محەممەدنەزیف قادری: پێویستیە لە پێناسه‌کردنی کوردستانی ئێران وه‌کوو یه‌که‌یه‌کی جوگرافیایی به تایبه‌تمه‌ندییه نه‌ته‌وه‌یی، زمانی و شوناسی نه‌ته‌وه‌ییه‌کانییه‌وه هاوڕا بین
(وتاری حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران لە وێبیناری بەرەو گوتارێکی هاوبەش)
ئاماژە: ناوه‌ندی لێکۆڵینه‌وه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست له واشنگتۆن - "مێراو" سه‌رله‌ئێواره‌ی ڕۆژی شه‌ممه، ١٧ی سه‌رماوه‌زی ١٤٠٣ی هه‌تاوی، وێبینارێکی به به‌شداریی هێزه سیاسییه‌کانی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان له ژێر ناوی "به‌ره‌و گوتاری هاوبه‌ش" پێک هێنا.
لەم وێبینارەدا کاک محه‌ممه‌دنه‌زیف قادری، ئه‌ندامی ناوه‌ندی به‌ڕێوه‌به‌ریی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران وتاری حیزبی دێموکراتی پێشکێش کرد. هەروەها کاکۆ عه‌لیار، ئه‌ندامی ده‌فته‌ری سیاسیی کۆمه‌ڵه‌ی شۆڕشگێڕی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستانی ئێران؛ حه‌سه‌ن ڕه‌حمان‌په‌نا، جێگری ده‌بیری ئه‌وه‌ڵی ڕێکخراوی کوردستانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران؛ بێهرووز مه‌له‌کشا، ئه‌ندامی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان؛ جه‌لال خۆشکه‌لام، ئه‌ندامی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی سازمانی خه‌باتی کوردستانی ئێران؛ خه‌لیل کانی سانانی، وته‌بێژی پارتی ئازادی کوردستان و زاگرۆس ئه‌نده‌ریاری، به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌کانی پژاک له ده‌ره‌وه‌ی وڵات بەشدارانی دیکەی وێبینارەکە بوون.
ئەم وێبیناره له‌لایه‌ن ناسر باباخانی و خالید بۆکانی بەڕێوە برا و تێیدا نوێنەرانی هێزە سیاسییەکان پەیام و نەخشەڕێی حیزبەکانیان بۆ داهاتووی ئێران و کوردستان خستەڕوو.
هاوڕێیانی خۆشەویست!
ئەم وێبینارە لە هەلومەرجێکدا پێک دێت کە ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاست و دنیا بە گشتی لە ئاڵوگۆڕێکی سیاسیی بنەڕەتی‌دایە و بە تایبەت ئەم ئاڵوگۆڕانە لە دوای ٧ی ئۆکتۆبەرەوە کە حەماس هێرشی کردە سەر ئیسڕائیل و دواتر شەڕی لوبنان و ئێستاش دۆخی سووریە سیمای سیاسیی ناوچەکەی گۆڕیوە. بۆ ئێمەش وەک کورد پێویستە خوێندنەوەی خۆمان هەبێت و لە لێکدانەوە و شرۆڤەکردنی ڕووداوەکاندا بتوانین بەرچاووڕوونییەک بۆ خەبات و تێکۆشانەکەمان دروست بکەین و بەرەو پیلی ئەو ئاڵوگۆڕانە بچین کە ویستی سیاسیی خەڵکەکەمانە و ئەرکە لە سەر لایەنە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان.
ئەوەندەی بۆ دۆخی ئێران دەگەڕێتەوە، هەموومان بەگشتی بە هۆی ئەو وەزعە شپرزەی ئابووریی ئێران بەهۆی کاریگەریی و شوێندانەریی گەمارۆکان، دۆخی بێکاری و نەبوونی خزمەت‌گوزرای و هەروەها نەبوونی ئەمنییەتی کاری لەنێو کۆمەڵگەی ئێراندا دەبینین کە دۆخەکە ڕۆژ بە ڕۆژ خراپتر دەبێ و خەڵکی ئێران بەگشتی لە ژیانێکی تاڵ و ناخۆشدا بەسەر ئەبن. لەگەڵ ئەوەشدا دەبینین کە ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی بەشی زۆری سەروەت و سامانی کۆمەڵانی خەڵکی ئێرانی تەرخان کردوە بۆ ئەو مێلیشیا و لایەنە نیابەتییانەی لە یەک ساڵی ڕابردوو بەردەوام لە شەڕ و ململانێدا بوون لەگەڵ ئیسڕائیل و هاوپەیمانەکانی. بینیمان لە هەنگاوی یەکەمدا حەماس نەیتوانی بەرانبەر کاردانەوەی ئیسڕائیل خۆی ڕاگرێ و بەکردەوە شکا. دواتر حیزبۆڵڵای لوبنان وەک بەهێزترین میلیشیای دەست‌پەروەردەی ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی بە چۆکدا هات و دوایەش دۆخی سووریە و هەموو ئەوانە پێمان دەڵێ کە باڵانسی هێز بە زیانی کۆماری ئیسلامی تەواو بووە. ئەم پاشەکەشە کردنە بە ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی لە فەلەستین، لە لوبنان، و ئێستاش لە سووریە نیشانەی ئەوەیە ڕووداوەکان و ململانێیەکان بۆ بەچۆکداهێنان، یان ڕاماڵینی ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی و بێ‌کاریگەرکردنی مێلیشیاکانیەتی کە بەردەوام بۆ ئەمنییەت و ئاسایشی ناوچەکە هەڕەشە بوون.
لەو بارودۆخەدا زۆرتر ڕووی قسە لە ئێمە وەک لایەنە سیاسییەکان ئەوەیە لەم بارودۆخە هەستیارە و لەم ئاڵوگۆڕە سیاسییانەدا گوتارێکی کورد چییە؟ چ هەنگاوێک هەڵدەگرێ بەرەو یەکیەتیی و یەکڕیزی نێوخۆیی؟ چ بەرنامە و پڕۆژەیەکی هەیە بۆ ئەوەی لە ئێراندا کاریگەریی خۆیی دابنێ و لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا بتوانێ ئەو ئەرکە سیاسیی و نەتەوەیی و مێژووییەی خۆی بە ئەنجام بگەیەنێ و بتوانێ ئاوات و ئامانجەکانی گەلی کورد وەدی بێن؟ بابەتی دیکەش هەن وەک سەرکەوتنی دۆناڵد ترامپ لە هەڵبژاردنەکانی ئەم دواییانەی ئەمریکا، یان ڕەفتاری سیاسیی ڕێژیم لە هاوکێشە جیهانییەکاندا کە لە یەک‌ساڵی ڕابردوودا زیاتر و ڕاستەوخۆ چووەتە نێو ئەو بازنەیە پەیامی بە جۆرێک تەسلیم‌بوون بە ئورووپا و بە ئەمریکا بدا. ئەمە لە قسەکانی خودی پزشکیان، سەرککۆماری ئێران لە کۆڕی گشتیی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان و هەروەها لەم دواییانە لە لێداونەکانی بەشێک لە ڕاوێژکارانی خودی ڕێبەر نیشانەی ئەوەیە کۆماری ئیسلامی هیچ ڕێگەیەکی تری نییە، ئیللا پاشکەشە و نەویکیشان. ئالێرەدا پرسیار دێتە گۆڕێ کە بزووتنەوەی ناڕەزایەتیی دژی کۆماری ئیسلامی دەبێ چ ڕێکارێک بگرێتە بەر کە بتوانێ بەردەوام بێ و لەو دەرفەت و لەو هەلومەرجەدا بە ئامانجی خۆی بگات. ئێمە بۆ دەستپێشخەری و هەروەها نواندنی هێز و قوورساییمان لە گۆڕانکارییانەدا دەبێ شان بدەینە بەر کۆمەڵێک ئەرکی دەستنیشانکراو:
یەکەم، پێویستیی کۆڕایی لە پێناسه‌کردنی کوردستانی ئێران وه‌کوو یه‌که‌یه‌کی جوغرافیایی به تایبه‌تمه‌ندییه نه‌ته‌وه‌یی، زمانی و شوناسی نه‌ته‌وه‌ییه‌کانیه‌وه.
دووهەم، هاوڕابوون له سه‌ر ڕوانگه‌ی لایه‌نه‌کان به‌نیسبه‌ت ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی وه‌کوو کێشه‌یه‌کی بنه‌ڕه‌تی و جێگره‌وه‌ی به سیسته‌مێکی دێموکرات، سێکۆلار و فیدڕاڵ.
سێهەم، ده‌روه‌ستبوون به بنه‌ماکانی هه‌رجۆره هاوپه‌یمانی یان هاوکارییه‌ک.
چوارەم، وه‌لانانی کێشه ته‌شکیلاتی و ڕێکخراوه‌ییه‌کان بۆ گوتاری هاوبەش له‌سه‌ر بنه‌مای پرسه نه‌ته‌وه‌ییه‌کان و بەرجەستەکردنی خاڵه هاوبه‌شه‌کان بۆ گه‌یشتن به یه‌کگرتوویی سیاسی.
پێنجەم، به‌شدارکردنی که‌سایه‌تییه سیاسی، ئاکادمیک، ئه‌ده‌بی و چالاکانی تۆڕه‌کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کان له‌و هاوپەیمانی، هاوخەباتی و یه‌ک‌گوتارییه‌دا
شەشەم، گرنگیدان به ژنان، لاوان له‌و پڕۆسه‌یەدا وه‌کوو زه‌رووره‌تێکی سیاسی و زیندووهێشتنه‌وه‌ی دروشمی ژن، ژیان، ئازادی.
حەتەم، یه‌ک‌گوتاری له ئاستی پرسه سیاسی و دیپلۆماسییه‌کاندا و داکۆکی له مافی نه‌ته‌وه‌یی و سیاسییه‌کان.
هەشتەم، هاوکاری له‌گه‌ڵ ئەو حیزب و لایه‌نه سیاسییانەی باوه‌ڕیان به دێموکراسی و پرسه نه‌ته‌وه‌ییه‌کانی گه‌لانی ئێران هه‌یه.
نۆیەم، پشتبه‌ستن به هێزی مرۆیی نێوخۆی وڵات و هه‌وڵدان بۆ به‌شداریی هه‌موو چین و توێژ و کۆمه‌ڵگه مه‌ده‌نییه‌کان.
ئێمە لە حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران هیوادارین بە یەک‌گوتاری و هاوخەباتی بتوانین ئەو نەخشەڕێگایە تەنزیم بکەین کە ویست‌وداخوازیی هەموومانە و ویستی خەڵکەکەشمانە. ئەزموونیش نیشانی داوە هەر کاتێک هێزە سیاسییەکان خاوەنی پەیامێکی هاوبەش بن، خەڵکەکەش پشتی دەگرێت و بە هۆگرییەوە هاوخەباتە لەگەڵیان و هەر کاتێکیش تەفرەقە و ناهەماهەنگی هەست پێ بکەن، خەڵکەکەمان بێهیوایی دایاندەگرێ. بۆیە پێویستە بە کاری هاوبەش، بە هاوخەباتی و بە پشتبەستن بە ئیرادەی خەباتگێڕانەی خەڵکەکەمان لە نێوخۆی وڵات بتوانین جووڵانەوەکەمان سەربخەین و دەسکەوتی زیاتر بۆ نەتەوەکەمان دەستەبەر بکەین.
