عومەر ئیزەدخا (عمر ایزدخواە)
کۆماری ئیسلامی ئێران ئەو ڕێژیمەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست کە بە درێژایی حوکمڕانی وڵاتی ئێران لە ماوەی رابردوو تاکو ئێستا بەردەوام و پێ بەپێ زیاتر بۆتە مایەی کێشە و ناکۆکی و ململانێی جۆراوجۆی ناوچەکە، چاندنی تۆوی دووبەرەکی و رق و کینە، تیرۆر و تۆقاندن و کوشتن و بڕین، ئەمانە تایبەتمەندی دەسپێک و درێژایی تەمەنی ئەم رێژیمە بوونە، تەمەنی ئەم ڕێژیمە زیاد لە سنوور درێژەی کێشا بە کۆمەڵێک هۆکار کە لە پێشترینیان ستراتیژی مانەوەی خۆی بوو کە بریتییە لە دروستکردنی کێشە و پشێوی و ئاڵۆزی لە دەرەوەی سنورەکانی و بەتایبەتیش لە وڵاتانی ناوچەکە، ئەگەر داعش دوایین ڕووداوی گرنگ و دیارترین پرسی قۆناغەکە بێت کە بوو بەهۆی کاول بوونی ماڵی هەزاران کەس لە دانیشتوانی سوریا و عێراق و دەوروبەری، کۆماری ئیسلامی ئێران و رێکخستنە عەقیدەییەکەی لە ناوچەکە ئەو هێزە ڕەشە بوو کە دەستی سەرەکی لە بەهێزبوونی لەڕادەبەدەری رێکخراوی داعشدا هەبوو، واتە لە هەرکوێیەکی ئەم ٣٩ ساڵەی رابردوو بڕوانی تاکوو دوایین کات، مەحاڵە ساتێک ئارامی لە سایەی ئەم ڕێژیمە بدۆزیتەوە ئەگەر هاتبێو لە ناوخۆی وڵاتەکەی یان لە دەرەوەی سنورەکانی دەستی نەدابێتە تیرۆر و نانەوەی کێشە و گێرەشێوێنی ( الفیطنة ).
لە ئێستادا کۆمەڵگای نێودەوڵەتی و گەلە ستەمدیدەکانی ناوچە و ناوخۆی ئێران دوای بڕیارە نێودەوڵەتییەکان بە ئابلۆقەدانی ئابووریی وڵاتەکە و دانانی سنوورێک بۆ گەشەی ئەو ڕێژیمە، فشارەکان بۆ لادانیان لە چەوساندنەوەی زیاتری کۆمەڵگای ئێران و ناوچەکە و جیهان پێی ناوەتەوە قۆناغێکی بەهێزتر و توندتر و لای هەموو لایەک پێناسەی رەشی روون بۆتەوە، ئەوەش واتای نەمانی ئەو دۆخەیە کە تیایدا هاوکارە تاکوو توانای مانەوەی هەبێت، بەڵکوو بارودۆخێک کە زۆربەی گەلان هیوای بۆ دەخوازن لە ئێستادا سزادان و قەڵاچۆکردنی ئەو گروپ و رێباز و ڕێژیمە عەقیدەییە کۆنەپەرەستەیە کە ناوی لەخۆی ناوە کۆماری ئیسلامی.
ئەگەر ئەو ڕێژیمە جارێک مەینەتی و نەهامەتی و ماڵویرانی گەلانی ناوچەکە و دەرەوەی سنورەکانی وڵاتی ئێران بێت کە بەردەوام لە رێگای گروپە و دەستەکانیەوە لە وڵاتانی دەوروبەری بەهەر جۆرێک بووە کێشەی سیاسی و قەیرانی گەورەی جۆراوجۆری خوڵقاندووە، ئەوا دەیان جار زیاتر بۆتە سەرچاوەی ژیانێکی پڕ مەینەتی و کوێرەوەری و ناسەقامگیر، دامەزراندنی قەسابخانەیەکی گەورە بۆ کۆمەڵگای ئێران و رەخساندنی ژیان و گوزەرانێکی ئەوپەڕی خراپ، سیمایەکی ئابووری پڕ لە بێکاری و بژێوییەکی تاڵ بۆ زۆرینەی کۆمەڵگای ئێرانی و رێژەیەکی بەرزی هەژاری، هەر چییەک لەدەستی هاتووە تاکوو شیرازەی کۆمەڵایەتی تێک بدات کردوویەتی لەوانەش واڵاکردنی دەرگاکانی وڵات بۆ ماددە هۆشبەرەکان و پەرەدان پێی بۆ تێکچونی ئاداب و رەوشتی لاوان لەپێناو دوورکەوتنەوە و مراندنی بیرکردنەوەیان دواجار بۆ مانەوەی ڕێژیمەکە و بڵاوبوونەوەی عەقیدە نامرۆڤانەییەکە، ئەگەریش ئەو ڕێژیمە جارێک مەینەتی و ماڵوێرانی بۆ کۆمەڵگای ئێرانی بووە، ئەوا چەندەها جار زیاتر بەڵایەک بووە بۆ کۆمەڵگای کوردی رۆژهەڵاتی کوردستان و پارچەکانی دیکەی کوردستانیش، کۆماری ئیسلامی ئێران ئەو ڕێژیمەیە کە هەر لەگەڵ هاتنە سەرکار و سەرەتای پێگرتنیەوە بەگەڕانەوە بۆ ئەو باوەڕە توندڕەویەی کە عەقیدە و قوتابخانەکەیانی لەسەر دامەزراوە کە بریتییە لە قوتابخانەی توندڕەوی و ئاخوندی کۆنەپەرەستی کلیل بەخششرەوە، هەر زووبەزوو جیهادی باوەڕدارانیان بەرامبەر گەلی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستان راگەیاند و خوێنی هاوڵاتییانی کورد و سەر و ماڵیان حەڵاڵ کرد و دواتر و تاکوو ئێستاش ئەو جیهادە لە فۆرم و رێگای جیاوە بەردەوامی هەبووە؛ بەرچاوترینیشیان تیرۆری غافڵکوژیانەی ئەندام و لایەنگری رێکخراوە مافخوازەکان و لەسێدارەدانی بێشومار و کوشتنی کرێکار و کۆڵبەرانە.
ئەوەی لەناوچەکە رێژیم پێی هەڵساوە سەرلەبەری بریتی بووە لە دروستکردنی پشێوی لە رێگای دامەزراندنی گروپگەلی عەقیدەیی لەژێر ناوی جۆراوجۆر، لەوانەش حیزبوڵا و حەماسی فەلەستینی و حەشدی شەعبی بەهەموو لقوپۆپەکانیەوە کە بەپێی راپۆرتەکان مەزندەی زیاتر لە ٣٠ رێکخراو و گروپی تر کە هەر یەکەیان لەژێر ناوی جیا و بەرپرسێک کە هەموویان لەژێر فەرماندەیی فەیلەقی قودسی سپاسی پاسداران فەرمان وەردەگرن و بەپێی ستراتیژی سیاسەتی دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێران کە بریتییە لە دروستکردنی ئاژاوە و شەڕ و تیرۆری غافڵکوژی و دەوڵەتیانەیە کە زیاتر چالاکی و رێکخستنەکانیان دەکەوێتە وڵاتانی سوریا و عێراق و لوبنان و بەحرەین، لەلایەکی ترەوە حوسییەکان لە یەمەن بەهەمان شێوە گروپێکی ترن کە وڵاتی یەمەنیان لەم چەند ساڵەی دواییدا غەرقی خوێن کرد و تاکوو ئێستاش بەشەڕەوە دەناڵینێ، ئەم رێکخراوانە دیارترین ئەو لایەنانە بوون کە راستەوخۆ و بە ئاشکرا لەژێر فەرمانی سپای پاسداران دەجوڵێنەوە، ئەمە جگە لەو هەموو هەوڵ و چالاکییانەی کە راستەوخۆ رێژیم وەکوو هاوکاری پێشکەشی ئەو گروپانەشی کردوون کە جیابوونە لە مەزهەبی شیعە و قەسابخانەی گەورەی تیرۆر و چالاکی تیرۆریستیان لە ناوچەکە خوڵقاندووە، لەوانەش هاوکاری بێشوماری رێکخراوی ئەلقاعیدە بە لقوپۆپەکانییەوە، داعش و هتد. لەماوەی تەمەنیدا، هەموو ئەمانەش لەسەر حیسابی قوت و داهاتی تاکەکانی وڵاتی ئێران کە لە کاتێکدا وڵاتێکی پڕ لە سەروەت و سامان و داهاتە، بەڵام کەمترین قازانج و خەرجی بۆ بژێوی تاکەکانی کۆمەڵگای ئێرانییە، لەلایەکی ترەوە ڕێژیم بە سەدان دەزگای میدیایی و رێکخستنی جۆربەجۆری وەکوو سێبەر دامەزراندووە یاخود خستونیەتە ژێر کاریگەری خۆیان و ئاراستەی بەرژەوەندییەکانی ئەو ڕێژیمە، واتە فۆڕمی تیرۆرەکە هەر بەتەنیا لە کوشتن و بڕین و تۆقاندندا نەماوەتەوە بەڵکوو بەتایبەت لەم دواییانەدا لەرێگای نفوزێکی بەربڵاوی راگەیاندن و ناوەندی پەرەپێدانی هزریەوە تیرۆرێکی فیکری گەورەی بە ئاراستەی بەرژەوەندییەکانی ناوەتەوە.
کەواتە کەوتن و لەناوچونی ئەو ڕێژیمە و سەرانی و گروپەکەی و شکستخواردنیان، لە بەرژەوەندی ژیان و مرۆڤایەتی و ئاشتی گەلانی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستە و لە هەمووشیان گرنگتر لە بەرژەوەندی کۆمەڵگای کوردستان و ژیان و گوزەران و ئایندەیانە، ئارامی دەبێتە سیمای داهاتووی ناوچەکە.
ناوەڕۆکی ئەم بابەتە را و تێبینیی نووسەرە و ماڵپەڕی کوردستان میدیا لێی بەرپرسیار نییە.
