کوردستان میدیا

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران

به‌شداری‌نه‌كردن چی ده‌گۆڕێ؟

10:53 - 17 رێبەندان 2723

كه‌ریم په‌رویزی

له‌وه‌ته‌ی ڕێژیمی داگیركه‌ری ویلایه‌تی فه‌قیهی ده‌سه‌ڵاتی له‌ ئێراندا پاوان كردوه‌ و به‌ ناڕه‌وا له‌ سه‌ر كورسیی ئیداره‌كردنی ئه‌م وڵاته‌ به‌ڵالێدراوه‌ دانیشتوه‌، پرسیارێك دووباره‌ ده‌بێته‌وه‌: ئایا به‌شداریی سیناریۆكانی هه‌ڵبژاردن له‌ ئێراندا بكرێ یان نه‌؟

یه‌كه‌م به‌ناو هه‌ڵبژاردن كه‌ له‌ ئێران به‌ڕێوه‌ چوو، هه‌ڵبژاردنی جۆری ده‌سه‌ڵات یان به‌قه‌ول ڕیفراندۆمی كۆماری ئیسلامی بوو كه‌ له‌و ڕیفراندۆمه‌دا هه‌موو بژارده‌كانی دیكه‌ وه‌لا نران و ته‌نیا یه‌ك بژارده‌ مایه‌وه‌: كۆماری ئیسلامی به‌ڵێ یان نه‌خێر؟ هه‌ر وه‌ك له‌م به‌ناو هه‌ڵبژاردنی مه‌جلیسی خوبره‌گانه‌ی ئه‌م ده‌وره‌یه‌ی ساڵی ١٤٠٢ی هه‌تاوییه‌شدا له‌ زۆر شوێن، و به‌تایبه‌ت له‌ خوراسانی باشوور كه‌ ڕه‌ئیسیی سه‌رۆك كۆماری ڕێژیم كاندیده‌! ته‌نیا یه‌ك بژارده‌یان هێشتوه‌ته‌وه‌ و ئه‌وانی دیكه‌یان وه‌لا ناوه‌ تاكوو هه‌ر له‌ ئێسته‌وه‌ براوه‌ی سناریۆكه‌ دیار بێ! له‌و ڕیفراندۆمه‌شدا ته‌نیا یه‌ك بژارده‌یان هێشته‌وه‌ و له‌ڕاستیدا خومه‌ینی له‌ باتی هه‌موان له‌ هه‌ڵبژاردن به‌شداریی كردبوو و پێویستی نه‌ده‌كرد كه‌س بژارده‌ی دیكه‌ی به‌ مێشكدا بێ و له‌به‌رچاو بێ!

له‌م زیاتر له‌ چوار ده‌یه‌دا زۆر جار و له‌ هه‌ڵبژاردنی جیاوازی برگه‌ جیاوازه‌كان له‌ كۆماری ئیسلامیدا، سیاسییه‌كان و خه‌لك دابه‌ش بوون به‌ سه‌ر دوو به‌ره‌دا، سه‌ره‌تا به‌ره‌ی یه‌كه‌م به‌هێز و به‌رفراوان بوو و به‌ره‌ی دووهه‌م زۆر لاواز، به‌لام ئێستا به‌ره‌ی دووهه‌م زۆر به‌رفراوان بووه‌: به‌ره‌ی یه‌كه‌م پێیان وابوو به‌ هه‌ر شكڵێك ئیمكانی هه‌یه‌ له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان به‌شداری بكه‌ن تاكوو له‌ ڕێگه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ گۆڕانكاری پێك بێنن!

به‌ره‌ی دووهه‌میش پێیان وابووه‌ كه‌ هه‌ڵبژاردن له‌ سیستمی دیكتاتۆریدا هیچ ناگۆرێ و نابێ به‌شدار بی له‌و سیناریۆیه‌.

سه‌ره‌تا ته‌نیا كوردستان و هه‌ندێ شوێنی به‌رته‌سكی دیكه‌ له‌ ئێران ڕیفراندۆمیان بایكۆت كرد و به‌ره‌ی دووهه‌میان پێك‌هێنابوو و زیاتر له‌ ٨٠ له‌سه‌دی ئێران له‌ به‌ره‌ی یه‌كه‌م بوون! ئێستا بۆ ئه‌م سیناریۆی هه‌ڵبژاردنی مه‌جلیسه‌ی ڕژیم له‌ ڕه‌شه‌مه‌ی ١٤٠٢ و ساڵێك دوای شۆرشی ژینا باس له‌وه‌ ده‌كرێ كه‌ زیاتر له‌ ٨٠ له‌سه‌دی كۆمه‌ڵگەی گه‌لانی ئێران له‌ به‌ره‌ی دووهه‌من و كه‌متر له‌ ٢٠ ده‌رسه‌د له‌ به‌ری یه‌كه‌م ماونه‌ته‌وه‌!

به‌ڵام پرسیاری بنه‌ڕه‌تی دێته‌ پێش و ڕووی له‌ ئه‌وانه‌یه‌ كه‌ به‌شدارینه‌كردنیان پێ‌ باشه‌: ئاخۆ گه‌ر به‌شداری له‌هه‌بژاردنی ڕێژیم هیچ ناگۆڕێ، ئه‌ی به‌شدارینه‌كردن چ شتێك ده‌گۆڕێ؟

سه‌باره‌ت به‌م پرسیاره‌ ده‌بێ دوو شت بڵێین:

یه‌كه‌م: گه‌ر به‌ شێوه‌ی هزرمه‌ندیش كه‌سانێك نه‌یانده‌زانی كه‌ له‌م ڕێژیمه‌دا هیچ ناگۆڕدرێ، ئیدی به‌ شێوه‌ی ئه‌زموونكراوی زیاتر له‌ چوار ده‌یه‌ نیشانی دا كه‌ به‌شداریكردن له‌ سناریۆی هه‌ڵبژاردن به‌ هه‌ر ناوێك و به‌ هه‌ر شێوه‌یه‌ك هیچ ناگۆڕێ.  به‌شداری‌نه‌كردنیش له‌ نێو ڕێژ‌یمدا و له‌ مۆره‌كانی ڕێژیمدا هیچ ناگۆڕێ به‌ڵام له‌ نێو كۆمه‌ڵگادا گۆڕانكاریی قووڵ دروست ده‌كا! گۆڕانكاریی به‌شدارینه‌كردن بریتیه‌ له‌ گۆڕینی ڕوانگه‌ و هه‌ڵوێستی خه‌ڵك به‌رامبه‌ر به‌ سیستمی داسه‌پاو و دووركه‌وتنه‌وه‌یان لێی‌ و چیدی هیوا پێ هه‌ڵنه‌به‌ستنیان و له‌ بیری ڕێگای دیكه‌دا بوون! به‌شدارینه‌كردن له‌ سناریۆی ڕژیم له‌ ڕژیم دوورت ده‌خاته‌وه‌ و ئیراده‌ی سەربه‌خۆبیركردن و بڕیاردانت تێدا به‌هێز ده‌كا و هه‌ستی خه‌بات و خۆڕاگریت تێدا ده‌ژیێنێته‌وه‌. شۆڕشی ژینا ئاكامی سیاسیی به‌شداری‌نه‌كردن له‌ سیناریۆی دیاریكردنی ڕه‌ئیسی وه‌كوو سه‌رۆك‌كۆماری ڕژیم بوو. به‌شدارینه‌كردن له‌ هه‌ڵبژاردنی مه‌جلیسی فه‌رمایشیی فه‌رمانده‌كانی سوپاش له‌ زستانی ئه‌م‌ساڵدا، شۆڕشی قووڵتر له‌ شۆرشی ژینای به‌دوادا دێ.

دووهه‌م: به‌شداریكردن له‌ سیناریۆی هه‌ڵبژاردن له‌ ڕێژیمدا هیچ ناگۆڕێ، به‌ڵام حه‌شیمه‌تێكی زۆری ته‌بلیغی بۆ ڕژیم دروست ده‌كا كه‌ له‌ كۆمه‌ڵگەی جیهانیدا بڵێ  دوای ئه‌و هه‌موو كوشت و كوشتاره‌ی كه‌ له‌ نه‌‌ته‌وه‌كانی ئێرانی ده‌كه‌م ، ئه‌وان هێشتا عاشقی قامچییه‌كانی جه‌للاده‌كه‌یانن و به‌وپه‌ڕی سۆزه‌وه‌ به‌ره‌وپیری بانگه‌وازی جه‌للاده‌كه‌یان دێن! له‌ نێو ڕای گشتیی جیهانیدا ئومه‌تی هه‌میشه‌ ده‌ر سه‌حنه‌یه‌ك نومایش ده‌كا كه‌ وه‌كوو مێگه‌ل به‌دوای وه‌لیی فه‌قیهه‌وه‌ن. به‌شدارینه‌كردن ته‌واوی سیحر و ته‌لیسمه‌كانی وه‌لیی فه‌قیهه‌ له‌وباره‌وه‌ باتڵ ده‌كاته‌وه‌ و ئیدی جیهان ده‌زانێ كه‌ ئه‌م ڕژیمه‌ هه‌موو شتی به‌ درۆو ته‌زویر بووه‌! دیكتاتۆری ته‌نیا له‌ نێوه‌ڕ‌استی گۆڕه‌پانی هه‌قیقه‌تدا به‌ ڕووت و قووتی! ده‌مێنێته‌وه‌و  خۆی و  گۆپال‌به‌ده‌سته‌كانی.