ŞemalTerxîbî
DemsalaPayîzêtazexwederdixist û biniyaçiyayênKurdistanê bi rengênsor û zerênpelikêndaranxwexemilandibû. Min her wekeberê Mam Ewlêdîtku bi Şal û Şapik û Hemyîlve, rêkûpêk li serkevirekêrûniştibû û bi dilekîpirrjihêvîve, li avabûnarojêdinêrî, li pêşerojêdinêrî.
Ezçûmkêlelê. Wekeberê bi rûçikektijîjihêvî û keniyekşirîn a serlêvankuhertimtaybet bi Mam Ewlêbûn, bersivasilava min da. Lêberevajîrojênderbazbûyîxem û kovanekmezin di çavênwî de dihatinxûyakirin. Gellekhewil da kuxemaxweveşêre, lêwusaxûyadikirkuvêcarêkovanekmezinhundirêwîhejandibû.
Min xwejênêzîkkir û jêpirsîku, çimawusaxembar î? Kelûgiriyêgewriyawîgirtibû. Piştîdemekebêdengiyêhêdî got: “Kerîmbidarvekirin”. Wekevêkuesmanêxwedê bi serserê min de bikeve, hemûleşê min tezîbû. Ezbêdeng mam û çûmnavaxeyalekekûr de. Min kerîmnasdikir. “KerîmQaremanî” kurê Mam Ewlê. Kurekbû bi wateyarasterastqehreman, rihsivik, û xweştevî.
Ew di sala 1960’î (1339) de, li gundêEhmedavayêhatibûdinê. Piştîmidehekêkubûpêşmerge, û di dawiyadehika 50î yaRojî de, hate girtin û, bi sedemabaweriyênxweênbilind û li serbingehamirovahiyê, êş û îşkenceyekzêdetehemûlkiribû.
Dijminpirhewildabûkuwî bi çok de bîne, û li serhêzapêşmergezaniyariyanjêbistîne, lêewgellekjivêmezintirbûku li hemberîdaxwazênqirêjêndijminêgelêxwe de, bi çok de bê, lewra Kurd dêjinku “Giya li serkokaxweşîndibe”.
Tenanetezhaydarbûmkudixwastinmifahekxirabjisozababînîya Mam Ewlêwergirin, û bi dana sozaserbestberdanaKerîm, wîneçarbikinkudestanjirêbazaxweberde û vegereÎranê û xweteslîm bike, lêleheng û qehremanênEhmedava li kuderê, û serîtewandin û teslîmbûn li kuderê?
Demakuparêzerêntarîtiyê û bermawxorênrejîmêzanînkunikarinbigîjinarmancênxweênqirêj û, kela moral û îmanawîbiherifînin, di berwarê 2’ê Xermanan a sala 1361 (1982)’an, darêdaliqandinêboKerîm ê xebatkarhildan. Ezhêşta di nava wan xeyal û bîranînênxweêntevîKerîm de bûmku, Mam Ewlêbêdengiyaxweşikand û bi dengekpirjisoz û xasmanî got: “KerîmSerdaraneçûserdarêdaliqandinê, serêxwetenêboStêrkantewand”.
Dema min gotinawîgudarîkir, hinekî bi xwe de hatim, û dema min xwestkulibekêdildaniyabidimberberdilêwî, wekeberêdîsandestêxwepêşxist û gote min: “RastekuxemaşehîdketinaKerîmji min re pirzehmet e, lêkurê min gerekjibîra me neçe û me sozdayekuem bi serbilindîbijîn û bi serbilindîjîbimirîn. Kerîmwusamir.
Gerekeemjîwausabikin. SerbilindimkuKerîmêkurê min di pêxemarizgariyanetewaxwe de canêxwegorîkir”.
Eva yekjiserpêhatiyên Mam EwlêbûkuparekebiçûkjikesatiyavîcamêrêHizbaDemokratnîşandide, kuheyadawiyajiyanaxwe bi rêbaz û armancênpartiyaxwe û şehîdênxweênserbilindwefadar ma.
Kesekbûku di gelekqonax û cihênbixof û moralşikên de, moralaxwejidestneda û bi axaftinênxweênrast û şirîn, moral û cesaretdidahevçeperênxwe. Digelzarokanzarok û di têkiliyatevîhevalênxwe de, xemxorek li serxwebû. Destêxedrêyêfelekêpêngavêwîsistnekirin û tucarîçeper û wargehênvîjdanêbernedan.
Şehîd “EbdulhemîdQaremanî” kurêMecîdnaskirî bi Mam Ewlê, xelkêgundêEhmedavayaherêmaHewşarê, evcamêrêkupiraniyaqonaxênjiyanawîtijî ne jişanaziyên di pêxemaxizmet bi gel û nîştimanaxwe, di dawiyê de li sermilêpêşmergênxwedî moral ênDemokratê û hevrê û hevçeperên Mam Ewlê, bi axapîrozyanîştiman hate spartin.
Zaf nine hekîmirovbêjeku Mam Ewlêyekji wan mirovênkêmmînakênserdemêxwebûku, man û berxwedan û berdewamiyawî di şoreşê de, jiboyîwîwateyajiyanêbû. Serpêhatiyênnexweşnedikarînkuwîjirêbazawîyapîroz û paqijdûrbikin û, henekêwî bi “Dêv” û “Delxek” ênbêrehm û azadikujdihat.
Mam Ewlêsala 1922’an (1311) di malbatekenîştimanperwer a gundêEhmedavayaser bi herêmaHewşarêhatiyedinê.
YekjixebatkarênemegnasênKomaraKurdistanêbûkubandorênderûnîênherifînaKomarêheyadawiyajiyanê her li serwîmabûn. Her di serdemêavabûnaKomaraKurdistanê de û, her weke bi xwehertimdigotku, avabûnaKomaraKurdistanêqonaxaherîbinirx a şoreşa Kurd bû. Mam Ewlê bona berevaniyaji gel û nîştimanaxwe, çekapîroz a pêşmergatiyêkiremilêxwe û wekequtabiyekemegnas ê mektebaQasimloyêmezin, tucarîsond û sozênxweyênderheq bi azadiyanîştimanbinpênekirin û neşikandin.
ŞevaDuşemîberwarê 2’ê Sermawezasala 1394’an a Rojî û di demekê de kuxebatkarênmektebaDemokratamadekariyapêşwaziyarojapêşmergênKurdistanê, rojaxortênemegnas û wefadarênQazî û Qasimlo û Şerefkendî, wate 26’ê Sermawezêdikirin, nûçeyekbelavbû. Nûçeyekjiregezaxem û kovanan.
Di Sermawezaîsal de, yekjixortênleheng û fîdakar ê nîştimanaKurdan, di temenê 83 saliyê de, koçadawiyêkir. Dostênkevnar û hevalênrojêntengaviyêên Mam Ewlê, li sergorawî bi hêminîragehandinku: “Aram biheve, yadigarêxwedîrol ê Komarê, arambiêvire”.
DemsalaPayîzêtazexwederdixist û biniyaçiyayênKurdistanê bi rengênsor û zerênpelikêndaranxwexemilandibû. Min her wekeberê Mam Ewlêdîtku bi Şal û Şapik û Hemyîlve, rêkûpêk li serkevirekêrûniştibû û bi dilekîpirrjihêvîve, li avabûnarojêdinêrî, li pêşerojêdinêrî.
Ezçûmkêlelê. Wekeberê bi rûçikektijîjihêvî û keniyekşirîn a serlêvankuhertimtaybet bi Mam Ewlêbûn, bersivasilava min da. Lêberevajîrojênderbazbûyîxem û kovanekmezin di çavênwî de dihatinxûyakirin. Gellekhewil da kuxemaxweveşêre, lêwusaxûyadikirkuvêcarêkovanekmezinhundirêwîhejandibû.
Min xwejênêzîkkir û jêpirsîku, çimawusaxembar î? Kelûgiriyêgewriyawîgirtibû. Piştîdemekebêdengiyêhêdî got: “Kerîmbidarvekirin”. Wekevêkuesmanêxwedê bi serserê min de bikeve, hemûleşê min tezîbû. Ezbêdeng mam û çûmnavaxeyalekekûr de. Min kerîmnasdikir. “KerîmQaremanî” kurê Mam Ewlê. Kurekbû bi wateyarasterastqehreman, rihsivik, û xweştevî.
Ew di sala 1960’î (1339) de, li gundêEhmedavayêhatibûdinê. Piştîmidehekêkubûpêşmerge, û di dawiyadehika 50î yaRojî de, hate girtin û, bi sedemabaweriyênxweênbilind û li serbingehamirovahiyê, êş û îşkenceyekzêdetehemûlkiribû.
Dijminpirhewildabûkuwî bi çok de bîne, û li serhêzapêşmergezaniyariyanjêbistîne, lêewgellekjivêmezintirbûku li hemberîdaxwazênqirêjêndijminêgelêxwe de, bi çok de bê, lewra Kurd dêjinku “Giya li serkokaxweşîndibe”.
Tenanetezhaydarbûmkudixwastinmifahekxirabjisozababînîya Mam Ewlêwergirin, û bi dana sozaserbestberdanaKerîm, wîneçarbikinkudestanjirêbazaxweberde û vegereÎranê û xweteslîm bike, lêleheng û qehremanênEhmedava li kuderê, û serîtewandin û teslîmbûn li kuderê?
Demakuparêzerêntarîtiyê û bermawxorênrejîmêzanînkunikarinbigîjinarmancênxweênqirêj û, kela moral û îmanawîbiherifînin, di berwarê 2’ê Xermanan a sala 1361 (1982)’an, darêdaliqandinêboKerîm ê xebatkarhildan. Ezhêşta di nava wan xeyal û bîranînênxweêntevîKerîm de bûmku, Mam Ewlêbêdengiyaxweşikand û bi dengekpirjisoz û xasmanî got: “KerîmSerdaraneçûserdarêdaliqandinê, serêxwetenêboStêrkantewand”.
Dema min gotinawîgudarîkir, hinekî bi xwe de hatim, û dema min xwestkulibekêdildaniyabidimberberdilêwî, wekeberêdîsandestêxwepêşxist û gote min: “RastekuxemaşehîdketinaKerîmji min re pirzehmet e, lêkurê min gerekjibîra me neçe û me sozdayekuem bi serbilindîbijîn û bi serbilindîjîbimirîn. Kerîmwusamir.
Gerekeemjîwausabikin. SerbilindimkuKerîmêkurê min di pêxemarizgariyanetewaxwe de canêxwegorîkir”.
Eva yekjiserpêhatiyên Mam EwlêbûkuparekebiçûkjikesatiyavîcamêrêHizbaDemokratnîşandide, kuheyadawiyajiyanaxwe bi rêbaz û armancênpartiyaxwe û şehîdênxweênserbilindwefadar ma.
Kesekbûku di gelekqonax û cihênbixof û moralşikên de, moralaxwejidestneda û bi axaftinênxweênrast û şirîn, moral û cesaretdidahevçeperênxwe. Digelzarokanzarok û di têkiliyatevîhevalênxwe de, xemxorek li serxwebû. Destêxedrêyêfelekêpêngavêwîsistnekirin û tucarîçeper û wargehênvîjdanêbernedan.
Şehîd “EbdulhemîdQaremanî” kurêMecîdnaskirî bi Mam Ewlê, xelkêgundêEhmedavayaherêmaHewşarê, evcamêrêkupiraniyaqonaxênjiyanawîtijî ne jişanaziyên di pêxemaxizmet bi gel û nîştimanaxwe, di dawiyê de li sermilêpêşmergênxwedî moral ênDemokratê û hevrê û hevçeperên Mam Ewlê, bi axapîrozyanîştiman hate spartin.
Zaf nine hekîmirovbêjeku Mam Ewlêyekji wan mirovênkêmmînakênserdemêxwebûku, man û berxwedan û berdewamiyawî di şoreşê de, jiboyîwîwateyajiyanêbû. Serpêhatiyênnexweşnedikarînkuwîjirêbazawîyapîroz û paqijdûrbikin û, henekêwî bi “Dêv” û “Delxek” ênbêrehm û azadikujdihat.
Mam Ewlêsala 1922’an (1311) di malbatekenîştimanperwer a gundêEhmedavayaser bi herêmaHewşarêhatiyedinê.
YekjixebatkarênemegnasênKomaraKurdistanêbûkubandorênderûnîênherifînaKomarêheyadawiyajiyanê her li serwîmabûn. Her di serdemêavabûnaKomaraKurdistanê de û, her weke bi xwehertimdigotku, avabûnaKomaraKurdistanêqonaxaherîbinirx a şoreşa Kurd bû. Mam Ewlê bona berevaniyaji gel û nîştimanaxwe, çekapîroz a pêşmergatiyêkiremilêxwe û wekequtabiyekemegnas ê mektebaQasimloyêmezin, tucarîsond û sozênxweyênderheq bi azadiyanîştimanbinpênekirin û neşikandin.
ŞevaDuşemîberwarê 2’ê Sermawezasala 1394’an a Rojî û di demekê de kuxebatkarênmektebaDemokratamadekariyapêşwaziyarojapêşmergênKurdistanê, rojaxortênemegnas û wefadarênQazî û Qasimlo û Şerefkendî, wate 26’ê Sermawezêdikirin, nûçeyekbelavbû. Nûçeyekjiregezaxem û kovanan.
Di Sermawezaîsal de, yekjixortênleheng û fîdakar ê nîştimanaKurdan, di temenê 83 saliyê de, koçadawiyêkir. Dostênkevnar û hevalênrojêntengaviyêên Mam Ewlê, li sergorawî bi hêminîragehandinku: “Aram biheve, yadigarêxwedîrol ê Komarê, arambiêvire”.
