تورکیە و ئێران، لە هەناوی سیاسەتی ئەمڕۆیاندا بۆنی تەپ و تۆزی شکان و سەرکەوتنی شەڕەکانی چەند سەدە لەوەپێش دەکەن. سیاسەتکارانی ئێرانی و تورکیە هێشتا رێچکە کۆن و درێژخایەنەکانی دۆستایەتی و دوژمنایەتی عوسمانیی و سەفەوییەکان و ئەوانی دیکەیان لەبیرە. زیاتر لە پێنج سەدەیە، کە دوو یەکەی جۆغڕافیایی لە ژێر رێبەرایەتی سوڵتان و پاشا، ئاخوند و سێکولار و بە ناوی دین، رەگەز و وڵات لە گەڵ یەکتردا کێبەرکێ دەکەن. سوڵتانەکانی عوسمانی و پاشاکانی ئێران لە ژێر ناوی رێبەرایەتی مەزهەبی سوننە و شێعەدا خەون و ئامانجەکانیان دەڕەنگاند و خەڵکی ئاسایی و گەلانی وەک کورد و هتد، لەو شەڕانەدا باجی گەورەیان دەدا. تورکیە و ئێران تا کۆتایی ئیمپراتۆری عوسمانی لە دۆخیکی گشتیی وەک یەکدا بوون و ئیدارە دەکران. سیستمی عوسمانی لە هێندێک بواردا لە سیستمی پاشاکانی ئێران پێشکەوتووتر و تورکەکان لە کۆتاییەکانی سەدەی ١٩دا خەونیان بە پێشکەوتنەکانی رۆژئاواوە دەبینی.
لە ژێر رێبەرایەتی کەماڵ ئاتاتۆرک و رەزاخان پێوەندییەکانی دوو وڵات، لە سێبەری سێکۆلاریزم و زلهێزە رۆژئاواییەکاندا روخسارێکی دۆستانەی بەخۆوە گرت. رەزاخان وەک مۆدیلێکی سەرکەوتوو چاوی لە نیزامی تورکەکان دەکرد و تێکۆشا وڵاتی ئێران بەو رێچکەیەدا بەرێ. ئەو پێوەندییانە لە سەردەمی حەمە رەزا شادا درێژەیان پێدرا، هەرچەندە هەر دووک لایەن و بە تایبەت ئێران هێندێک جار، لە هەڵسوکەوت و جووڵەی تورکەکان لە پێوەندی لە گەڵ سنوور و بازرگانی نێوانیان دڵگران و تووڕە بوون.
پێوەندییەکانی نێوان تورکیە و ئێران لە سەردەمی دەوڵەتی بە ناو مۆدێرندا گرژی تێکەوتوە، بەڵام شەڕی تێنەکەوتوە. لە جۆغرافیای دوو وڵاتی ئاماژەپێکراودا، دەسەڵاتدارن کەرەستەی جۆراوجۆریان بۆ پاڵەپەستۆخستنە سەر یەکتر هەبوە، کە بە شێوازی نیوەچڵ سوودیان لێوەرگرتوە. ئازەریی و تورکمەن لە ئێراندا دەژین و لە گەڵ تورکەکان و تورکیەدا لە کۆنەوە لە بواری کولتور و زمانەوە نیزیک بوون. شایانی باسە، کە ئەو بابەتانە خاوەنی توخمی بارگاوی کردنن، بەڵام بە زۆر هۆکار ئەکتیڤ نەکراون. بێجگە لەوە، بەشی رۆژهەڵاتی کوردستان خراوەتە چوارچێوەی سنوورەکانی ئێران و باکووری کوردستان بە نەخشەی تورکیەوە لکێندراوە، کە لە مێژووی کۆن و نوێیدا دەسەڵاتدار و نەتەوە سەردەستەکان کەڵکیان لێوەرگرتوون.
سنوورەکانی نێوان تورکیە و ئێران بە سنوورێکی کۆن ناودێر کراون و دەگەڕێنەوە بۆ شەڕی چاڵدران و رێکەوتنی زەهاو. دوو وڵات، لە ٢٢ی ئاوریلی ١٩٢٦دا رێککەوتنێکیان لە تاران واژوو کرد، کە باس لە یەکخستنی هەوڵ و تەقەللاکانیان دژ بە رەوت و جووڵانەوە نێوخۆییەکانی دوو وڵات دەکات (بە ئاشکرا مەبەستیان بزووتنەوە کوردییەکان بوو). لە ٨ی جولای ساڵی ١٩٣٧دا ئێران، تورکیە، عێراق و ئەفغانستان پەیماننامەی سەعدئابادیان، لە ژێر ناوی پاراستنی ئاسایش و ئاشتی ناوچەی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست مۆر کرد. لە مانگی ئاگۆستی ١٩٥٥دا رێککەوتننامەی سەنتۆ لە نێوان ئێران، تورکیە، بریتانیا و پاکستان واژوو کرا. سەرەڕای ئەوە، لە جولای١٩٦٤ دا تورکیە، ئێران و پاکستان بناخەی رێککەوتننامەی هاوکاری‌یان رەنگڕێژ کرد.
هاتنەسەرکاری کۆماری ئیسلامی ئێران بارودۆخەکەی گۆڕی و پێوەندی ئێران و زۆر وڵاتی تووشی ئاڵوگۆڕ کرد. بەهێزبوونی عێراق لە بن گوێی ئێران و کێبەرکێی نێوان دوو وڵات و باقی وڵاتانی عەرەب پێوەندییەکانی تورکیە و ئێرانی پەراوێز خست. دوو وڵات لە دوای شۆڕشی گەلانی ئێران پێوەندییە سیاسی، بازرگانیی و کولتورییەکانیان بە شێوازێکی پچڕپچڕ درێژەدا. تورکەکان بە گوێرەی هەڵکەوتی جۆغڕافیایی و هەروەها بارودۆخی ئابوریی وڵاتەکەیان لە کۆنەوە تێکۆشاون لە ئابوری وڵاتانی ناوچە سوود وەرگرن. رێژیمی تاران و ئانکارا لە ماوەی چەند دەیەی رابردوودا لە سەر چەند پرسێک هاوکاربوون، بەڵام هیچ کات دوو وڵات بە تەواوەتی بۆیان نەلواوە لە بەرەیەکی تۆکمە و درێژخایەندا کۆببنەوە. ئەوان بەرامبەر بە رووداوە ناوچەیی‌یەکان هەستیار بوون و بە وردی ئاڵوگۆڕە ناوچەیی‌یەکانیان خوێندوەتەوە. ئەوان لە کاتێکدا دژ بە ویستی زێدەخوازانەی یەکتر وەستاونەوە، بەڵام لە سەر پاراستنی نەخشەی ناوچە و بە تایبەت قەوارەی دەوڵەتی عێراق، سوریە و خۆیان پێداگری‌یان کردوە. لە روانگەی ئاسایش و ئەمنییەتی چاویان لە پرسی کورد کردوە و بە شێواز و رێگای هاوشێوە شەڕی داخوازە رەواکانی کوردیان کردوە.
زنجیرە رووداوەکانی چەند ساڵی رابردوو سروشتی پێوەندییەکانی دوو وڵاتی گۆڕیوە. ئەوان ئەمڕۆ لە دژی یەکتر تیژترن و دەربڕین و وتەی دەسەڵاتدارانی دوو وڵات دەیسەلمێنێ، کە گۆڕانی پارسەنگی هێز بۆ دوو کۆنە رەقیبی یەکتر تاڵ و دژوارە. رووخانی دەسەڵاتی بەعس و هاتنە سەرکاری نیزامێکی دەڵەمە، عێراقی کردوەتە پاشکۆی سیاسەتەکانی ئێران و تورکەکان تووڕەیی خۆیان لەو بارودۆخە نەشاردوەتەوە. لەو بەستێنەدا فاکتەری ئایین، ئابووری، مێژوو و سایکۆلۆژیی دەسەڵات رۆڵی گەورە دەگێڕن. بەڵگە مێژووییەکان دەیسەلمێنن، کە عێراق هەتا کۆتایی ئیمپراتۆری عوسمانی وەک سێ ویلایەتی عوسمانی ئیدارە کراوە. ویلایەتی موسڵ، کە یەکێک لەو سێ ویلایەتە بوو، هەتا ساڵی ١٩٢٦ هێشتا بە فەرمی نەخرابوە سەر عێراق و تورکیە خۆی بە خاوەنی مێژوویی ئەو ناوچەیە دەزانی. تورکەکان و بە تایبەت سروشتی دەسەڵاتدارانی ئەمڕۆی ئەو وڵاتە و پارتی دەسەڵاتدار (پارتی داد و گەشەپێدان) دژی پەلهاویشتنی ئێرانی شیعە بۆ عێراق و سوریە و ناوچەکانی دیکەن.
ئێران بە شێوەیەکی زۆر ئاشکرا لە خاکی سوریەدا تەراتێن دەکات و لە قەیرانی ئەو وڵاتەدا وێڕای رووسیە پشتی دەسەڵاتی ئەسەد دەگرێ. تورکیە لە کەیسی سووریەدا لە گەڵ وڵاتانی عەرەبیی و رۆژئاوادا هاوڕابوو، کە بەهۆی کارا و ئەکتیو نەبوونی وڵاتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا لەو پڕۆژەیەدا سەرکەوتوو نەبوون. لە ئاکامدا بەرەی شیعە، (ئێران، حیزبوڵڵای لوبنان، شێعەی عێراق و دەسەڵاتی سووریە و هێندێک پارتی سیاسی دیکە) رووسیە و ئەسەد خەریکە رۆڵی سەرکەوتوو لە قەیرانی سووریەدا دەگێڕن. تورکیە بۆ راگرتنی دۆخەکە و خۆپاراستن لە پەراوێزخران لە کەیسی سوریە و داعشدا، بەناچاری لە گەڵ رووسیە و ئێران پرسەکان تەتەڵە دەکا و تێدەکۆشی لە رووداوەکان دانەبڕێ. تورکیە لەوە دەترسێ، کە بەرەی شیعە بە سەرکردایەتی ئێران لە عێراق، سوریە،لوبنان، یەمەن، بەحرەین و تەنانەت عەرەبستانی سعوودی تەنگ بە سوننەکان هەڵچنێ و لە سەر دوارۆژی دەسەڵاتە سوننەکان ببێتە مەترسی گەورە.
تورکەکان دەزانن چۆن ئێران لە ئاکامی گەمەکە بترسێنن. ئەوان راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ باس لەوە دەکەن، کە درێژبوونەوەی سیاسەتی ئێران لە ناوچە و پەرەپێدانی فیرقەگەرایی رەنگە عێراق و سووریە لێک‌هەڵتەکێنێ و دابەش ببن. سەرکۆمار و وەزیری دەرەوەی تورکیە لەو ماوەیەدا بە شێوازی جیاواز و توند لە سەر سیاسەتەکانی ئێران لە ناوچەکەدا دواون. پەیامی ئەوان بۆ ئێران ئەوەیە، کە لە گەمەکەدا تەنیا تورکیە و سوننەکان نایدۆڕێنن، بەڵکو ئەوە ئێران و دوارۆژی ئەو وڵاتەیە، کە لە کۆتاییدا دەکەوێتە بەر هەڕەشە. تورکیە لە گەڵ باشووری کوردستاندا رێککەوتننامەی درێژخایەنی نەوتی هەیە و لە گەڵ یەکێک لە زۆنەکانی باشوور گرێدراوە. شایانی باسە، کە ئێرانیش لەو بەستێنەدا دوانەکەوتوە و یەکێک لە زۆنەکانی باشووری کوردستانی بێ‌خەم دانەنیشتوە.
تورکەکان لەو رۆژانەی رابردوودا بە هەڵکردنی ئاڵای هەرێمی کوردستان و عێراق لە فڕۆکەخانەی ئیستانبوڵ ویستیان بە یەک تیر لە سێ نیشان بدەن. تورکیە بەو سیاسەتە، لە هەنگاوی یەکەمدا ئێرانی لە دوارۆژی مەترسیداری سیاسەتەکانی لە ناوچە و بە تایبەت لە پانتایی هێڵی کۆنی عوسمانی ئاگادار دەکاتەوە. بە واتایەکی دیکە، وێنەیەکی کۆنی رووداوەکان بیر ئێران دەخاتەوە، کە لە مێژوو پەند وەربگرێ. لە لایەکی دیکە، پرسی رەوانەکردنی نەوتی کەرکوک لە رێگای هێڵی تایبەت بۆ ئێران بە زەنگی مەترسی بۆ سەر سیاسەتی وزەی خۆی دەزانێ، کە لە ماوەی ساڵانی رابردوودا خێرێکی بەرچاوی لێکردوە. بەرپرسانی تورک بە هەڵکردنی ئاڵای هەریمی کوردستان دەسەڵاتدارانی بەغدا لەو سیاسەتە ئاگادار دەکەنەوە. ئەوان بە زمانی کردەوە بە بەغدا دەڵێن، کە مامەڵە بە نەوتی کەرکوک و هەروەها لێدان لە بەرژەوەندی تورکەکان کاریکی مەترسیدارە. بەرپرسانی تورکیە بە گرینگیدانی رواڵەتی بە پرسی کوردانی باشوور و هەڵدانی ئاڵای هەرێمی کوردستان لە پەنا ئاڵای عێراق، دەخوازێ بارودۆخی نالەباری کوردەکانی باکوور لەبیر بەرێتەوە. بە واتایەکی دیکە، بەرپرسانی تورکیە ئاگادارن، کە سیاسەتی تاکتیکیی و رواڵەتی کوردەکان بە ئاسانی دەبزوێنێ و راگرتنی پێوەندی لە گەڵ پارتە سیاسییەکانی باشووری کوردستان رەنگە بۆ پرسی نێوخۆی باکووری کوردستان و بە تایبەت لە سەروبەندی قەیران و دەنگداندا خێردار بێ. ئێرانیش لە سەردەمی شا و ئاخوندەکاندا تێکۆشاوە لە پرسی کورد لە دەرەوەی سنوورەکانی خۆی کەڵک وەرگرێ و سۆزی بەشێک لە کوردی پارچەکانی دیکەی بۆ لای خۆی راکێشاوە.
ئێران و تورکیە، لە دوای سەرهەڵدانی راپەڕینی سووریە و شەڕی دەستە و تاقمی جۆراوجۆر لەو وڵاتە بە شێوەیەکی رووت و ئاشکرا کەوتوونە بەرەی بەرامبەری یەکتر. ئەوان بە ناوی شەڕی تیرۆریزم لە ناوچەدا بای باڵی خۆیان دەدەن و گۆیا دژی داعش شەڕ دەکەن. ئەگەرچی بەرپرسانی تاران لە دوای سەرنەگرتنی پلانی کودێتا لە گەڵ دەسەڵاتدارانی تورک پێوەندییەکانیان دمەزەرد کردەوە، بەڵام جیاوازی بەرژەوەندییەکانیان ئەوەندە زۆرە کە بە ئاسانی پڕ نابێتەوە. ئەوان لە سەر زۆر رووداو و داهاتووی ناوچە هاوڕا نین. بۆ وێنە، لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا پرسی رێکخراوی حەماس، لە دەستی ئێران و سووریە دەرچوو و بەناچاری کەوتوەتە بندەستی تورکیە و وڵاتانی بەرەی سوننە. ئێران و سووریە بە رۆیشتنی حەماس لە سووریە پێوەندییەکانیان لە گەڵ فەلەستینیەکان وەک جاران نەماوە و سیاسەتی ئێران بۆ پشتیوانی کردن لە خەباتی فەلەستینی‌یەکان زیاتر لە جاران کاڵ بوەتەوە. تورکیە تێکۆشاوە بۆشایی ئێران لە پرسی فەلەستیندا پڕ بکاتەوە و چەند جارێک میوانداری لە سەرۆکی حەماس کردوە .
تورکیە و ئێران، لە مێژووی مۆدێرنی خۆیاندا بە لۆژیکی بازرگانی، ئابووری، سیاسەت و جیرانەتی لە گەڵ یەکتر جوڵاونەتەوە. دوو دەوڵەت رەچاوی پێگە و جێگەی خۆیان کردوە، بەڵام لە ژێر کارتێکەری زۆر فاکتەردا هێڵە گشتیەکانی سیاسەتکردنیان لە یەکتر جیاواز بوە. ئێران دوای شۆڕشی گەلانی ئێران لە رێبازی رەزا و حەمە ڕەزاشا لایدا و رێبازێکی تازەی داتاشی، کە لە سەر ئایدۆلۆژی شیعەی دوازدە ئیمامی هەڵچنرا. ئاخوندەکان ویستیان ئێران لە سەر هێڵی رۆژئاوا لادەن و بە شێوازێک ئیدارەی بکەن، کە خۆیان بە گونجاویان دەزانی. تورکیە لە هەموو قۆناغەکاندا تێکۆشاوە لە گەڵ رۆژئاوادا هاوهەنگاو و تەنانەت خەونی بە ئەندامەتی لە یەکيتی ئورووپاوە دەبینی. جۆغرافیای سیاسی تورکیە و ئەندامەتی ئەو وڵاتە لە ناتۆدا بۆ رۆژئاوا و بە تایبەتی ئەمریکا جێگەی سەرنج و بایەخ بووە.
تورکیە لە پاش سەرکەوتنی پارتی داد و گەشەپێدان و بە تایبەت لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا چەقی سیاسەتی وڵاتەکەی لەبیر نەکردوە و لە هەموو بەرەکاندا بە دوای قازانجە ئابووریی و سیاسییەکاندا وێڵ و سەرگەردان بووە. بەرپرسانی تورکیە، لە پێناوی دەستەبەرکردنی پێگەی گەورەتر لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاستدا سیاسەتی جۆراوجۆریان رەچاوکردوە و لە سیاسەتی دەرەوەدا لە گواستنەوەی بەرەکان نەپرینگاونەوە (بۆ وێنە، ئیسڕائیل، وڵاتانی سوننە بە سەرکردایەتی عەرەبستانی سعوودی، ئەمریکا، یەکێتی ئورووپا، رووسیە و ئێران) . ئێران لەو نێوەدا دەستەوەستان رانەوەستاوە و تێکۆشاوە لە دەرەوەی سنوورەکان قەیران و دەرفەتەکان بە قازانجی خۆی بەکار بێنێ. لە عێراق، سووریە، لوبنان، بەحرەین، یەمەن و عەرەبستانی سعودی و تەنانەت باشووری کوردستاندا دنەی بزووتنەوەی شیعە مەزهەبەکانی داوە و لە پێناوی نائارامکردنی وڵاتە سوننەکاندا کەڵکی لێوەرگرتوون. جووڵەی دیپلۆماسی ئێران وەک تورکیە کراوە نەبوە و زیاتر لە سەر خوڵقاندنی قەیران رۆنراوە. ئەو وڵاتە لە گەڵ وڵاتانی نەیار و دژبەری ئەمریکا و رۆژئاوا ویستویەتی پێوەندی دامبەزرێنێ و زیاتر لە گەڵ رووسیەدا هەڵوێست و رێبازی هاوشێوەی رەچاوکردوە .
دەسەڵاتدارانی ئێران بە نۆبەی خۆیان تورکیە بە هەوڵدان بۆ ژیاندنەوەی کولتوور و میراتی عوسمانی‌یەکان تۆمەتبار دەکەن. ئێران و تورکیە لە سیاسەت و رێبازی یەکتر شارەزان و ئاگاداری کۆدە دیپلۆماسی‌یەکانی یەکترن. نەخشەی بەرژەوەندییەکانی ناوچە و هێڵەکان ئاشکران و بە کردەوە دەبیندرێ، کە دەوڵەتەکان، لایەنە سیاسی، ئایینی و تەنانەت بیروڕای گشتی لە نێوان دوو بەرەی ئێرانیی و تورکییەدا راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ دابەشکراون. تەوژمی هیلالی شیعە و سێگۆشەی سوننە و سێبەری بەرژەوەندیی زلهێزەکان بە رێژەیەکە، کە لایەن و پارتە نە بەستراوە و سەربەخۆکان بە ئاسانی پەراوێز دەخەن. بە واتایەکی دیکە، بەرژەوەندییەکان بە جۆرێک داڕێژراون، کە ئەکتەرە سیاسییە گەورەکان خاوەن رۆڵ و نەخشەداڕێژەری سیاسەت و پلانە گەورەکانن و چووکەکان دەتوانن تەنیا سیاسەتی پاشکۆیەتی رەچاو بکەن.
دەربڕینە سەرەتایی‌یەکانی دۆناڵد تڕامپ سەرکۆماری ئەمریکا بەرامبەر بە ئێران تێڕوانینی تورکیە و وڵاتە سوننەکانی ناوچەی بەرامبەر بە ئێران گۆڕیوە. بە واتایەکی دیکە، تورکیە، وڵاتە عەرەبە سوننەکانی ناوچە و تەنانەت ئیسڕائیل بە روانگەی تڕامپ لە سەر ئێران دڵخۆشن. دروشم و هەڕەشەکانی ئەمریکا لە ئێران پارسەنگی هێز لە ناوچە دەگۆڕێ و لە بواری سایکۆلۆژی بەرەی تورکیە و وڵاتانی سوننە بەهێزتر دەکا. ئەوان لە سیاسەتەکانی ئۆباما بەرامبەر بە ناوچەی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست و بە تایبەت ئێران دڵگران بوون. بەرەی سوننە و تورکیە لە ماوەی شەڕی عێراق و دواتر سووریەدا تێگەیشتن، کە ئێران و هیلالی شیعی خەریکە لە هێڵە سوورە کۆنەکانی عوسمانی نیزیک دەبێتەوە. تۆمەتبارکردنی ئێران بە پشتیوانی کردن لە تیرۆریزم و هەروەها پەرەپێدانی فیرقەگەرایی لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست بۆ خاوکردنەوەی سیاسەتی ئێران لە ناوچەیە.
پێوەندییەکانی تورکیە و ئێران لە سەر بناغەی رووداوەکانی١٠٠ ساڵی رابردوو رەنگە بەئاسانی نەگاتە شەڕی راستەوخۆ. ئەوان وەک دوو دەوڵەتی جیاواز خاوەنی پێگە، کولتوور، دەسەڵات و بەرژەوەندیی جیاوازن. پێوەندییەکانیان چەند لایەنەن و کێشە نێوخۆییەکانی دوو وڵات و پرسی دوارۆژی عێراق و سووریە دەتوانن زیاتر لە هەموو فاکتەرێک ئەو دوو دەوڵەتە لە یەکتر تیژ بکەن. فاکتەریک، کە لە رابردوودا زۆر جار سوڵتانی عوسمانیی و پاشاکانی ئێرانی بەگژ یەکتردا کردوە. برینی پێوەندییەکانی ئێران و تورکیە هیچ کاتێک ئەوەندە چڵکیان نەکردوە، کە بە دیالۆگ و رێگای دیپلۆماسی چارەسەریان نەکردبێ. هەڕەشەکردن لە یەکتر و تۆمەتبارکردنی یەکتر لە پێوەندی لە گەڵ بارودۆخی عێراق، سووریە و ناوچەدا باسێکی تێپەڕە و بەرپرسانی تورکیە و ئێران لە ترسی لە گرێژنەدەرنەچوونی بارودۆخەکە چنگ و ددان بە یەکتر نیشان دەدەن.
پاشماوەی عوسمانیی و ئێرانییەکان لە تاران و ئانکارا لە تاو ژانی ئاڵوگۆڕەکان و زیاتر چڕبوونەوەی شەڕی بەناو بەرەی شیعە و سوننە کەوتوونەتە داوی شەڕی دیپلۆماسیی و پشتگیری کردن لە لایەن و گرووپی جیاواز. ئەوان لە سەر مانەوەی عێراق و سوریە هاوڕان، بەڵام شک و گومانیان لە هەوڵ و تەقەللای یەکتر گەیشتۆتە لووتکە. شەڕی حەڵەب، وموسڵ و چارەنووسی باشووری کوردستان، نەوتی کەرکوک و داهاتووی سیستمی سیاسی عێراق و سووریە، دوور نیە ئەوان پەلکێشی زۆرانبازی‌یەکی تازە بکات. لە ماوەی ١٠٠ ساڵی رابردوودا هیچ کات دوو وڵات بە رێژەی ئەمڕۆ لە ترسی زیادبوونی هێژمۆنی یەکتر لە نیزیک سنوورەکانی خۆیان ترسیان رێنەنیشتوە. هێزەکانی ئێران لە مێژووی هاوچەرخدا کەمتر لە نێو سنوورە کۆنەکانی عوسمانی و لە سنووری تورکیەی ئەمڕۆدا بەو تەوژمەی ئێستا بینراون. ئەو پرسە خەریکە زاری برینە کۆنەکانی نێوان دوو وڵات دەکاتەوە و ناچاریان دەکات، قامک لە سەر مەترسییەکان دابنێن و یەکتر لە دوارۆژی سیاسەتەکانیان ئاگادار بکەنەوە. بەرگرتن بە پەرەسەندن و بەهێزبوونی شیعەکان لە ژێر ريبەرایەتی ئێراندا و دوور خستنەوەی دەستی ئێران لەکاروباری نێوخۆیی وڵاتانی سوننە و دەرپەڕاندنی ئەو وڵاتە لە عێراق و سووریە بۆ بەشێک لە وڵاتانی ناوچە وەک تورکیە، عەرەبستانی سعودیی و باقی وڵاتانی سوننە و تەنانەت ئیسڕائیل بوەتە پێویستی‌یەکی گرینگ. دەربڕین و روانگەی تورکیە، عەرەبە سوننەکان لە سەر ئێران و سیاسەتەکانی رێژیمی تاران لە کۆنفڕانسی ئاسایشی مۆنیخ دەیسەلمینێ، کە ئێران زیاتر لە رابردوو پێی لە بەڕەی خۆی راکێشاوە. سیاسەتەکانی ئێران لە بن لووتی تورکیە و رمبازێن لە نێو دەوڵەتە عەرەبەکاندا بە ئاسانی تێپەڕ نابێ و لە سەر پێوەندییەکانی ئێران و تورکیە و وڵاتانی دیکە کاریگەر دەبێ. دەوڵەتەکان لە سەر مانەوەی نەخشەی ناوچە سازاون و کێشەی ئەمڕۆیان بۆ ئەوەیە، کە لە ئەگەری ئاڵوگۆڕی تازە لە رووخان و لەبەر یەکهەڵوەشان دوور بن.
سەرچاوە: ڕۆژنامەی کوردستان ژمارە ٦٩٩
