دکتر هاوری هرسینی

از خیلی دوست تا خیلی دشمن بودن، فاصله‌ای است به اندازه یک کف دست!

فالگیرهای خاورمیانه خوب می­دانند چه چیز کم است و خط‌های کف دستت به کجا ختم می‌شوند. کدام ساعت سعد و کدام وقت قمر در عقرب! کافی است بدانند چه چیز هست و چه نباید باشد، چه کسی نیست و چه کسی باید باشد و صد البته کمی اراده معطوف به قدرت و هوش کنترل نیازها! از دوستی و همراهی با عثمانی و آلمآن‌ها تا پناه بردن به جنگل و دندان  به میر پنج قزاق نشان دادن نیازی به نبوغ ندارد، تنها حدی از حماقت لازم است و آنگاه نیازها با عشوه دعوتت می­کنند؛ همین بس که با سرِ دوستت، کریدیت ورودت به قلعه­ی "منابع" بگیری و بعد با لقب "سالار ظفر" حس تکامل پیدا کنی؛ یعنی توهم هویت یا توهم خودِ خود ساخته!

بی آنکه بدانی "دشمنت" از دشمنش تنها به اندازه یک کف دست ترس دارد "اگر !" بداند چه چیز و چه اندازه کف دستت بگذارد و آخر به دست "حقِ" دشمنِ دشمنت محو شوی بی‌آنکه بدانی که بودی و چه شدی! میر پنج‌ها، سالار ظفرها بوده­اند، هستند و خواهند بود. متغیر مستقلی که همواره نقش حیاتی برای حاکمیت­های خودکامه و دگرستیز بازی کرده، نقش "منابع" در کنترل جامعه و افراد بوده است. کنترل و تقسیم هوشمندانه منابع (نوع و میزان) "مذاق­ها" را بر پایه مطلوبیت­ها یا استانداردهای مورد علاقه­ی حاکمیت شکل داده و "مزاج­ها" را تثبیت می­نماید؛ حتی نیازهای مطلوب، طراحی و ارائه می­گردد. قطع به یقین یکی از ابزارهای کنترل، واژه­ها و "کُد واره" نمودن واژه­ها است. واژه­ای چون "تروریسم و تروریست" امروز به یکی از پایه­های اصلی ادبیات سیاسی، تعاملات بین­المللی، اخبار روزانه و دوستی و دشمنی­ها تبدیل شده و سالانه میلیاردها دلار جهت آن هزینه می­گردد و حوزه­های نفوذ و عمق آن تعیین می­شود. در واقع این کُد ائتلاف­ها شکل داده، اقتصادها جهت داده و روابط­ ها تعیین کرده است. یکی از کُدهایی که بدان خواهیم پرداخت، پسوند "ستان" است که در اغلب موارد به مکان مشخص با ویژگی­های خاص فرهنگی و اجتماعی اشاره دارد که به آن خواهیم پرداخت. از آنجا که کورد (حداقل در شرق کوردستان) یک موجودیت رقیب برای حاکمیت تمرکزگرای دگرستیز محسوب می­شود، با ایجاد موجودیت­های رقیب (بحران) در دل آن موجودیت با کمک سالار ظفرهای زمان، به خُرد کردن و نهایتاً خنثی نمودن آن می­پردازند.

یکی از واژه­هایی که جدیداً وارد ادبیات عامیانه شده و بسیاری از روشنفکران و عوام، آگاهانه یا ناآگاهانه آن را به کار می­برند واژه "لَکستان" است؛ هر چند که در نگاه اول به جغرافیای محل سکونت لک‌ها اشاره دارد اما اهداف شوم و پنهان بسیاری در پس پرده دارد که بسته به شرایط زمانی خاص گوشه­ای از این پروژه به روی صحنه می­رود و چشمه­ای از آن اجرا می­شود؛ بعنوان مثال شرایط زمانی ثبت به اصطلاح "زبان لکی" در برهه­ای صورت گرفت که کوردستان باشور در اوج احساسات ناسیونالیستی و بحث رفراندوم استقلال قرار داشت و چشم کوردهای منطقه و حتی جهانیان را به خود معطوف ساخته بود. این پروژه -منظور پروژه‌ی لکستان است- چند هدف را با موفقیت نسبی به پایان رساند، از جمله: روشن کردن احساسات منطقه‌گرایی و عشیره‌گرایی، هویت­خواهی کاذب، تفرقه و انشقاق در جامعه کوردی، ایجاد رقابت برای ایل­گرایی و نهایتاً پیچیده کردن معادله به ضرر هویت‌خواهی و گفتمان کورد در شرق کوردستان. در واقع بدبین کردن کوردها نسبت به هم و تنگ کردن عمق استراتژیک کورد، فاز اتوماتیک و پنهان این پروژه بود که در حال حاضر چشمه بعدی آن در حال اجرا است و آن راه اندازی ایستگاه رادیویی لَکی همزمان با تحریم­های آمریکا و به تبع آن گسترش فقر، بیکاری، اعتیاد، مشکلات زیست محیطی و معضلات اجتماعی در مناطق لَک نشین است. دور از انتظار نیست که پروژه­هایی از این دست، نظیر اصالت دادن و تاریخ سازی برای فارسی "کرمونشاهی -کوردی حرامه-"، تقویت تفکر عشیره‌گرایی، جاش سازی و ظن یا توهم جاش گشتگی عموم نیز در شمایلی جدید و در عین حال ساده و پیوسته اجرا گردد.

آنچه که می­بایست روشنفکران کورد بدان توجه داشته باشند این است که عمل آن‌ها تنها در سطح واکنش به این پروژه­ها محدود نگردد و قبل از هر کسی فعالانه عرصه را در دست بگیرند و بر روی زیرساخت‌های فکری، اجتماعی و فرهنگی جامعه تمرکز ویژه نمایند. همچنین می­بایست بسیار دقیق و هوشمندانه به دانش و قرائتی معین از خود دست یافت و بر اساس آن به پشتوانه کار میدیایی، کُدهایی تعریف و ارائه گردد که در هر برهه­ و بحرانی راه را نمایان سازد. هرچند که واژه­ها تمام آنچه لازم می­باشد نیست اما کنار ده­ها اِلمان دیگر نقش مکمل قوی و پر رنگی دارد و به مدیریت بهتر مسائل کمک می­کند. برای هر واحد سیاسی چه ترکیه، چه ایران، چه عراق و سوریه، هیچ کوردی برای تمام فصول نیست! حتی اگر ذکر روزانه­ هر شهروند، "من کورد نیستم" باشد!.

 باید به این موضوع ایمان آورد که تا تعریف مشخصی از خود نداشته باشیم (فلسفه اجتماعی) و   بنیان‌های اجتماعی، فکری، فرهنگی و سیاسی کورد بر مبنای علم و کنترل بر منابع (نه سهم خواهی از حاکمیت مرکزی) شکل نگیرد، تنها بخشی از معامله­ی بازیگران ذی‌نفع خواهیم بود که مورد معامله قرار خواهد گرفت. "کوردی" برای تمام فصل‌ها را می­توان به فصلی برای تمام کوردها تبدیل کرد، فصلی به درازا و بیکرانی آینده اگر تاریخ را خوب بدانیم، حال را دریابیم و آینده را بسازیم.

محتویات این مقالە منعکس کننده دیدگاه و نظرات وب‌سایت کوردستان‌میدیا نمی‌باشد.