کوردستان میدیا: ماڵپەڕی ئوورشەلیم ئانلاین (jerusalemonline)، وتووێژێکی لەگەڵ مستەفا هیجری سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران پێکهێناوە.
دەقی وتووێژەکە بەم چەشنەیە:
ئوورشەلیم ئانلاین: رەوشی مافی مرۆڤ لە کوردستانی ئێران دوای خۆپیشاندانەکان بە دژی رێژیمی ئێران چۆنە؟ دژبه‌رانی رێژیم لە کوردستان چاوەڕێی چی دەکەن؟
مستەفا هیجری: ره‌وشی پێشلکردنی مافی مرۆڤ له ئێراندا به گشتی زۆر خراپه و کۆماری ئیسلامی هیچ مافێک بۆ شارۆمه‌ندانی له‌به‌رچاو ناگرێت. ئه‌م ره‌وشه له کوردستاندا زۆر خراپتره له‌چاو به‌شه‌کانی دیکه‌ی ئێران. هۆی ئه‌مه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه بو ئه‌وه‌ی رێژیمی ئێران کورده‌کان نه وهک هاووڵاتی به‌ڵکوو وه‌کوو خه‌یانه‌تکار و دژی شۆڕش چاو لێ ده‌کات و به‌رده‌وام جموجۆڵه‌کانیان لەژێر چاوه‌دێری ده‌گرێ و به هه‌موو بیانوویه‌ک سه‌رکوتیان ده‌کات.
به‌تایبه‌ت دوای هه‌ر سه‌رهه‌ڵدانێکی ناڕه‌زایه‌تی وه‌کوو ئه‌وه‌ی ئه‌م دوواییانه‌ی له مه‌هاباد روویدا. له‌و رووداوه‌ی مه‌هاباددا، کچێکی کوردی کارمه‌ندی "هۆتێل تارا" له دژکرده‌وه‌یه‌کدا به‌رانبه‌ر به کرده‌وه‌یه‌کی نامرۆڤانه‌ی فه‌رمانبه‌رێکی رێژیم که هه‌وڵی ده‌ستدرێژی کردنی دابوو، خۆی له نهۆمی ٤ی هۆتێله‌که خسته خواره‌وه و له ئاکامدا گیانی له ده‌ست دا.
به‌دوای ئه‌و رووداوه‌و ده‌ربڕینی ناڕه‌زایه‌تی خه‌ڵک له شاری مه‌هاباد و هەروەها‌خۆپێشاندانی ناڕه‌زایه‌تی له چه‌ند شار و شارۆچکه‌یه‌کی کوردستان، بێجگه له هێزی نێزامی و ئێنتیزامییه سه‌رکوتکه‌ره‌کانی ئه‌و شارانه، رێژیم ژماره‌یه‌کی زۆری هێزی دیکه‌ی له شوێنه‌کانی دیکه‌وه بۆ سه‌ركوتکردنی خه‌ڵک و چاوترسێن‌کردنیان هێنایه کوردستان و ده‌ستی داوه‌ته قۆڵبه‌ستکردنی خه‌ڵکی ناڕازی و ناردنیان بو زیندانه‌کان. له‌و پێوه‌ندیه‌دا زیاتر له سه‌د که‌س تا ئێستا خراونه‌ته زیندان و که‌وتوونه‌ته به‌ر ئه‌شکه‌نجه و سووكایه‌تی پێکردنی هێزه‌کانی رێژیم. هه‌رچه‌شنه کۆبوونه‌وه‌یه‌کی خه‌ڵک به‌رگری لێده‌کرێت و به گشتی فهزای ئه‌منییه‌تی کوردستان توندوتیژتر بووته‌وه و خه‌ڵک نیگه‌رانی چاره‌نووسی ئه‌و زیندانیانه‌ن.
ئوورشەلیم ئانلاین: ئەو هه‌ڵاواردنەی کە کوردەکانی ئێران لەگەڵی بەروڕوو دەبنەوە و وای لێ کردوون کە خۆپیشاندان بکەن بە دژی ڕێژیمی ئێران بۆ چە هۆکارێکی دەگەڕێنیەوە؟
مستەفا هیجری: گه‌لی کورد له ئێراندا هه‌ر له سه‌ره‌تای هاتنه‌سه‌رکاری رێژیمی ئیسلامی به هۆی جیاوازی نه‌ته‌وه‌یی و ئایینی په‌راوێز خراون. له‌كاتێكدا زیاتر له نیوه‌ی کوردی ئێران سوونه‌مه‌زهه‌بن. له راستیدا هۆی سه‌ره‌کی ئه‌و هه‌ڵاواردنه ده‌گه‌ڕێته‌وه‌بۆ به‌ربه‌ره‌کانیی کورد له‌گه‌ڵ رێژیمی ئیسلامی و خهبات کردنیان بو بهدهستهێنانی مافه نه‌ته‌وه‌یی و دێموکراتیکه‌پێشێلکراوه‌کانیان.
ئاکامی ئه‌و هه‌ڵاواردنه بووەته هۆی ئه‌وه‌یکه چوار پارێزگای کوردستانی ئێران له باری خزمه‌تگوزاری و ئاوه‌دانکردنه‌وه‌وه‌که‌مترین بوودجه‌یان بو دیاری ده‌کرێ، راده‌ی بێکاری تایبه‌ت له‌نێو لاوه‌کاندا له ئاست شوێنه‌کانی دیکه‌ی ئێران له به‌رزترین ئاستدایه .
په‌روه‌رده‌ی رێژیم به شێوه‌ی به‌رنامه‌بۆدارێژڕاو له قۆتابخانه‌کاندا له‌سه‌ر تواندنه‌وه‌ی کولتوور، زمان و مێژووی کورد چڕ بۆته‌وه. که‌مترین جیابیری و مافخوازی گه‌لی کورد وهک پیلان بۆ تێکدانی ئاسایشی وڵات و جوداییخوازی ئه‌ژمار ده‌کرێت و چالاکانی سیاسی و مه‌ده‌نی بەرو‌ڕووی زیندانی درێژخایه‌ن، ئه‌شکه‌نجه و ته‌نانه‌ت ئێعدام ده‌بنه‌وه.
ئوورشەلیم ئانلاین: حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران چی دەکا بۆ خەبات کردن لەگەڵ رێژیمی ئێران و بۆمان باس بکە کە ئێوە چۆن هاوکاری دەکەن لەگەڵ بەلووچەکان، ئازەریەکان، عەرەبەکان و هتد. پێتان وایە کە گروپی دیکە بێجگە لە کورد خۆپیشاندان بکەن بە دژی رێژیمی ئێران؟
مستەفا هیجری: حێزبی دێموکرات له هه‌موو شێوه‌کانی خه‌باتی ره‌وا بۆ بهدهستهێنانی مافی نه‌ته‌وه‌یی و لابردنی هه‌ڵاواردن له‌سه‌ر خه‌ڵکی کوردستان خهبات ده‌کات. بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش له‌گه‌ڵ دوازده لایه‌نی دیکه له نه‌ته‌وه‌بنده‌سته‌کانی ئێران و له‌وانه تورکی ئازه‌ربایجانی، به‌لووچ، عه‌ره‌ب و تورکمانه‌کانی ئێران، هاوپه‌یمانییه‌کمان لەژێر ناوی کۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌‌کانی ئێرانی فێدڕاڵ پێکهێناوه و پێکه‌وه هاوخه‌باتین.
ئامانجی ئه‌و هاوپه‌یمانییه پێکهێنانی ئێرانێکی دێموکراتی فێدڕاڵ به جۆرێک که له چوارچێوه‌ی ئێراندا هه‌موو نه‌ته‌وه‌کان، حکوومه‌تی خۆجێی خۆیان بۆ به‌ڕێوبردنی هه‌رێمه‌کانیان پێک بێنن و له هه‌مان کاتدا له به‌ڕێوبردنی وڵاتیشدا له سه‌ر یاسایه‌كی بنچینه‌یی دێمکوکراتیک به‌شدار بن.
ئوورشەلیم ئانلاین: سیسته‌می ئیدارەی ئۆباما چە کاریگەریەکی لەسەر کورد و کەمەنەتەوەی دیکە لە ئێران هه‌بووه، رای ئیوە لەو بارەیەوە چییە؟
مستەفا هیجری: مێژووی خه‌باتی کورد بۆ بهدهستهێنانی مافه‌کانی له ئێراندا له ماوه‌ی یه‌ک سه‌ده‌ی رابردوودا به‌رده‌وام بووه و نه‌به‌ستراوه‌ته‌وه به کێشه‌ی نێوان ولایه‌ته‌یه‌کگرتووه‌کانی ئامریکا، چ له کاتی سه‌رۆکایه‌تی ئۆباما و چ پێش ئه‌ویش باقی وڵاتانی رۆژئاوایی لەگه‌ڵ ئێراندا و ئه‌م خه‌باته تا گه‌‌یشتن به ئامانجه‌کانی به‌رده‌وام ده‌بێت. به‌ڵام سیاسه‌تی ئامریکا به گشتی یارمه‌تیده‌ری خه‌باتی کورد و باقی ئازادیخوازانی ئێران نه‌بووه. به‌تایبه‌ت سیاسه‌تی ئێداره‌ی ئوباما و گرووپی ١+٥ له پێوه‌ندی لەگه‌ڵ ته‌فاهۆمنامه‌ی لۆزان و به‌رنامه‌ی لابردنی گه‌مارۆکانی سه‌ر رێژیمی ئێران، ده‌ستی له هه‌نارده‌کردنی شۆڕشی ئیسلامی بۆ وڵاتانی دیکه، به‌تایبه‌ت رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست ئاواڵا‌تر ده‌کات.
هه‌ر ئه‌وه‌ی که ئێستا له عێراق، لوبنان، سووریه و یه‌مه‌ن ده‌یبینین. ئاکامی ئه‌م سیاسه‌ته‌ش بریتیه له نانه‌وه‌ی شه‌ڕ و بشێوی زیاتری نه‌ته‌وه‌یی و ئایینی له ناوچه‌که‌دا و سه‌ركوتی زیاتری بزووتنه‌وه‌ئازادیخوازه نه‌ته‌وه‌ییه‌کان و یه‌ک له‌وان بزووتنه‌وه‌ی کورد.
ئوورشەلیم ئانلاین: لەسەر هەلومەرجی عێراق باسی کردارە دژە مرۆییەکانی ئێران لەو وڵاتە چە قسەیەکت هەیە؟ ئایا کردارەکانی ئێران لە عێراق چ کاریگەریەکیان هەیە لەسەر کورد؟
مستەفا هیجری: عێراق هه‌لومه‌رجێکی زۆر دژوار و پڕ له شه‌ڕ و ئاژاوه تێده‌په‌ڕێنی. شه‌ڕی ئێتنیکی و ئایینی له‌مێژه‌ده‌ستی پێکردووه. کوردی ئه‌و به‌شه‌که توانیان دوای رووخانی سه‌دام حوسێن ده‌سه‌ڵاتێکی خۆجێیی پێک بێنن، ئێستا لەگه‌ڵ زۆر کێشه‌و له‌وانه بڕینی بوودجه‌یان لەلایه‌ن به‌غدا، شه‌ڕی داعش و نێزیک به ١ میلیۆن‌و ٥٠٠ هەزاز ئاواره به‌ره‌وڕوو بوونه‌ته‌وه.
هاتنه پێشی ئه‌م بارودۆخه ناله‌بار‌‌ه‌ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ سیاسه‌تی رێژیمی ئێران که له ئێستادا له عێراقدا د‌‌ه‌سه‌ڵاتی به ده‌سته. کۆماری ئیسلامی عێراقێکی یه‌کگرتوو و سه‌قامگیری ناوێت و هه‌رده‌م تێده‌کۆشێت به سازکردنی دووبه‌ره‌کی و شه‌ڕ و ئاژاوه سیاسه‌ته‌کانی خۆی له‌و وڵاته‌دا به‌رێته‌پێش. ئه‌وه‌‌ش بۆته هۆی ئه‌وه‌ی هیچ ئاسۆیه‌ک له سه‌قامگیری و ئاسایش له‌و وڵاته‌دا به‌دی نه‌کرێت.
ئوورشەلیم ئانلاین: کۆمەڵگای نێونەتەوەیی دەتوانێ چی بکا بۆ هاوکاری‌کردنی کوردەکانی ئێران لە خەباتەکەیان بە دژی رێژیمی ئێران؟
مستەفا هیجری: کۆمه‌ڵگای نێونهتهوهیی پێویسته گه‌لی کورد له ئێراندا له به‌رانبه‌ر زۆڵم‌وزۆرداری رێژیم به ته‌نیا نه‌هێڵێته‌وه. تاکوو بتوانن خه‌باته‌که‌یان چالاکتر دژی رێژیمی ئێران درێژه پێ بده‌ن. گۆشار خستنه‌سه‌ر ئێران بۆ پاراستنی مافی مرۆڤ، لابرنی هه‌ڵاواردن لەسه‌ر کورد، نه‌هێشتنی فهزای توندوتیژی و ئه‌منییه‌تی‌کردنی کوردستان، روانینیان بۆ کورد وهک هاووڵاتی و نه‌وه‌ک دوژمن و زۆر بابه‌تی دیکه‌له ریزی ئه‌و یارمه‌تیانه‌ن که کۆمه‌ڵگای نێونهتهوهیی ده‌توانێ له پێوه‌ندی لەگه‌ڵ گه‌لی کورد له ئێراندا هه‌نگاویان بۆ هه‌ڵبگرێت.
