لە کۆمەڵێکدا کە زۆری و زوڵم و چەوساندنەوە هەبێ، خەبات وبەربەرەکانیش دەبێ و ده‌مێنێ. مێژوویی نەتەوەی کورد شاهیدی خەبات و تێکۆپشانی ڕۆڵەکانیەتی و تا ئێستاش ئەو خەباتە بە شێوەی جۆراوجۆر لەلایەن ڕۆڵەکانی ئەو نەتەوەیەوە درێژەی هەیە. نەتەوەی کورد لە ڕەوتی گەشەکردنی کۆمەڵایەتی خۆیدا و هەمیشە بە گوێرەی هەلومەرج هەوڵی داوە بۆ ئەوەی نەتەوەکەی ئازادی وەدەست بێنێ. فیداکاری و لەخۆبودوویی و گیانبازی و قوربانیدانی ڕۆڵەکانی ئەو نەتەوەیە باشترین بەڵگەن.
مێژووی خوێناویی ئەو گەل و نیشتمانە ئەوەمان پێ دەڵێ کە تا نەتەوەی کورد هەیە دەنگ و هاواری بۆ خەبات و گەیشتن بە مافەکانی کپ ناکڕێ. چونکی نەتەوەیەکی خۆڕاگڕ و ئامادەشە نرخی ئازادیی خۆی بدا، ئامادەیە باشترین و بە ئەمەگترین ڕۆڵەکانی خۆی بکاتە قوربانی. کوێ هەیە لەم پێدەشتانە، لەو شاخ و كێوانە، لەو شیو و دۆڵانە، لە شار و دێ، لە مووچە و مەزرا، لە هەموو جێیەکی ئەم کوردستانە بە ڕۆڵەیەکی ئەم نیشتمانە بە خوێن شەڵاڵ نەبووبێ.
مێژووی جووڵانه‌وه‌ی کورد له سات به ساتی ئه‌و ڕۆژه سه‌خت و ناهه‌موارانه و له‌و حه‌ماسه و سه‌رکه‌وتنه شیرین و شکسته تاڵ و ناخۆشانه، لە ڕەوتی هەوراز و نشێوێ کە ئەم گەلە لە سەدان ساڵ لەمەوبەرەوە لەگەڵی پەنجەشکێنیی کردوە، پێک‌دێ. ئه‌گه‌ر له ڕۆژانی سه‌ختی به‌رگریی خوێناویدا ده‌رفه‌ت و ئیمکاناتی تۆمارکردنی ئه‌و ڕۆژانه‌مان نه‌بووه، جا چ به وێنه، به فیلم و چ به نووسین و کۆکردنه‌وه‌ی دێکۆمێنته‌کان، به‌ڵام ئەگەر ئه‌مڕۆ مێژووی خۆمان پشتگوێ بخەین و نەتوانین تۆمار و بەدێکۆمێنتی بکەین، نەوەی داهاتوو و مێژوو نامانبوورێ و بێبەزەییانە دەمانداتە بەر ڕەخنە و سەرکۆنە. هەر بۆیە غه‌دره ئه‌گه‌ر ئه‌و ڕۆژانه نه‌نووسینه‌وه، ئه‌گه‌ر تۆزی فه‌رامۆشییان لەسەر لانه‌ده‌ین و زیندوویان نەکەینەوە. ئه‌و ڕۆژانه‌ی که ئه‌گه‌ر به نووسراوه بمێننه‌وه، به دڵنیاییه‌وه له داهاتوودا ده‌بنه هه‌وێنی دروستکردنی سه‌دان و بگره هه‌زاران دێکۆمێنت و فیلم و به‌ڵگه‌ی سیاسی، هونه‌ری و ئه‌ده‌بی. خۆی کارێکی پڕبایەخە ئەگەر ئەمڕۆ مێژووی بەربەرەکانی و بەرخۆدانی هێزی پێشمەرگە دیکۆمێنت و زیندوو ڕاگرین. عەمەلیاتی «هەژدە دۆڵان» لە ناوچەی بانە یەک لە حەماسەکان و یەکێک لە ڕۆژەکانی مێژووی قارەمانەتیی هێزی پیشمەرگەی کوردستانە.
ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی بە دوای داسەپاندنی دەسەڵاتی خۆی بەسەر خەڵکی ئیران و بەتایبەتی کوردستان، هەر بەوەش نەوەستا و سیاسەتی نواندنی توندوتیژی و زەبروزەنگی خۆی بەسەر خەڵکدا هەروا درێژە پێدا و بە وەڕێخستنی ماشێنی کوشت و کوشتار بە مەبەستی چاوترساندنی لاوانی کورد لە هیچ چەشنە پیلانێک نەپرینگایەوە.
لە سەرەتای هاوینی ساڵی ١٣٦٠ هێزەکانی کۆماری ئیسلامی بۆ داگیرکردنی جادەی بانە ــ سەردەشت، چەندین جار هێرشیان کرده سه‌ر ناوچه‌که و هەموو جارێ بەهۆی فیداکاری و خۆڕاگریی هێزی پیشمەرگەی کوردستان تێک دەشکان و بە دەیان و سەدان که‌سیان لێ ده‌کوژرا و پاشەکشەیان پێ دەکرا و خۆیان لە پادگانی بانە دەهاویشتەوە.
ڕێژیم بەدوای هەر شکستێکیش بە تۆپخانەی قورس خەڵکی بێتاوان و چیا و دۆڵ و پێدەشت و باخ و ڕه‌زی خه‌ڵکی له ناوچه‌که ئاگر باران دەکرد و وەک ئاماژەی پێکرا هیچ جیاوازییەکی لە نێوان خەڵك و هێزی پێشمەرگە دانەدەنا و لە زۆر شوێنی ڕۆژهەڵاتی کوردستان کوێرکوێرانە و هەڕەمەکی دەستی لە کەس نەدەپاراست.
هێزەکانی کۆماری ئیسلامی پاش چەند جار شکسته یەک‌لەدوای یەکەکانی بە دەست هێزی پێشمەرگە لە جادەی بانە ــ سەردەشت، تاکتیکی گۆڕی و بە شێوەی شەڕی جه‌بهه‌یی که‌وته خۆ. بۆ ئەم مەبەستە ڕۆژی ٦ی گەڵاوێژی ساڵی ١٣٦٠ جارێکی دیکە بە هێزێکی سەدان کەسی و تۆپخانەیەکی قورس پەلاماری جادەی بانە ــ سەردەشتی دایه‌وه. ئەم هێزانە له‌پیشدا که‌وتنه که‌مینی لکی دوو، پاشان له زۆربه‌ی شوێنه‌کان له داوی پێشمه‌ر‌گه‌کانی هێزی شه‌هیدانی وردی که‌وتن.
دوژمن وه‌ها سه‌ری لێ شیوابوو که توانای خۆکۆکردنه‌وه‌ی نه‌بوو. هێزی سه‌رلێشیواوی ڕێژیم به‌هۆی ده‌ستوبردی پێشمه‌رگه‌کان شپرزه بوو و ڕۆڵه‌کانی دێموکرات ده‌رفه‌رتی خۆڕێکخستنه‌وه‌یان نه‌ده‌دانێ. ئه‌م ڕۆژه مێژووییه و ئه‌م حه‌ماسه‌یه که له‌گه‌ڵ ڕووناکاییی به‌یانی ده‌ستی پێ کرد و تا 5ی ئێوارێی خایاند، به شکستی دوژمن کۆتایی هات. له‌و شه‌ڕه قورسه‌دا جەندەکی سه‌دان که‌س لە هێزەکانی ڕێژیم له‌سه‌ر زه‌وی که‌وت و ٢٢ ماشێنی هێزی سەرکوتکەره‌کان و سه‌دان چەکی جۆراوجۆر دەسکەوتی هێزی پیشمەرگە بوون.
له‌و شه‌ڕەدا بێجگه له پێشمه‌رگه‌یەک که به برینداری گیرابوو و پاشان له کۆتایی شه‌ڕه‌که به جه‌نده‌کی کوژراوه‌کانی دوژمنیان گۆڕیبۆوە، سه‌رکه‌وتنه‌که به خوێنی ٨ قاره‌مانی نه‌ته‌وه‌که‌مان کۆتایی هات. ئه‌گه‌رچی لەم حەماسەیەدا ٨ تێکۆشه‌ری رێگای ئازادی گیانیان بۆ پاراستنی ئاو و خاکه‌که‌یان به‌خشی، به‌ڵام به خوێنی خۆیان میژوویه‌کیان نووسییه‌وه که بۆ هه‌تاهه‌تایه له دڵی نه‌ته‌وه‌که‌یاندا به زیندوویی ده‌مێننه‌وه. ئه‌و پۆلە شەهیدە به بەخشینی خوێنی خۆیان سه‌لماندیان که یه‌که‌م؛ کورد نه‌ته‌وه‌یەکی گیانفیدا و بەرهەڵستکارە و دوژمن ناتوانێ به سانایی خاکه‌که‌ی داگیر بکا و له خاکه‌که‌یدا تەڕاتێن بکا. دووهه‌م، رێژیم که پێی وابوو هیچ هێزیک ناتوانێ به‌ربه‌ستی بێ بۆ گرتنی جاده‌ی بانه ــ سه‌رده‌شت، به‌ڵام کورانی دیموکرات له‌و مه‌ڵبه‌نده ده‌رسێکی وایان به هێزی ڕێژیم دا که ئێستا وه‌ک بیره‌وه‌رییه‌کی تاڵی شکستخواردن باسی ده‌که‌ن و ده‌یگێڕنه‌وه. سێهه‌م؛ ڕێژیم پێی وابوو ئه‌گه‌ر ئه‌و جاده‌یه داگیر بکا پێوه‌ندی هێزه‌کانی خواره‌وه له‌گه‌ڵ بنکه‌ی ده‌فته‌ری سیاسی ده‌پسێن و هێزی پیشمه‌رگه به‌هاسانی ناتوانێ هات‌وچۆ بکه‌ن که ئه‌و پیلانه‌شی پووچه‌ڵ بۆوه.
( لە ژمارەی ٧١٨ی”کوردستان”دا بڵاو بۆتەوە)
