در ماه ژوئن، مصطفی هجری مسئول اجرایی حزب دمکرات کوردستان ایران، به دعوت یک نهاد آمریکایی وابسته به سنای این کشور و طی یک سفر رسمی به شهر واشینگتن سفر کرده و در یک تلاش دیپلماتیک فشرده، یک برنامه مشخص از پیش تعیین شده را در مدت دو هفته در این شهر پیش برد. این سفر در مقطعی فعلی از اهمیت شایانی برخوردار است. در واقع آنچه درجه اهمیت این مساله را نمایان می‌ساخت همانا نوع تعامل مقامات رسمی و غیررسمی و نیز امید بسیاری از فعالان عرصه‌های "تینک تنکها" -اطاق‌های فکر- به این مساله که سفر مذکور میتواند بر فضای غالب واشینگتن تاثیر مثبت داشته باشد.
اگر این مساله را از نگاهی معطوف به سیاست داخلی آمریکا بررسی نماییم، یکی از دستاوردهای اساسی این سفر بیشتر مطرح شدن مفهوم "تغییر رژیم" بود. مفهوم "تغییر رژیم" در نتیجه سیاست داخلی آمریکا و بر اثر رقابت‌های دو حزب دمکرات و جمهوریخواه و همچنین تحت تاثیر انتقادهایی که بر تغییر رژیم‌های پیشین وارد است به یک مفهوم کاملا سیاسی شده، تبدیل گردیده و کاربرد این مفهوم به یک مساله جدی "روابط عمومی"، بدل شده است. در واقع این بدان معناست است که اگر چه بسیاری از طرف‌های ذی‌صلاح و ذی‌نفوذ در این مقوله عملا در رویکرد خود نسبت به آینده خاورمیانه حذف رژیم جمهوری اسلامی را به عنوان یکی از پایه‌های بلامنازع می‌بینند اما هنوز در کاربرد مفهوم تغییر رژیم دچار تردید هستند. دلیل این امر، همچنان که پیشتر بیان شد این مقوله است که کاربرد این مفهوم میتواند به یک مساله روابط عمومی تبدیل شود. لذا اگر فروپاشی جمهوری اسلامی به عنوان یک مساله اجتناب‌ناپذیر در شهر واشنگتن در حال قوت گرفتن است اما تلاش‌هایی که به سوی این هدف در حال انجام هستند کاملا با چراغ روشن بوده و نشانه بروز خارجی قویی نمی‌توان از آن‌ها یافت.
آنچه که سفر مسئول اجرایی حزب توانست در این زمینه به انجام برساند ارائه یک زاویه بدیع و از منظر داخلی ایران بود. استدلال عمده آمریکایی‌ها در عدم رغبت خود برای به کاربردن این مفهوم میتواند نتیجه معکوسی در داخل ایران داشته باشد. در این دیدارها با ارائه این زاویه دید متفاوت، مصطفی هجری، مسئول اجرایی حزب توانست تا حد زیادی استدلال طرف‌های مختلف را با چالش روبرو کرده و به عنوان صدایی از داخل ایران، به آن‌ها این امکان را بدهد که بتوانند زاویه دیگری را به این مقوله بگشایند. امروز در رسانه‌ها و خبرگزاری‌های وابسته به رژیم ما شاهد پدیده‌ای هستیم که طی آن هر نوع اظهار نظر از مقامات آمریکایی که در آن تلاش این کشور برای تغییر رژیم در ایران را تکذیب می‌کنند را بر برجسته می‌نمایند. این پدیده به نوعی تایید درستی استدلال حزب دمکرات در این زمینه است.
از سوی دیگر اما این سفر توانست صدای ملت کورد را در یک برهه حساس در عرصه بین‌المللی تبدیل به یک صدای حاضر نماید. با توجه به استقبال کم سابقه‌ای که از سوی مقامات رسمی و افراد ذی‌نفوذ از مصطفی هجری شد، می‌توان گفت که کوردستان -همچنان که هدف اصلی راسان بوده و هست- در حال تبدیل شدن به یک نیروی تاثیرگذار در منطقه می‌باشد. اهمیت و توانایی حزب دمکرات کوردستان ایران بر کسی پوشیده نیست اما آنچه اهمیت دارد این است که اراده حزب دمکرات چه در مجاری نظامی و چه در مبادی دیپلماتیک آن، چنان تبلور نماید که این اهمیت بتواند از حالت بالقوه به حالت بالفعل در آمده و کوردستان را به همان نیروی تاثیر گذار مورد هدف تبدیل نماید. پر واضح است که در چنین شرایطی هم تمایل دنیا به شنیدن صدای کوردستان بیشتر شده و هم راسان به عنوان یک پروژه ملی و استراتژیک در ارتقای این جایگاه اهمیت بسیار بالایی دارد.
آنچه اهمیت این سفر را به ما نشان می‌دهد، تغییر رویکرد دیپلماسی حزب دمکرات کوردستان ایران است. سفر مذکور در تمام ابعاد خود سفری بسیار پرثمری بود اما آنچکه این سفر را بیش از هرچیز، از سفرهای پیشین شخص اول حزب به آمریکا متمایز می‌نماید، نه پرباری این سفر بلکه بلوغی است که رویکرد دیپلماسی حزب در حال تجربه کردن آن است. در این سفر، در واقع در نتیجه "راسان" و فداکاری‌های نیروهای پیشمرگه، حزب دمکرات در قالب یک نیروی متکی به خویش ظاهر شده و کاملا از موضع قدرت با تمامی طرف‌های مورد مذاکره، تبادل نظر می‌کرد. حزب دمکرات در این نشست‌ها و دیدارها نشان داد که دارا یک برنامه مشخص و راهبردی است و در نهایت یک رویکرد خاص دولت آمریکا میتواند به تامین منافع و اهداف میان مدت و دراز مدت دو طرف بیانجامد. در واقع می‌توان گفت، این تغییر رویکرد و موضع مقتدرانه حزب در دیپلماسی توانست توجه بسیاری را در شهر واشنگتن جلب نموده و به قول خود آمریکائی‌ها "ابروهای زیادی را بالا بیاندازد".
لازم به ذکر این نکته است که مسئول اجرایی حزب دمکرات کوردستان ایران، سفر خود را تنها به دیدار با آمریکایی‌ها اختصاص داده و به دلیل فشرده بودن برنامه‌های‌شان قادر به اختصاص وقت به جریانات ایرانی و کوردی نبودند. البته چند دیدار مسئول اجرایی حزب دمکرات در قالب هیئت بلند پایه کوردستان ایران با همراهی دبیرکل کومله کوردستان ایران، انجام شد و همچنین بنابر عرف و اصول حزبی دیداری تشکیلاتی نیز در یکی از روزهای تعطیل آخر هفته با تنی چند از اعضای حزب در آمریکا صورت پذیرفت. آنچه در این زمینه اهمیت دارد این است که حزب دمکرات در جمع‌بندی اصولی خود در زمینه رویکردش به نسبت اپوزیسیون ایران به این نتیجه رسیده که مهمترین و اولین فاکتور تعیین کننده در مواجه این حزب با اپوزسیون ایرانی بیان بی‌شائبه و صراحت لهجه آن‌ها در صحه گذاشتن بر حقوق حقه کوردستان و مردمان آن می‌باشد. به همین دلیل اگر چه فضای سیاسی امروز ایران مخصوصا در اپوزیسیون خارج از کشور، یک فضای ملتهب و پر تب و تاب است اما حزب دمکرات هرگونه برخورد احساسی را در عرصه واقعی سیاست، مغایر با اصل مسئولیت‌پذیری و نقش این حزب در راهبری مطالبات ملت کورد، می‌بیند. بر همین اساس است که این حزب نمی‌تواند سیاست خود را در عرصه واقعی مبتنی بر احساسات و یا خوش‌باوری پایه‌ریزی کند و مسئولیت تاریخی خود را در این زمینه به فراموشی بسپارد.
گزارش: آرش صالح
