كهریم پهرویزی
دهسهڵاتی كۆلۆنیالیستی له تاران پێی وایه كه دهتوانێ به پهرهدان به بهرنامه مووشهكییهكانی و دهستوێڕاگهیشتن به درۆن و ههروهها چهكی ناوكی، ئهمنیهتی ڕێژیمهكهی دابین بكا و له ترسی ڕووخان و ههرهسهێنان دهربازی ببێ! ههربۆیه ههموو ماڵوێڕانی و ههموو گهمارۆیهك قبووڵ دهكا و بهرهو پێشوازیی ههموو سزا و تهریككهوتنهوه و تهنانهت بڕیارنامه نێونهتهوهییهكانهوه دهچێ كه دژی ڕێژیمی ئێران پەسند دەکرێن!
یان هەمووان لەبیریانە کە سهردهمانێك تهنانهت دهیانگوت بڕیارنامهكانی ئهنجومهنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان بێنرخ و بههان و با ئهوهنده بڕیارنامه دهر بكهن تا خۆیان ماندوو دهبن! ههموو ئهم كردهوانەش لهوهوە سهرچاوه دهگرێ كه پێیانوایه چهكی دوورهاوێژ و ستراتیژیی درۆن و مووشهك و چهكی ناوكی دهبێته خاوهن زهمانهت و گهرهنتییهك كه ڕژیمهكهیان بمێنێتهوه! لهو پێناوهشدا چهندین نموونه دێننهوه كه چەندین حکوومەت به لهدهستدانی چهكهكانیان ڕێژیمهكهیان له نێو چووه. بۆ وێنه ڕێژیمی قهزافی له لیبی، یان ڕێژیمی بهعس له عێراق. یان داگیركردنی خاكی ئۆكراین لهلایهن ڕووسیهوه بهو هۆكاره دهزانن كه ئهم وڵاتانه چهكه ستراتژیك و كۆمهڵكوژهكانیان له دهست داوه و ههر بۆیه زلهێزهكان تهماحیان تێ كردوون و هێرشیان كردوهته سهریان!
ڕێژیمی ویلایهتی فهقیهی و پاسدارانی وشك مێشكی بەو تێگەیشتنە، تهواوی ههوڵیان ئهوهیه چهكهكانیان پهره پێ بدهن و ههر چهكێكی تازهشیان دهست دهكهوێ لهسهر كوردستانی تاقی دهكهنهوه! ئەوان ههم كوردستان وهكوو تاقیگه دهبینن و ههم به چهكه كۆمهڵكوژهكانیان دهیانهوێ كورد بترسێنن!
بهڵام ئهوهی كه بیریان لێ نهكردوهتهوه و لێی تێ ناگهن بریتییه لهوهی كه چهكی قورس و كۆمهڵكوژ ڕهنگه له شهڕی دهرهكیدا بهكار بێ، بهڵام له ڕووداوه نێوخۆییهكاندا ئیدی ئهو چهكانه بێمانا و بێ كاریگهر دهبن! ڕهنگه هەتا ئێستاش بۆی ئاسان بووبێ مووشهك و درۆن به بنكهی حیزبی دێموكراتهوه بنێ، بهڵام خۆ پێی ناكرێ مووشهكی بالستیك له سنه و كرماشان و زاهدان و ئههواز و تهورێز و یان شاره فارسنشینهكانی وهكوو تاران و ئیسفههانهوه بنێ و له كاتی ڕاپهرینی خهڵكیدا ئیدی چهكی كۆمهڵكوژ بێ كاریگهره.
بابهتی دووههم كه لهبیریان كردوه ئهوهیه كه وڵاتی خاوهن چهكی ئهتۆمی وهكوو یهكیهتیی سۆڤیهتیش ههبوو كه بهبێ هیچ تهقهیهك ڕێژیمهكهی ههرهسی هێنا! كاتێك ئیدئۆلۆژییهك ئیكسپایهر بوو و ڕێژیمێك بوو به بارگرانی بهسهر تهنانهت لایهنگرانی پێشووشیهوه، ئیدی هیچ چهكێك نایپارێزێ.
له پرسی ڕووداوه لهناكاوهكان و بهرژوهوهندیه كلاتییهكان گرنگتر، پرسی مافی ئینسانی و نهتهوهییه كه ڕژیم پێشێلی دهكا و پێی وایه كه له پێناوی مانهوهی خۆیدا دهتوانێ ههموو چهكێك بهكار بێنێ و مافی نهتهوهكانی بهلاوه هیچ بایهخێكی نیه. بهڵام كاتێك ئهمنیهتی ڕێژیمێك لهسهر ئهوه ڕاوهستابێ كه درێژه به بێمافكردنی خهڵكانێكی دیكه بدرێ، ئهوكاته ئهو ئهمنییهته نهك سهقامگرتوو نییه، بهڵكو و دهبێته دیاردهیهكی دژی خۆی!
كردهوه و سیاسهتهكانی ڕێژیم دهكهوێته نێو بازنهیهكی دهوردانهوه كه له ههر سووڕێكدا ئهمنییهتی خۆی زیاتر وهمهترسی دهخا! ڕێژیم بۆ دابینكردنی ئهمنییهتی خۆی مووشهكی زیاتر بهرههم دێنێ و درۆنی فراوانتر بهكار دێنێ و ئهم چهكسازی و لهنێوبردنی سهرمایه و ههروهها ههڕهشه له گیان و ژیانی نهتهوهكانی نێو ئێران و دهرهوهش، وا دهكا كه لهباری ئابوورییهوه لاوازتر بێ و خهڵك زیاتر دژی سهركوتهكانی ڕێژیم ههڵوێست بگرن و تووڕهتر بن و تووڕهیی و ڕقی پهنگخواردووی خهلك، ڕێژیم زیاتر دهترسێنێ و بۆیه چهكی زیاتر بهرههم دێنێ و تاوانی زیاتر دهخوڵقێنێ و خهڵك زیاتر تووڕه دهكا!
بازنهی بێپسانهوهی ئهمنیهتی پووشاڵیی ڕێژیم كه لهسهر ئهساسی بێمافكردن و ستهمكردن له نهتهوهكانی نێو ئێران و دهرهوه درێژهی دهبێ، خێراتر و خێراتر دهور ههڵدهگرێ و مێژوو نیشانی داوه كه له وهها ڕكەبهرییهك له نێوان ئهمنیهتی پووشاڵیی ڕێژیمێكی سهرهڕۆ و دواكاریی خهڵكی مافخوراودا، ئهوه ڕێژیمهكانن كه چاڵی مهرگی خۆیان ههڵدهكهنن! ههرشهكانی ڕێژیم بۆ سهر كوردستان و سهردانی بەرپرسەکانی بۆ عێراق و دهوروبهر و تهنانهت مووشهك و درۆن هاویشتنیان، نیشان له هاتنی دهورانی دیكه دهدهن؛ دهورانی ههرهسی كۆلۆنیالیزم.