگیر نیست بلکە پارەای از درون ماست چون پذیرفتەایم کە ناامنی آن روی البتە ناخوشایند سکە زندگی عادی همە ماست. با وجود آگاهی از زیستن در جامعە خطر. یعنی جایی کە لفظ "امنیت" حائز اهمیت حیاتی است، و این واقعیت کە اکثر اوقات بە هنگام هجوم بلایا همین لفظ خالی از معنا و صوری می‌شود یعنی صرفا یک لفظ باقی می‌ماند، نمی‌توانیم از معاشرت با یار وفادار و البتە خاموش مان سرباز زنیم و نام این رفیق "ترس" است. ترس مسیر حرکت جامعە را آشکار می‌سازد. نشان می‌دهد نقاط بحرانی کجاست. همە چیز اینجا ترسناک شدە است، مردم نمی‌دانند کە چە باید بکنند. دولت هیچ کاری نمی‌کند.
بسیاری از آنها مشکلات پرشماری را کە در جریان مقابلە با ویروس کرونا پیش آمدە است، این بار فقط نتیجە ناتوانی، بی کفایتی، شفاف نبودن، سردرگمی و هرج و مرج مدیریتی دست اندرکاران نمی‌دانند. نوع دخالت دین و روحانیون در هفتەهای اخیر، تقابل خرافات و علم و یا دینی بودن حکومت هم در بحث‌های انتقادی مردم جای مهمی را بە خود اختصاص دادە است. این کە جوانان از دین فاصلە می‌گیرند بە دلیل این است کە عدەایی دین را وارد جامعە کردند و تبلیغ می‌کنند کە عقل‌ستیز، عقل‌گریز و جوان‌گریز است اینگونە دینی کە در آن رفاە، سعادت و سلامت در نظر گرفتە نشدە باشد بشر قبول نمی‌کند. اشکال این است کە همە چیز را بە حساب دین گذاشتند و جامعە را خراب کردند، اقتصاد اسلامی، علوم تربیتی اسلامی، علوم سیاسی اسلامی، هر چیزی را نمی‌شود با پسوند اسلام درست کرد چرا کە اسلام پیام خاص خود را دارد، عقل، علوم وتجربە هم در هر زمینەای پیام خاص خود را دارند. برای مقابلە با ویروس کرونا همە دنیا دست بە دامان علم و راەحل‌های عقلانی شدەاند. خشم افکار عمومی در ایران از جملە متوجە کسانی است کە تلقی خرافی و ضد علمی، باورها وتعصب دینی را در برابر علم و عقلانیت قرار می‌دهند. دینی بودن حکومت نە تنها بە گرایش‌های غیرعقلانی، ضد علمی و خرافی میدان دادە است کە سیاست‌های دولتی را هم گاە با تنش‌های بزرگی همراە کردە است کە در کشورهای دیگر کمتر اثری از آن دیدە می‌شود. بحثی کە بیشتر در این روزها مطرح است، نتایج منفی دخالت دین و روحانیون در حکومت و توجە بە ضرورت جدایی این دو نهاد است. چنین بحث‌هایی هر چند در میان بسیاری ار نخبگان و کنشگران سیاسی غیرحکومتی طی چهار دهە گذشتە بسیار مطرح بودە است، طرح گستردە آن در میان افکار عمومی و حتی گروەهای سنتی و دینداران در پرتو تجربە بیماری ویروس کرونا می‌تواند بە بحران مشروعیت حکومت دینی ابعاد جدیدی ببخشد. جهل دینی بە مراتب خطرناکتر از کرونا است. اینکە طلبەای با لباس روحانیت کە سواد درستی هم ندارد و فقط می‌خواهد خود را قهرمان کند و بە بیمارستان می‌رود خطر بسیار بزرگی است کە باید جلوی آن گرفتە شود چرا کە هم جامعە را مبتلا می‌کند هم بە نام دین، این کار را انجام می‌دهد، یعنی دو منکر بزرگ را مرتکب می‌شود. اینان بە نام دین کاسبی می‌کنند این افراد مخل آرامش، آسایش و سلامتی بشر هستند اینان همانند کرونا در جامعە رسوخ و نفوذ کردند و ضربە هایی کە بە مردم وارد کردند بیش از کرونا است چرا کە هیچ چیز خطرناکتر از نافهمی در دین نیست . دین برای هدایت و انسان‌سازی آمدە است و در کنار دین عقل و تجربە نیز وجود دارد. اگر نخواهیم راە بسیار دوری برویم تجربە همین چهار دهە گذشتە هم درس‌های فراونی برای فاصلە گیری انتقادی از دخالت دین در حکومت داشتەاند. در کنار وضعیت بسیارنابسامان اقتصادی و رفاە، سقوط اخلاقی جامعە و رواج بی سابقە فساد و دروغ و ریاکاری در نظام سیاسی کە بە نام اخلاق و معنویت دینی حکومت می‌کند، می‌توانست زمینە مهمی برای بازاندیشی جامعە پیرامون زیانها و آسیب‌های دخالت دین در حکومت و اسلام سیاسی باشد. حکومتی کە چهار دهە مشروعیت سیاسی خود را از مذهب گرفتە در عرض چند هفتە شاهد بە دریا ریختە شدن مذهب سیاستگذار است .
دام دیگری کە شیوع ویروس کرونا برای جمهوری اسلامی پهن کردند بە مراتب از اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی هم خطرناکتر است. آن هم تیشەای بود کە این ویروس بر الاهیات سیاسی این رژیم فرد آورد. مقامات جمهوری اسلامی تصور می‌کنند کە هر گونە رفتار کند رژیم، ضد ضربە و ابدی است. مشاهدات میدانی و گشت زدن در صفحات مجازی کاربران ایرانی نشان می‌دهد کە اعتماد بە ایفای نقش حکومت در کنترل این وضعیت بە پایین‌ترین حد ممکن رسیدە است. در نقطەای کە رژیم با بحران فروپاشی مواجە باشد کمتر کسی بە طرفداری از آن بر نخواهد خواست، چون موازنەی فوائد و دردسرهایش بە نفع تفوق دردسرها تغییر کردە است .
آمار رسمی جانباختگان ویروس کرونا در ایران بە شدت رو بە افزایش است و دولت ایران از سوی نهادهای علمی و رسانەای بە پنهان کاری در مورد شمار مبتلایان متهم شدە است. چنین پیداست کە پنهان کاری در مورد اعلان شمار جان باختگان در سرکوب اعتراضات سیاسی دی‌ماە و آبان ماە و دروغگویی دربارەی سرنگونی هواپیمای اوکراینی و میزان واقعی مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم بە موضوع سلامت مردم ایران نیز سرایت کردە است. بر پایە یک ارزیابی، گسترش بیماری در کشور از ٣ تا ٦ هفتە پیش از ٢٢بهمن آغازشدەبود و حکومت دینی جمهوری اسلامی از آن خبر داشت. اما سازمان سپاە از خبررسانی دربارە آن جلوگیری نمود زیرا آگاهی از گسترش ویروس کرونا در کشور می‌توانست بر شمار شرکت‌کنندگان در مراسم سالروز انقلاب بهمن و مشارکت در انتخابات فرمایشی دوم اسفند تاثیرگذار باشد. این موضوع در درس خارج فقە سید علی خامنەای، پس از پایان انتخابات نیز نمایان شد. وی گفت دشمن و مخالفان انتخابات قصد داشتند با بهرە برداری از این فرصت {گسترش ویروس کرونا در ایران} مشارکت در انتخابات را کاهش دهند پنهان کاری، پرهیز از اطلاع رسانی بە موقع و سودجویی و خوش خدمتی هواپیمای ماهان در انتقال مسافران چینی، کە از جملە ارائە خدمات هوایی بە سپاە را نیز بر عهدە دارد، در گسترش سریع کرونا نیز نقش مهمی ایفا نمود. لذا بە نظر می‌رسد این بحران اجتماعی مربوط بە کرونا گذرا باشد البتە بحران زیربنایی چالش‌های اجتماعی با دین و روحانیت همچنان پابرجا خواهد بود. دیدگاە انتقادی نسبت بە دین و روحانیت ناشی از عملکرد چهل سالە حکومت دینی بودە است.
با توجە بەاظهارات متناقض مقام‌های وزارت بهداشت و سایر مقام‌های حکومتی ایران نتیجە می‌گیریم با توجە بە سایە بدبینی و عدم اطمینانی کە بە دولت مردان ایران پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی پیش آمدە است، اکنون کرونا یک بار دیگر توانایی حکومت ایران در رابطە با مدیریت بحران‌ها را زیر سوال بردە است، این کە آیا آنها در ارتباط با شیوع کرونا با مردم خود و سایر کشورهای جهان صادق اند؟
محتویات این مقالە منعکس کننده دیدگاه و نظرات وب‌سایت کوردستان‌میدیا نمی‌باشد.
