عەلی لەیلاخ
سێ ساڵ لەمەوپێش لە ڕۆژی چوارشەممە ڕێکەوتی ٦ی ڕەزبەری ١٤٠١ی هەتاوی لە کاتێکدا ڕاپەڕینی ژینا و، کوردستانێکی تووڕە تەنگی بە ڕێژیمی ناخەڵکیی کۆماری ئیسلامی هەڵچنییبوو، سەرلەنوێ سەردارانی سپای پاسداران بڕیاریان دایەوە زامێکی دیکە لە جەستەی ئەم خەڵکە کۆڵنەدرە بدەن و، لەو هەلومەرجە‌داچاوگەی مەترسییە سەرەکییەکەی سەر دەسەڵاتی خۆیان کپ بکەن و لە خوێنی وەربدەن. ئەوە بوو کاتژمێر نیزیک بە ١١ی هەمان ڕۆژ جارێکی دیکە بە پێشێلکردنی هەرێمی ئاسمانیی عێراق و باشووری کوردستان، وەکوو پیشەی هەمیشەییان لە کردەوەیەکی تیرۆریستیی دیکەدا هێرشێکی بەربڵاویان کردە سەر بنکە و بارەگای لایەنە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان و چڕتر لە شێوەی کارەساتی ١٧ی خەرمانانی ساڵی ٢٠١٨ برینێکی دیکەیان خستە جەستە و، ناخی حیزبی دێموکراتەوە.
لە ئاکامی ئەو هێرشە درۆنی و مووشەکییەدا، پۆلێکی دیکە لە تێکۆشەرانی ئەو حیزبە شەهید کران و، "وانیار"ی تەمەن یەک‌ڕۆژ، کاڵترین گوڵی هەڵوەریوی ئەو جینایەتە بوو، کە تا تەمەنی کۆماری ئیسلامی ما بێ، داخی "وانیار"ەکان و قوتابخانەی ڕووخاوی منداڵانی "ئازادی" لەبیر ناچن و، وانەیەکی واتادارن بۆ بەردەاومیی خەباتی ڕەوای گەلێکی چەوساوە لە بەردەم ڕێژێمیکی دڕندە و ناڕەوا.
ئەگەر بمانهەوێ سەرلەنوێ وڵامی ئە پرسیارە بدەینەوە کە بۆچی هەرکات حاکمییەت لە کوردستان هەست بە مەترسییەکی "ئەمنی و سیاسی" دەکات ، دەست‌بەجێ، دەستی ڕەشی تێرۆری بەدژی تێکۆشەرانی کورد لە بن‌هەنگڵی بیری گڵاوی دەردێنێ و لە هیچ جینایەتێک سڵ ناکات؟ ڕەنگە وڵامەکەی بگەڕێتەوە بۆ ئەوەی کە لە دەسپێکی هاتنەسەرکاری ئەو ڕێژیمە نەشیاوەوە، کورد و کوردستان بەرانبەری ڕاوەستان و تەنانەت پیت بە پیتی وشەی ئازایەتی و "نا"وتن بە دیکتاتۆرییان خستەسەر زاری گەلانی دیکەشەوە.
کەمتر لە حەوتوویەک دوای دەسپێکی ڕاپەڕینی ژینا و لە کاتێکدا شەقامەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە خەڵکی تازیەبار و ناڕازی جمەی دەهات و هەر ڕۆژ هەواڵی هاتنە سەر شەقامی شارێکمان دەبیست و شەهیدانی ئەو ڕاپەڕینە لەسەر دەستی ئیرادەی بە چووکدانەهاتووی گەلەکەمان "بە فەخر"ەوە ئەسپەردەی خاکی نیشتمان دەکران؛ لە لایەک دیکەش شارەکانی دیکەی ئێران دانیان بەوە دادەنا کە کوردستان چرای سەڕڕێی سەرهەڵدان و چاوگەی خەبات، بەدژی ستەمکاریی و دەرفەتێکی ئینسانییە بۆ پێکەوە ژیانی گەلان.
هەر ئەمەش ناوەندە ئەمنییەتییەکانی وەجووڵە خستەوە کە هاوکات لەگەڵ کپکردن و کوێرکردنی دەنگ و ڕەنگی شەقامەکانی ڕۆژهەڵات بە لێدان لە بنکە و بارەگای حیزبەکان و بەتایبەتی دێموکرات کە پاش یەکگرتنەوە هەناسەیەکی گەرم و نوێی بە خەڵک بەخشیبوو، ئەم چەند مەبەستە بپێکێ:
یەکەم، کۆماری ئیسلامی بەو ئەزموون و ناسیاوییەی کە هەیەتی دەیزانی تەنیا ئۆپووزسیۆنێکی بەکردەوە و خاوەن هێزی مرۆیی و ڕەگاژۆ لەنێو کۆمەڵگەی خۆی، لایەنە کوردییەکانن کە دەتوانن مەترسیدار بن. ئەوانەی دیکە بە کیلۆمێتر یان لە واقعی کۆمەڵگەی خۆیان دوورن، یان تەنیا ئۆپۆزیسیۆنی سەر کاغەزن.
دوویەم، ویستی لەو ڕێگایەوە هەرچەشنە "ئیبتکار" و بزاڤێکی چەکداری بەدژی خۆی لە سنوورەکانی باشوورەوە "ناک‌ئاوت" بکات.
سێیەم، ئەو باش پەی بە پێوەندیی خوێنی و هەستەکیی خەڵک و تێکۆشەرانی کوردی بردوە و بەم هێرشانە ناڕاستەوخۆ ڕایگەیاند لە ئەگەری هاندانی نێوخۆی وڵات بێ‌بەزییانەتر ناڕازییانی سەرشەقام دەکوژێ و بەپێچەوانەش تەنانەت بە هێرشی کوێر ڕۆحم بە وانیاری تێکۆشەرانی ئەو دیوی سنوورش ناکات.
بەرزکردنەوەی دروشمە نەتەوەییەکان وەکوو "کوردستان کوردستان، گۆڕستانی فاشیستان" هەتا "قاسملوو، قاسملوو ڕێگات درێژەی هەیە" بۆ خۆی حەکایەتبێژی ئەو پێوەندییە مێژوویی و مانادارەیە کە شەقام و تاراوگەی ئێمە پێکەوە گرێ دەدا و سەرەڕای سیاسەتی بەردرێژی "ئینکار" و ناوزڕاندنی حیزبە کوردییەکان، دیسانەکە لە ٦ی ڕەزبەر شاهیدی ئەو پێکەوەبوونە واتادارە بووین کە تووڕەیی و هەراسانیی کۆماری ئیسلامی لێ کەوتەوە. بۆچوونێکی تەواو هەڵە ئەمە بوو کە لە زاری هێندێک سیاسیی کوردەوە دەگوترا کە گوایە ڕێژیم بۆ بەلاڕێدابردنی ڕای گشتی و دەنگی ناڕەزایەتیی شەقام، هێرشی کردووتەسەر لایەنەسیاسییەکان. ئەم شێوە ڕوانینە دەرخەری هەست‌نەکردن بە قووڵایی ستراتێژیکی حیزبە کوردییەکان و نەناسینی کۆماری ئیسلامییە لەو بوارەدا. چونکە هەر کات دەنگی ناڕەزایەتیی لە شەقامەکانی کوردستان وەکوو سیاسیترین ناوچە لە چاو ناوچەکانی دیکە لە چوارچێوەی ئێراندا، بەرز دەبێتەوە، ناوەندە ئەمنییەتییەکان بە وردی سەرنجی ئۆپووزسیۆنی کورد و بەتایبەتی ڕەفتار و هەڵسوکەوتی حیزبی دێموکرات دەدەن. ئەمەش باکگراوەندی میژوویی هەیە و باش دەزانن کە ئەم حیزبانە سەرەڕای پەرش‌وبڵاوی و بێدەرتانیی جوغرافیایی، بەڵام خاوەنی پێگەی جەماوەریی خۆیانن کە ئەگەر بەریان بۆ چوڵ بکەن، نەک لە کوردستان تەنانەت دەتوانن شوێندانەرییان لەسەر ناوچەکانی دیکەش هەبێ. کەواتە لێدان لە لایەنەکان ئامرازێک نیە بۆ خۆدزینەوەی ڕیژیم یان بەلاڕێدابردنی ڕای گشتی، ڕاست بەپێچەوانە لێدانێکە لە ئەسڵی بابەتەکە و "ئاچمەز"کردنێکی نیزامییە. ئەم هەقیقەتە لە زاری زۆربەی کاربەدەستانی ڕێژیم تفت و تاڵە کە لایەنە کوردییەکان سەرەڕای ئەو هەموو زەبر و گوشارە سەنگەریان بەرنەداوە و، بە خەباتی فرەچەشن و بەکردەوە بەدژی کۆماری ئیسلامی مەتەرێزی شەرەفیان پاراستوە. هەر بۆیە هەرچەشنە جۆڵەو بزاڤێکی سیاسی و ڕادیکاڵیی خەڵک لەچاو ئەحزابەوە دەبینن.
لە ئێستا‌دا جیا لە ژوورە ئەمنییەتییەکانی ئەو ڕێژیمە بەڵکوو زۆرینەی خەڵکی ئێران نەخاسما دوای ڕووداوەکانی ڕاپەڕینی ژینا ئەم هەقیقەتەیان هەست پێ کردوە کە ئەوەی کوردستان و کوردی لە ناوچەکانی دیکە جیا کردۆتەوە، نە ڕێژەی جەماوەر و نە پانتایی خاک و جوغرافیایە، بەڵکوو ئەزموونی سیاسی و خەباتی تاقیکراو بە دژی زوڵم و ستەمە لە وڵاتی کوردان کە ڕیشەی لە فرمیسک و خوێن‌دایە و وجوودی ڕێکخراوی سیاسی، لەسەر بوێری و سیاسیی بوونی کوردستان کاریگەریی داناوە. ئەگەر ئەم ئەزموونانە نەدەبوون و ئەگەر ڕۆڵە فیداکار و ڕێبەرانی سەربەرز و نەبەز نەبوایان و ئەگەر ڕێچکەی کوماری کوردستان هەتا دڵی "کۆمار دەرئۆفتادە"کان درێژە نەدرابا، بێگومان جیاوازییەکی ئەوتۆ لە نێوان مەهاباد و مەلایر، سنە و ئیسفەهان، بۆکان و بێهبەهان، سەقز و سیمنان، شنۆ و شیراز، جوانرۆ و بوجنوورد و کرماشان و کرمان لە ڕەهەندی سیاسییەوە نەدەما.
ئەم نەتەوەدۆستی و فەلسەفەی کورد لەسەرپێمانەوە بە ئاڵاهەڵگریی خەباتکارانی کورد، خەریکە دەبێتە "ئیجما"عێکی گشتی و هزرێکی جێکەوتوو لە کوردستان. بۆیە ئەگەر قوربانیانی ڕاپەرینی ژینا لە شارەکانی دیکە بە بێدەنگی و بەشداریی تەنکەوە دەنێژران، لە کوردستان لەنێو ئاپۆڕای خەڵک و بە چەپڵەڕیزان و دروشمی "شەهید نامرێ"، سیاسییانە و کوردانە ئەسپەردەی خاک دەکران!
٦ی ڕەزبەر کە یەکێکی دیکە لە هێرشە مووشەکییەکانی کۆماری ئیسلامی بۆ سەر بنکەکانی حیزبی دێموکراتە، دەچیتە خانەی تێرۆری دەوڵەتیی تارانەوە کە لە جەنگەی ڕاپەڕینی ژینادا، ویستی لە ڕەهەندی سۆبژەکتیڤیی تێرۆرەوە، زیاتر کەشی توقاندن پەرە بدات و، تەنانەت بە وەگەڕخستنی پرۆژەی داخستن و دەرکردنی بنکەکان و تێکۆشەرانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، بە گوشارخستن بۆ سەر بەغدا و حکومەتی هەرێم، سەرلێ‌شێواوی و دڵەڕاوکێ بخاتە دڵ تێکۆشەران و خەڵکی کوردستانەوە. بەڵام بەدەر لە زیانی گیانیی مووشەکباران و تێچووی گیانی و ماڵیی کردەوە تیرۆریستییەکانی ڕێژیم، ئەمڕۆکە لە کاتیكدا یادی شەهیدانی ٦ی ڕەزبەر و کۆی گیانبەختکردووانی ئەم ڕێبازە پیرۆزە بەرز ڕادەگرین کە هێشتاکە خانووە قوڕاوییەکانی فیداکارانی ئەم گەلە بە چەشنی سەنگەری خۆڕاگرییان هەر ئاوەدانە و، زۆرێک لەو سەردار و پاستارانەش کە لە ڕاپەڕینی ژینادا قامکی هەڕەشەیان بە دژی ژن و منداڵی بێدەفاع ڕادەوەشاند، لە "پێنت هاوس" و تەلارەکانیشان نەحەسانەوە و بە "فەلاخن و قەڵماسکی داوود" و لە ئاگری ئەو شەڕەی کە خۆیان تاویان دابوو، کوژران و سووتان.
لەم تاڵیادی ٦ی ڕەزبەردا وێڕای بەرزنرخاندنی یاد و بیرەوەریی سەرجەم شەهیدان و قوربانیانی دەستی تیرۆیزمی دەوڵەتیی کۆماری ئیسلامی بەتایبەتی شەهیدانی ٦ی ڕەزبەر بەبێ هیچ دوودڵییەک دەتوانین بڵێین: تێکۆشەرانی کورد لە ئێستاوە تێچووی گران و بەنرخی ئازادی و سەربەستییان نەتەنیا بۆ خەڵکی کورد، بەڵکوو بۆ کۆی ئازدایخوازانی ئێران بژاردوە.
بەرز و بەڕێز بێ یادی شەهیدان و سەنگەری خەباتیان هەر ئاوەدان .
