سە تشکل سیاسی اپوزیسون رژیم ایران، کنگره ملیتهای ایران فدرال، شورای دموکراسی خواهان ایران و همبستگی برای آزادی و برابری در ایران با انتشار بیانیەای بازداشت مدرسین و فعالان ادبی و فرهنگی ملیتهای تحت ستم در ایران را محکوم کردند و خواندن بە زبان مادری را از جملە حقوق طبیعی هر انسانی دانست.
متن بیانیە بە شرح زیر است:
حقوق زبانی ھمه ملیتهای ایران باید به رسمیت شناخته شود
دستگیری‌های اخیر در مناطقی از ملیتهای به حاشیه رانده شده، از جمله زارا محمدی در کردستان و علیرضا فرشی درآذربایجان، به جرم تدریس، ترویج و توسعە زبان مادریشان و تحت عنوان «به خطر انداختن امنیت ملی» بخشی از اقدامات سیاسی جمهوری اسلامی برای گسترش سلطه تمایتخواھانه و استمرار ظلم وستم بر مردمان ایران است.
به رسمیت شناختن حقوق زبانی گروه ھای انسانی که در چالش ھای اجتماعی و زیست محیطی شان طی ھزاران سال از تاریخ خویش، خالق زبان برای ارتباط برقرار کردن در میان خود و میراثی برای بشریت گشته اند، بر مبنای منشور و کنوانسیونھای حقوق بشر سازمان ملل متحد، از جمله حقوق طبیعی انسان و و بویژه حقوق کودکان متعلق به ھر گروه زبانی، محسوب میشوند۔
درکشورایران، از آغاز دوران پهلوی و امروز در حیات جمهوری اسلامی، حاکمان تلاش کرده‌اند که با پایمال کردن این حق اولیه انسانی با کاربست سیاستھای ھمانند و یکسان سازی اجباری(آسیمیله) ، تلاش بر ھویت زدایی تاریخی و سلطه سیاسی و فرهنگی تمامیت خواھانه خود را درمیان مردمان غیر خودی دراین مناطق داشته اند.
این حکومت‌های مرکزگرا همیشه مترصد این بوده‌اند که آنچه هویت ملی خوانده می‌شود، در مناطقی که زبان مادریشان زبان فارسی نیست، با زور سرنیزه و قانون آن را اعمال کنند و با زیر پا گذاشتن حقوق زبانی و فرهنگی ساکنان این اقلیم ھا، آنھا را تحت ظلم و ستم مضاعف قرار دھند.
امروزه در دنیا درنظر نگرفتن این حق انسانی جرمی است بس سنگین که متخلفان در آن محکوم به مجازات هستند.
اعمال سیاستھای ھمانند سازی اجباری(آسیمیلاسیون ) در جھت تک زبانی و تک فرھنگی کردن از طریق اعمال زور، زندان و اعدام، نه تنها کمکی به ھمبستگی و ھمگرایی و ھمزیستی مسالمت آمیزمردمان گوناگون ساکن در یک جغرافیا نمی‌کند؛ بلکه عاملی در ایجاد تنش ھای فرھنگی و تمایلات واگرایانه، و نتیجتا در تقابل با ھمزیستی مسالمت آمیز و علیه " ھمبستگی در دگر بودن ھا" خواھد بود۔۔
اجرای سیاستھای حذف حقوق اولیه یک انسان و در ابعادی وسیع‌تر برنامه ریزی حساب شده برای حذف زبان ھا و فرهنگ ھای مردمان گوناگون یک سرزمین تاریخاً رنگارنگ، جرمی است تاریخی و نابخشودنی که دولتمردان تمامیتخواه و تمرکزگرای حاکم بر ایران، تاوان تاریخی یی جبران ناپذیر را برای این سرزمین تدارک دیده اند۔ زیرا که در طول قرن اخیرشاھد مقاومت پیوسته ملیتھای به حاشیه رانده شده برای حفظ ھویت تاریخی شان بوده ایم و این مقاومت تا پیروزی بر تمامیتخواھان تمرکز گرای حاکم، ھمچنان پا برجا خواھد ماند۔
کنگره ملیتهای ایران فدرال
شورای دموکراسی خواهان ایران
همبستگی برای آزادی و برابری در ایران
١٥ ما ژانویه ٢٠٢٢
٢٥ دی ماه ١٤٠٠
